Waar bent u naar op zoek?

Als taalfouten goed zijn

Tineke van der Waal
Door: Tineke van der Waal
14-05-2021

Studenten van Hull University worden niet langer gecorrigeerd als ze woorden verkeerd spellen. Ook bij grammaticafouten of onjuiste interpunctie blijft het rode potlood in het etui. Foutloos taalgebruik is elitair, stelt de universiteit.

De eis om correct te kunnen schrijven zou discriminerend kunnen zijn voor etnische minderheden en studenten die van minder goede scholen afkomstig zijn. Juist taalgebruik kun je zien als homogeen, Noord-Europees, wit, mannelijk en elitair, zegt de universiteit, die met de maatregel de opleidingskloof tussen blanke en zwarte, Aziatische en allochtone studenten wil verkleinen.

Mijn eerste gedachte was: wat zou de universiteit van rekenfouten vinden, moet daar wél een rode streep door? En: maakt een diploma of bul niet sowieso onderscheid? Deze maar weggeven?

Dwingend halfbroertje

De aankondiging van de universiteit in het noordoosten van Engeland om foutief taalgebruik voortaan te negeren, is niet zomaar een los idee. Ze maakt deel uit van het diversiteitsbeleid van de universiteit, dat het opleidingstraject moet ‘dekoloniseren’. Met dit argument trekt Hull University ook het Engels het diversiteitsdebat in. Taal gaat meedoen in de identiteitspolitiek, het dwingende halfbroertje van diversiteitsbeleid, die beide al eventjes in het Westen rondwaren.

Identiteitspolitiek maakt onderscheid tussen groepen mensen naar demografische kenmerken, zoals ras, seksuele oriëntatie, gender – en nu ook taal. De gedachte is dat iedereen in de groep hetzelfde denkt en voelt. Deze gevoelens en gedachten zijn tegengesteld aan die van andere groepen, die hierdoor gemakkelijk een concurrent zo niet een vijand worden.

Eva was altijd een leuke vrouw met veel positieve eigenschappen, maar door de identiteitspolitieke bril gezien is ze ‘zwart’ en daar volgen meteen allerlei (andere) conclusies uit. Logisch dat dit laatste gebeurt, want identiteitspolitiek is blind voor het individu, ze framet en schuift persoonlijke eigenheid opzij. Wie uit de pas loopt, wordt gedemoniseerd.

Uitsluiting

Voorstanders van identiteitspolitiek zeggen dat ze inclusief zijn, maar in de praktijk wakkeren ze verdeeldheid aan. Het opdelen van mensen in groepen en vakjes roept alleen maar polarisatie op; niet inclusiviteit maar juist uitsluiting is het gevolg. Bij het onaantastbaar verklaren van groepen is kritiek namelijk al snel verdacht. Ze komt immers voort uit onbewust racisme? En zo is elk weerwoord op voorhand al gediskwalificeerd.

Nietszeggend

Tot dusver was de strategie in het onderwijs om iedereen, ongeacht zijn achtergrond, een gelijke kans te geven zich te ontwikkelen. Om te voorkomen dat een kleine portemonnee een belemmering is voor de studie, kan een student bijvoorbeeld gebruikmaken van een beurs. Onderwijs van hoge kwaliteit moet voor iedereen toegankelijk zijn, is de gedachte. Daarmee is helemaal niets mis, integendeel.

Hull University gaat nu echter de norm verlagen. De universiteit ziet het als een moedige poging om studenten te helpen een meer ‘authentieke stem’ te ontwikkelen. De maatregel moet ‘studenten aanmoedigen om een authentiekere academische stem te ontwikkelen, een stem die complexe ideeën nauwkeurig en integer kan communiceren – die hun specifieke achtergrond of kenmerken viert, in plaats van verdoezelt’.

In goed Engels zijn dit weazel words: woorden die iets zo vaag mogelijk beschrijven en gezag moeten geven, terwijl ze in feite nietszeggend zijn. Natuurlijk zal het opgeven van strengheid, precisie en verbale duidelijkheid geen enkele vorm van authentieke academische waarden bevorderen.

De paradox is dat deze ijverige promotors van inclusief onderwijs zich niet bewust zijn van hun eigen elitaire aannames. Kennelijk heeft Hull University een lage verwachting van studenten met een bepaalde achtergrond. Zegt de universiteit eigenlijk niet dat een goede beheersing van het Engels een bepaalde groep boven de pet gaat – namelijk van degenen die geen deel uitmaken van de Noord-Europese blanke mannelijke elite?

Bevrijdend

Als voor taalfouten van studenten geen rood potlood meer nodig is, komt dat voort uit een gedachtegoed dat eerder polariseert dan samenbindt en eerder verschillen aanwakkert dan deze verkleint. Dan de boodschap van het Evangelie. Hier doet het er niet toe of iemand Jood of Griek is en is het evenmin van belang of je slaaf of vrije, man of vrouw bent. Allen die in Christus zijn, zijn namelijk één in Hem.

Tineke van der Waal
Tineke van der Waal