Op weg naar 2017

Op weg naar een gemeenschappelijke herdenking van 500 jaar Reformatie hebben Rome en de lutheranen een gemeenschappelijke verklaring ondertekend over de rechtvaardiging. Dr. H. van den Belt over de vraag of dit inderdaad een mooie basis is.

In deze verklaring uit 1999 staan veel behartigenswaardige dingen, maar ze laat tegelijk veel ruimte voor de klassieke rooms-katholieke opvattingen zoals die in Trente zijn geformuleerd en door de protestantse belijdenisgeschriften zijn veroordeeld.

De verklaring stelt wel dat de veroordelingen van de zestiende eeuw niet meer van toepassing zijn omdat de beide kerken een ontwikkeling hebben doorgemaakt. Rome is inderdaad na het Tweede Vaticaanse Concilie opener geworden voor de goede intenties van Luther en voor die elementen uit de protestantse traditie die de misstanden in de zestiende-eeuwse Rooms-Katholieke Kerk aan het licht hebben gebracht.
Maar wie de verklaring analyseert en vergelijkt met de decreten van Trente en de protestantse belijdenisgeschriften, merkt al snel dat de nieuwe inzichten vooral aan de Lutherse kant te vinden zijn. Dat ligt ook voor de hand, want Rome is minder sterk beïnvloed is door de moderne theologie dan de protestanten. Daarom blijft het voor orthodoxe gereformeerden van belang om zulke oecumenische verklaringen kritisch te lezen, zonder iets af te doen van de oprechte intentie om de kerkelijke eenheid te bevorderen en elkaar te zoeken in wat samenbindt.