Waar bent u naar op zoek?

Arbeidsmigranten

dr. A.A.A. Prosman
Door: dr. A.A.A. Prosman
17-11-2022

Trouw (5 november) had een gesprek met Cees Rentier, directeur van de stichting Evangelie & Moslims. Ds. Rentier kan veel vertellen over evangelisatie onder moslims. Eén ding moet je hem niet vragen. Dat is de vraag hoeveel moslims er in het 44-jarig bestaan van zijn stichting van de islam zijn overgestapt naar het christendom.

Trouw

‘We houden niet bij hoeveel mensen zich bekeren’, zegt hij. ‘En kerken registreren de etnische achtergrond van hun leden niet. Maar ik ben ook predikant. Als ik op zondag ergens preek, dan zitten er tegenwoordig altijd wel één of twee mensen met een moslim-achtergrond die christen zijn geworden.’

Als je die bekeerlingen bij elkaar optelt, dan zijn er in de loop der jaren duizenden mensen christen geworden, zo rekent Rentier voor. Drie van hen, met een Marokkaanse achtergrond, gaan deze winter op tournee langs kerken. ‘Ze zingen daar, ze getuigen van hun dankbaarheid dat ze nu Jezus volgen’, zegt Rentier. ‘En’, vervolgt hij, ‘ze motiveren kerken om Marokkanen op te zoeken, uit te nodigen en te vertellen over hun geloof.’ (…)

Evangelie & Moslims is in 1978 opgericht door leden van de Nederlandse Hervormde Kerk (een van de voorlopers van de Protestantse Kerk in Nederland) en van de Nederlands Gereformeerde Kerken, de Gereformeerd Vrijgemaakte Kerken en de Christelijke Gereformeerde Kerken, drie behoudende protestantse kerken. Zij vormen ook nu nog de achterban van de stichting.

‘De reden voor de oprichting was heel eenvoudig’, zegt Rentier. ‘In die tijd hadden we grote aantallen arbeidsmigranten uit Turkije en Marokko. Hun vrouwen en kinderen volgden hen, zij zouden hier blijven. De arbeidsmigranten hadden een andere culturele en religieuze achtergrond. Er was bij kerken behoefte aan informatie over die verschillen, en ook over praktische dingen, over hoe je hen benadert en hoe je met hen praat.’

Waarom zouden moslims christen moeten worden?

‘Voor mensen in de kerk is duidelijk: als het evangelie waar is, dan is het voor iedereen waar, zo niet dan is het voor niemand waar. Jezus Christus roept alle volken op hem te volgen. Dat geldt voor alle groepen in de samenleving. Vanuit de kerken willen we ook mensen met een moslimachtergrond uitnodigen Jezus Christus te leren kennen.’

Waar komen christenen met hen in contact?

‘Dat gebeurt via plaatselijke kerken. Mensen hebben een islamitische buurman, een collega die moslim is, een ouder op school met een islamitische achtergrond. Als jongeren gaan studeren kan dat ook een moment zijn van contact. Op al die plekken waar je elkaar tegenkomt, kan je iets delen van het contact met God. En je kunt de kans benutten om vooroordelen vanuit de islam over het christelijk geloof te weerleggen. Vanuit moskeeën wordt bij voorbeeld weleens gezegd dat de Bijbel vervalst is. Dan kun je aangeven dat dat niet klopt.’

Evangeliseert u ook in asielzoekerscentra?

‘Wij evangeliseren niet, plaatselijke kerken doen dat. Zij zien om naar asielzoekers. Kerken mogen geen bijeenkomsten organiseren in azc’s. Maar een azc is geen gevangenis, mensen mogen eruit. Zo ontstaan contacten, soms zitten er wel veertig, vijftig man in de kerk. Asielzoekers vragen zelf vaak naar het evangelie, bij sommigen van hen leeft de wens gedoopt te worden.’ (…)

Vindt u het christelijk geloof beter dan de islam?

‘We geloven allebei dat God ons geschapen heeft, en dat God in die zin onze vader is. Moslims zijn dus ook onze broeders en zusters, maar we denken wel heel verschillend over hem. Zij geloven niet dat Jezus Gods zoon is. Als je denkt dat de ander iets fundamenteels over de vader mist, dan wil je dat veranderen.’

Nederland seculariseert. Ligt het voor christenen niet meer voor de hand ongelovigen het geloof te brengen dan te evangeliseren onder moslims, die óók in God geloven?

