column

Hoogbegaafd

De overheid wil graag dat getalenteerde leerlingen in het middelbaar onderwijs beter worden begeleid. Voor onze school is mij die edele taak toebedeeld.

Ik houd nu eenmaal van leerlingen die niet alles voor zoete koek slikken, maar de beweringen van een docent kritisch volgen. Gewapend met die gezindheid toog ik naar Utrecht voor een vierdaagse cursus talentbegeleiding.

In een benauwd zaaltje bogen we ons met deelnemers van zo’n 25 scholen uit heel Nederland over de zeven uitdagingen van hoogbegaafde leerlingen. Veel scholen hebben uitgebreide programma’s lopen voor getalenteerde leerlingen. Ze moeten wel, want de strijd om de beste leerlingen is ook in het middelbaar onderwijs hevig. Opvallend genoeg staat de begeleiding van hoogbegaafden bij de deelnemende reformatorische scholen nog vrijwel in de kinderschoenen.
Een gebrek aan concurrentie zal hierbij zeker een rol spelen, hoewel ouders soms lastige afwegingen moeten maken tussen uitdaging voor hun kind en de identiteit van de school. Daarnaast hebben we moeite met de individuele prestatiecultuur. Hoewel hard werken goed calvinistisch is, hebben we moeite met grootse prestaties. De mens dreigt daardoor in het middelpunt te komen, in plaats van zijn Schepper.

Dat is een loffelijk uitgangspunt, maar dit mag niet ten koste gaan van hoogbegaafde, getalenteerde leerlingen. Een groot deel van hen heeft juist moeite om op school goed te presteren. Ze zijn en denken anders dan ‘gewone’ leerlingen. Regelmatig hebben ze extra hulp nodig om tot goede leerprestaties te komen. Een IQ hoger dan 130, een vuistregel voor hoogbegaafdheid, is geen garantie voor mooie cijfers.

Daarnaast zijn hoogbegaafde leerlingen veel kritischer dan hun klasgenoten. Veel eerder hebben ze door wanneer een docent niet consequent de Bijbel uitlegt tijdens de dagopening. Vragen over andere godsdiensten, de waarde van tradities en de zin van het leven komen bij hen eerder en intenser aan bod. Hun kritische houding kan gemakkelijk opgevat worden als een negatieve houding tegenover het geloof. Ze rammelen echter slechts aan de kettingen van hun twijfels en vragen.

Hoogbegaafden hebben echt begeleiding nodig om hun talenten te leren benutten. Juist zij kunnen met hun vele geschonken gaven meewerken aan de opbouw van Gods koninkrijk.

Arjan Baarssen