Theologia Reformata komt met themanummer ‘voor altijd jong’
Jaargang 59 nummer 4 | Niet alleen ontving de zanger aan wie het motto van dit themanummer is ontleend in oktober 2016 de Nobelprijs voor literatuur, maar ook was die maand het thema voor de Kinderboekenweek ‘Voor altijd jong’.
Op tekst van Niki Smit en Tjeerd P. Oosterhuis zongen Kinderen voor kinderen hun refrein: ‘Voor altijd jong/Dat is mijn opa, hij klimt in de bomen, kan marathons lopen, zo chill/Voor altijd jong/Dat is mijn oma, kan altijd langskomen, we lezen en dromen, zo chill’.
Om een bijdrage te leveren aan de bezinning op het tomeloze verlangen dat de populaire cultuur ook kenmerkt, gaat het themanummer van Theologia Reformata uit van de beroemde (maar nooit bewezen) hiërarchie van behoeften die Abraham Maslow al in de jaren veertig ontwikkelde. In dit nummer staan vijf artikelen waarin de verschillende niveaus uit de piramide belicht worden. Als de huidige culturele trend in Nederland zich laat kenschetsen als een onverzadigbaar verlangen naar een eeuwige jeugd in het hier-en-nu-maals, hoe uit dat verlangen zich dan op het niveau van a) de natuurlijke of biologische behoeften, b) de behoefte aan veiligheid, c) de behoefte aan sociaal contact, d) de psychologische behoeften van bevestiging en erkenning, en ten slotte e) de behoefte om een echt en authentiek mens te zijn of daarin te groeien en te ontwikkelen.
Psychiater drs. P.J. Verhagen gaat in op de nieuwe kathedralen in de vorm van de shopping malls, de winkelcentra en passages. Profeten zijn er ook, bijvoorbeeld Steve Jobs (1955-2011), de man van Apple. De SGP-politicus en historicus dr. R. Bisschop stelt vast: ‘Een grotere welvaart, dalende criminaliteitscijfers en een internationaal sterke positie leiden niet tot versterking van het gevoel van veiligheid.’ Hij analyseert waarom dat zo is en wat dit met het (gebrek aan) geloof te maken heeft.
Mw. dr. E.P. Schaafsma stelt dat geluk ondenkbaar lijkt zonder relaties met anderen. Veel denkers noemen de mens daarom een relationeel wezen. Ook in de theologie vinden we dit mensbeeld terug. Daar heeft het vaak nog een ander fundament dan puur de ‘sociale behoeften’. Het mensbeeld hangt samen met het beeld van God, in het bijzonder dat van de Schepper. God schept een wereld als een tegenover, met daarin mensen ‘naar Gods beeld’, wezens met een bepaalde vrijheid. Met de mensen wil God leven, zelfs als zij in hun vrijheid de grenzen overtreden van het voor hen bedoelde, goede leven. Deze lijn trekt zij door naar het gezinsleven.
Prof. dr. M. Sarot vraagt zich af waarom wij zo graag jong willen blijven. Dat heeft te maken met wat hij eeuwigheidsverlies noemt. Wij leven weliswaar steeds langer, maar onze levenshorizon is steeds korter geworden. Ooit leefden wij veertig jaar en verwachtten daarna de eeuwigheid. Nu leven wij nog slechts negentig jaar. Nederlanders leven aan het begin van de 21e eeuw niet langer met het oog op de eeuwigheid. Dat heeft allerhande gevolgen en daar gaat Sarot op in.
Prof. dr. H.J. Paul trekt een lijn van Augustinus door en komt met een verrassende ontknoping: ‘Laat ze (de kerk van vandaag) oude en nieuwe heiligenlevens als spiegelverhalen opdissen, in hedendaags Nederlands en afgewisseld met pakkende citaten uit Margriet of Libelle voor passende contrastwerking. Als God het middel zegent, kunnen zulke voorbeeldlevens bijdragen tot een desecularisatie van verlangen.’
Voor abonnementen, proefnummers en losse nummers (€ 12,00) is het adres: bureau Gereformeerde Bond, Kleine Fluitersweg 253, 7316 MX Apeldoorn, tel. 055-5766660; email: info@gereformeerdebond.nl.