Theologia Reformata komt met themanummer over verhouding van gereformeerden tot de cultuur
Jaargang 61 nummer 4 | …de Trein keert altijd terug, traag maar zeker. […] Johan Daisne, De trein der traagheid (Antwerpen 1963)
Als we een gemiddelde Nederlander vragen of het christelijk geloof conservatief of progressief is, zal het antwoord vermoedelijk neigen naar de eerstgenoemde karakteristiek. Zeker gereformeerde orthodoxie heeft de naam dat het net als de islam en het Vaticaan conservatief naar vorm en inhoud is. Orthodox christendom staat op tal van terreinen nogal eens bekend om een defensieve houding: christenen zijn in de politiek tegen het verdwijnen van zondagsrust, zij verzetten zich moreel tegen de openstelling van het huwelijk voor homoseksuele paren, medisch stellen zij zich op als tegenstanders van euthanasie. Ten aanzien van etnische gastvrijheid kunnen er ook krachtige tegenstemmen klinken, het protest tegen bloot in reclame-uitingen komt ook nogal eens uit deze hoek, ten aanzien van de wetenschap weigeren velen om de inzichten van de evolutieleer te aanvaarden, in culturele uitingen kan er van deze bevolkingsgroep protest worden verwacht tegen seksualiteit en vloeken in kunst en media, enzovoorts. Kortom, de totaalindruk van de gereformeerde gezindte in onze cultuur is er één van cultuurmijding en conservatisme, of van een vlucht in een subcultuur. De vraag is in hoeverre dit beeld klopt. Daarover gaat het themanummer De trein der traagheidvan Theologia Reformata, het wetenschappelijke tijdschrift van de Gereformeerde Bond.
Voor dit themanummer is een aantal invalshoeken geselecteerd dat vanuit de centrale onderzoeksvraag bekeken wordt. Het lijkt erop dat christenen in de Vroege kerk positief-kritisch gebruikmaakten van de wijsgerige cultuur, terwijl Gods geboden hen ook tot vreemdeling maakten in hun context. Dr. Eginhard Meijering gaat hierop in gaan. Dr. Aza Goudriaan neemt de lezer mee door de eeuwen heen. Hoe beoordeelden christenen door de loop der eeuwen de hen omringende cultuur?
Een sociologische benadering kan laten zien hoe orthodox-gereformeerde christenen vandaag staan ten opzichte van de cultuur. Hoe wordt er vanuit de cultuur van de 21e eeuw naar orthodox-gereformeerden gekeken? Dr. Cors Visser leidt deze vragen in, terwijl dr. Gijsbert van den Brink op deze vragen ingaat vanuit een wetenschapshistorische perspectief. Vanaf de Verlichting waren christenen/theologen actief in wetenschap; hoe is dat nu? Aan dr. Bart-Jan Spruyt is de vraag gesteld hoe orthodox-gereformeerden in de 21e eeuw over participatie in culturele vormen denken. Is de angst voor de (boze buiten)wereld terecht?
Dr. Wim van Vlastuin stelt in zijn evaluatie van dit nummer bij het cultuurvormend vermogen van de orthodoxie het volgende vast: ‘Er zijn wel constructieve voorstellen, maar geen contemporaine voorbeelden. Als er geen voorbeelden zouden zijn, zou dat wel een bevestiging zijn dat orthodox-gereformeerden minder katholiek zijn dan hun voorvaderen. Aangezien orthodox-gereformeerden graag in de lijn van de traditie blijven, ligt hier een hele uitdaging.’
De meditatie werd verzorgd door ds. B.A. Belder uit Brakel, de Reflexen door dr. H. van den Belt en het focus-artikel door dr. C.J. de Ruijter.
Voor abonnementen, proefnummers en losse nummers (€ 12,50) is het adres: bureau Gereformeerde Bond, Kleine Fluitersweg 253, 7316 MX Apeldoorn, tel. 055-5766660; email: info@gereformeerdebond.nl.