Waar bent u naar op zoek?

Het catechisatieboekje van ds. Hellenbroek en geloofsonzekerheid (4, slot)

Een betrouwbare leerweg

Dr. W. Verboom
Door: Dr. W. Verboom
Geloofsleer
25-08-2022

Hoe moeten we met het historische gegeven omgaan dat mede door het leerboekje van Hellenbroek geloofsonzekerheid kon ontstaan? Zou het niet goed zijn om ons ook vandaag te laten leiden door de catechese van de Reformatie, dat wil zeggen door de Heidelbergse Catechismus?

Misschien denkt iemand: met die oude catechismus doe ik niets in catechese en prediking vandaag. Tegen hem of haar zeg ik: wacht even, schort uw oordeel op.

Kostbaar

Ooit gaf ik een cursus aan kerkelijk werkers en liet de deelnemers zondag 1 van de Heidelbergse Catechismus stil lezen. Ik merkte onder enkelen weerstand. Zij meenden de oude catechismus achter zich te hebben gelaten. Echter, toen de tijd van stillezen om was, vroeg ik hoe men het had gevonden. Toen zei een jonge vrouw die uit vrijzinnige kring kwam: ‘Hier heb ik nog nooit van gehoord, maar wat is dit onvoorstelbaar mooi. Het ontroert mij.’ Nu ja, dat was ik met haar eens. Hoe kostbaar klinken de eerste vraag en het antwoord, kort samengevat:

Vr. Wat is jouw enige troost in leven en sterven? Antw. Dat ik met lichaam en ziel, zowel in leven als in sterven, niet van mijzelf ben, maar van mijn getrouwe Zaligmaker Jezus Christus. Met Zijn kostbaar bloed heeft Hij voor al mijn zonden volkomen betaald en mij uit alle heerschappij van de duivel verlost.

Hoe heel anders dan de onpersoonlijke inzet van Het Voorbeeld van Hellenbroek:

Vr. Waaruit weet men, dat er een God is? A. Uit de natuur en uit de Heilige Schrift.

Kan een kind dit belijden?

Nu kunnen we denken: de eerste vraag van de Heidelberger is bijzonder mooi. Maar dit kan toch niet de persoonlijke geloofsbelijdenis van het kind zijn dat de Heidelbergse Catechismus leert. Dit moet toch wel de geloofsbelijdenis zijn van een ‘seer ervaren en bevestigt christen’, zoals Joh. d’Outrein, predikant te Amsterdam, schrijft in zijn catechismusverklaring Het gouden kleinoot (1718, p.3). Een opvatting, die H.F. Kohlbrugge weerlegde.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 25 augustus 2022. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Dr. W. Verboom
Dr. W. Verboom

is emeritus hoogleraar Geschiedenis van het gereformeerd protestantisme.