column

Alle tijd

Net nu er een stukje moet komen over rust en balans, heb ik een studieverlof. Geen vergaderingen, geen colleges, de avonden vrij, en alle tijd voor onderzoek.

Eindelijk sporen mijn werkdagen met het beeld dat mensen hebben van een hoogleraar: ik lees en ik schrijf. Valt er vanuit deze oase iets zinnigs te melden voor mensen die nauwelijks tijd hebben om deze column te lezen? 

Toch wel. Volgens mij is het idee dat we ons druk voelen omdat we te weinig tijd hebben, onjuist. Seneca zei al dat we geen tijd te kort hebben, maar dat we er te veel van verspillen. Juist als je alle tijd denkt te hebben, blijkt het organiseren van concentratie en aandacht de echte uitdaging. Soms lukt het immers ook zonder tijdsdruk uitstekend om niet bijzonder productief te zijn. Het geeft hetzelfde onrustige gevoel als drukte. Verveling en het gevoel te druk te zijn, lijken dan ook twee kanten van dezelfde medaille te zijn: een gebrek aan wat Mihaly Csikszentmihalyi <i>flow<p> noemt. Als je lekker aan het werk bent, ben je er niet mee bezig dat je aan het werk bent. Juist het fladderen van het een naar het ander zorgt dat je beseft dat je aan het werk bent, en dus komt er minder uit je handen. 

Kortom, het gaat om wat de regel van Benedictus al vereist: leren luisteren naar het appèl dat de situatie op je doet, je roeping, en vervolgens met aandacht doen wat er gedaan moet worden. Alles wat het verdient gedaan te worden, verdient het immers om goed gedaan te worden. Maar als we bezig gaan met wat onze aandacht niet verdient, of we doen ons werk half en laten ons afleiden, ontstaat er drukte of verveling. Intussen kon onze onrust wel eens voortkomen uit angst voor het einde van onze tijd, de dood. Alle aandacht voor balans ten spijt: wij moeten sterven, onze tijd houdt op. Zelfs eindeloos lijkende studieverloven blijken vaak te kort. Gelukkig zijn onze tijden in Gods hand, Die werkelijk alle tijd heeft.

A. Huijgen