Het is een prachtig thema, ‘Pastoraat, ik zie naar je om’. In de christelijke gemeente worden de zintuigen gescherpt door het Woord, het sacrament en het gebed. Het oog dat omziet naar de ander in en buiten de gemeente, ziet zó dat deze ander werkelijk een gezicht heeft, er echt toe doet.
Nu vinden we dat, ook met gescherpte zintuigen, lang niet altijd gemakkelijk. Soms zien we liever iemand over het hoofd, vooral als we niet goed raad weten met die persoon. Dit gebeurt in de gewone omgang binnen de gemeente, maar óók binnen het pastoraat. Zeker als het contact niet gemakkelijk loopt of iemand niet reageert zoals we verwachten, hebben we de neiging ons terug te trekken, het contact uit de weg te gaan.
In dit artikel gaat het over mensen met psychische klachten en/of beperkingen voor wie bovenstaande kan gelden. Begrip voor wat hier aan de hand kan zijn, helpt hopelijk om niet toe te geven aan onze neiging weg te kijken. Iedereen hoort er immers bij in de christelijke gemeente.
Afstand
Zij die in hun naaste omgeving te maken hebben met psychische lijden – en wie niet, zou ik zeggen – weten en ervaren dat dit lijden afstand met zich mee kan brengen. Je ziet de ander, die je liefhebt, worstelen en lijden, maar je merkt dat je er niet bij kunt. Er ontstaat een afstand tussen jou en de ander, een afstand die je niet wilt en die je misschien wel ongedaan probeert te maken. Door bijvoorbeeld terug te grijpen op een oude ervaring: ‘ik heb ook wel eens zoiets gehad, toen en toen. Ik begrijp wel wat je doormaakt, het komt wel goed. Je moet vooral doorzetten.’ Begrijpelijk? Zeker, maar het werkt niet, en erger: je doet de ander geen recht, je doet geen recht aan de (zielen)pijn die hij of zij ervaart.
Helpend is wel om meer begrip te hebben voor wat de ander doormaakt en welke factoren de afstand en de daarmee gepaard gaande eenzaamheid bepalen.
Schaamte
De ervaring anders te zijn dan je leeftijdsgenoten roept schaamte op. De ervaring het mikpunt van spottende of fluisterende opmerkingen te zijn op school of op je werk of door de buren voelt als afwijzing. Je wordt als het ware op jezelf teruggeworpen, waardoor je je meer bewust wordt van jezelf. Je voelt de blikken op je rusten. Je zou wel door de grond willen zakken en je willen verbergen. Het is vooral de blik van de ander, de ogen die op je rusten, waardoor je je naakt weet, ontmaskerd.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 8 december 2022. Neem een jaarabonnement. Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-.