‘Er zijn genoeg mensen in de kerk die zich bezighouden met de secularisatie. Wij bekommeren ons om moslims, zij hebben ook recht op aandacht.’

Nederlands Dagblad

Slavernij is een actueel onderwerp. Iedereen weet intussen dat Nederland het er in de koloniale tijd niet zo goed van afgebracht heeft. Over de ruggen van mensen die rechteloos waren, is veel geld verdiend. Dat daar nu kritisch tegenaan gekeken wordt, is goed en nodig. De regering (of de koning?) zal binnenkort excuses aanbieden aan de Nederlandse gemeenschap van tot slaaf gemaakten. Maar hoe diep zit dat schuldbesef? Op 21 november is de aftrap van het WK voetbal in Qatar. Iedereen weet wat in de aanloop naar dit wereldkampioenschap gebeurd is. Vele dui-zenden arbeidsmigranten werden daar als slaven behandeld en voor velen betekende dat de dood. Als er iets wringt, is het wel dat aan de ene kant excuses worden aangeboden voor de slavenpraktijken van Nederland in het verleden en dat aan de andere kant weggekeken wordt van wat in Qatar is gebeurd. Reina Wiskerke wijdde er in het Nederlands Dagblad een pittige column aan (5 november).

Het wordt een vreemd WK voetbal. Alles draait om ‘wat wel en niet gepast is’ nu het toernooi in Qatar plaatsvindt. De grens tussen gepast en ongepast ligt pragmatisch: als het WK voetbal maar kan doorgaan; als Oranje maar kan meespelen; als supporters er maar naartoe kunnen; als de wedstrijden maar op tv te volgen zijn; als de commercie er maar aan verdient; als de Nederlandse overheid de betrekkingen met Qatar maar warm kan houden. Waar de grens tussen gepast en ongepast precies ligt, is een kwestie van aanvoelen. Supermarktketen Jumbo tastte mis met haar WK-commercial. Want er zijn – onder anderen – hossende bouwvakkers in het reclamefilmpje te zien.

Dinsdag werd de campagne gelanceerd en woensdag weer schielijk teruggetrokken, vanwege een golf van protest op sociale media. ‘We realiseren ons dat hierin een link te maken is naar de erbarmelijke arbeidsomstandigheden in Qatar en dat is nooit onze bedoeling geweest. We bieden hiervoor onze excuses aan’, aldus Jumbo. (…)

Het nieuwsplatform Adformatie kwam donderdag met een inventarisatie van de marketingplannen rond het WK in Qatar: welke commercials en acties organiseren bedrijven komende weken. Adformatie vat de teneur van de commerciële campagnes als volgt samen: ‘De dubbele moraal van merken: we doen niet aan Qatar, wel aan Oranjefeest.’

Van bedrijven, die winst willen maken, is deze insteek weinig verbazingwekkend. Vreemder is het echter dat hulporganisatie Cordaid er gewoon in meegaat. Cordaid, die de armoede wereldwijd wil bestrijden, ondersteunt zelfs de dubbele moraal met een eigen WK-actie. ‘Het is lastig je elftal aan te moedigen terwijl er zoveel mensen zijn overleden’, stelt de van oorsprong christelijke hulporganisatie op haar website. Maar op die ‘lastigheid’ heeft Cordaid wat gevonden: een doekje voor het bloeden, een pleister op de wonde van de Nederlandse voetballiefhebber. Het is een zwarte rouwband, te bestellen voor 9,95 euro, om uw dubbele moraal salonfähig te maken: ‘Met de rouwband van Cordaid laat je als supporter zien dat je vóór voetbal bent en tegen de misstanden rond het WK in Qatar.’ Op de rouwband staan namen van in Qatar omgekomen gastarbeiders. Lees de zoetige motivering van Cordaid en huiver: ‘De rouwband herinnert ons aan de mensen die vertrokken uit hun land om als bouwvakker in Qatar te gaan werken en dit met de dood hebben moeten bekopen.’

Trouw (2)

Als klap op de vuurpijl nog dit bericht, dat ik las in een column van John Graat, chef sport bij Trouw.

Qatar, dat toch niet op een stuiver hoeft te kijken, gaat ook niks compenseren, liet de minister van arbeid deze week weten. Dit belangrijke nieuws kreeg amper aandacht, ophef was er al helemaal niet, geen talkshow die erover sprak. Dit gaat niet over onszelf en onze eigen worsteling, maar over straatarme sloebers heel ver weg.

dr. A.A.A. Prosman
dr. A.A.A. Prosman