column
Moeilijk gedrag
Vier, zeven, acht, sasa! Enkele collegas hebben een cursus gevolgd over omgaan met moeilijk gedrag bij leerlingen. De methode spreekt blijkbaar tot de verbeelding en het herhalen van de getallen leidt tot de nodige hilariteit.
Het doel van de nascholing is om in moeilijke situaties de rust te bewaren.
Een paar handvatten voor koelbloedig handelen vormen geen overbodige luxe. Veel leerlingen zijn communicatief sterk en weten hun rechten uitstekend te benoemen. Aan de andere kant van het spectrum staan leerlingen bij wie een boodschap niet of nauwelijks lijkt te landen. Ze doen waar ze zelf zin in hebben.
Zo is het de bedoeling dat leerlingen in een computerlokaal uitsluitend aan opdrachten voor school werken. Een jongedame die de gelegenheid te baat neemt om de recente foto’s van haar vriendinnen op Instagram te bewonderen, vraag ik vriendelijk zich te richten op een historisch vraagstuk.
Nauwelijks heb ik mijn hielen gelicht of de bewuste Instagrampagina verschijnt weer op het scherm. Als ik de leerling er weer op aanspreek, begint ze heftig te sputteren. Veel wat mooi en lelijk is, passeert de revue. ‘Kom eens even mee.’ Ik nodig haar uit naar de gang. Ze is verrast als daar geen uitbrander volgt, maar een vraag. ‘Wat maakt je zo boos vandaag?’ ‘Die toets bij economie ging helemaal mis en nu heb ik een slecht cijfer en daarom ben ik chagrijnig.’ De angel is er uit en welgemoed betreedt ze weer het computerlokaal.
Dezelfde dag meent een van mijn nieuwe brugklassers consequent alle verzoeken te moeten weigeren. Drie keer vragen, twee keuzes geven, geen enkele truc werkt. Ik moet moeite doen om niet boos te worden. Na de les vraag ik wat het voor hem moeilijk maakt om goed mee te doen in mijn les. Meteen verbergt hij zijn hoofd in zijn armen en begint te huilen. Vervolgens komt er een volledig verhaal over een onbegrepen problematiek uit.
Soms werken technieken niet meer. Zoals: vier tellen inademen, zeven tellen adem vasthouden, acht tellen uitademen om rustig te blijven. Of bij een gesignaleerde overtreding: stoppen, ademen, stappen en actie ondernemen. Een oprechte, belangstellende vraag heeft altijd resultaat.
Arjan Baarssen