Klassieke catechese voorziet in behoefte

De catechese heeft op veel plaatsen niet meer de vanzelfsprekende plaats die ze vroeger had. Het is daarom de vraag hoe je jong en oud motiveert voor het kerkelijk onderwijs, schrijft Herman van Wijngaarden.

En als je de tieners eenmaal ‘binnen hebt’, hoe houd je hen dan geïnteresseerd? Waar moet het dan over gaan? Welke thema’s behandel je in de catechese? Deze laatste vraag kan – en moet eigenlijk wel – bovenkomen nu de situatie zo veranderd is.

Leefwereld

Er is een ontwikkeling gaande om de thema’s van de catechese steeds meer te laten bepalen door de leefwereld van de tieners. Gevolg is dat catechese en jeugdwerk op elkaar gaan lijken of zelfs in elkaar opgaan. Toch is er voldoende reden om juist ook in deze tijd te kiezen voor de meer klassieke vorm van catechese. Dat wil zeggen: catechese waarbij de themakeuze in belangrijke mate wordt bepaald door de traditie. Kerkelijk onderwijs is dan echt: onderwijs in ‘de leer van de kerk’.

Verantwoording

Die keuze vraagt in deze tijd om verantwoording. Hoe zinvol en relevant is het anno 2016 om op deze manier catechese te geven? Hoe maak je zo’n klassieke catechese eigentijds?

Het interessante is dat catechese volgens een klassiek curriculum in deze tijd misschien nog wel méér in een behoefte voorziet dan tien of twintig jaar geleden. De ‘basics’ van het christelijk geloof zijn voor kerkelijke tieners geen vanzelfsprekende bagage meer, zeker niet in hun onderlinge samenhang. ‘Wat geloof ik nou eigenlijk?’ Of: ‘Wat gelooft een christen?’ Dat zijn vragen die kerkelijke tieners steeds meer stellen. Een klassieke vorm van catechese, waarin alle belangrijke thema’s systematisch voorbijkomen, helpt hen om antwoorden te zoeken op deze vragen.

Daarbij is het een kwestie van eerlijkheid én van respect om – af en toe expliciet – te benoemen dat we deze vragen beantwoorden met behulp van de traditie waarin wij staan. Dr. G. van den Brink wees hier onlangs op in een interview in het HGJB-vakblad Generator: ‘We kunnen er niet omheen dat we leren van de traditie, al is het maar omdat we helemaal gevormd zijn door de traditie waarin we staan. We moeten niet net doen alsof wij de eersten zijn die bijbellezen. Iedereen die de Schrift leest, komt thema’s tegen waarvan hij wil weten hoe de teksten daarover met elkaar samenhangen. Dan moet je niet denken dat je dat in je eentje wel kunt begrijpen. Eén van de belangrijkste christelijke deugden is tenslotte die van de nederigheid. Je luistert dus naar mensen in je omgeving én naar de mensen die je zijn voorgegaan.’ Dat mogen ook onze tieners leren.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 17 juni 2016. (We hebben momenteel een mooi aanbod voor nieuwe abonnees.)