Baptisten openen hun deuren
Zegeningen door de oorlog in Oekraïne. Het klinkt als een paradox. Ion Miron, baptistenvoorganger in Moldavië, ziet de zegeningen van God iedere dag om zich heen. ‘Oekraïners en Moldaviërs komen tot geloof.’
‘ Ze komen naar voren in de kerk en getuigen over de verandering in hun leven’, vertelt Miron. ‘Gods werk gaat door. Hij heeft alles in Zijn hand.’
Arm land
Moldavië is het armste land van Europa, grenzend aan Roemenië en Oekraïne. Begin 2022 woonden er ruim 3,3 miljoen mensen. De officiële godsdienst is Oosters-orthodox. Tot 1991 behoorde Moldavië tot de Sovjet-Unie. Moldavië kent een pro-Russisch deel: Transnistrië. Rusland heeft zo’n tweeduizend militairen in het gebied gestationeerd. De afgelopen maanden zijn er regelmatig incidenten geweest in de afvallige Moldavische regio. Rusland en Oekraïne beschuldigden elkaar.
De angst leeft dat Rusland via Transnistrië het land Moldavië zal aanvallen, vertelt Ion. ‘Met name de dreiging van een kernramp met de Oekraïense centrale in Zaporizja, meer dan 360 kilometer van de Moldavische grens, is daarbij een belangrijke factor.’ Ook de winter zorgt ervoor dat mensen met angst en beven de toekomst tegemoet zien. ‘De prijzen van hout stijgen enorm. Tijdens de afgelopen jaren stookte een gezin tijdens de winterperiode één ton hout voor 650 euro. Nu ben je dat geld kwijt voor een maand stoken. Het voedsel is duurder geworden, maar de salarissen blijven gelijk. Sinds de oorlog is 20 procent van de bevolking het land uitgevlucht. Met name jonge gezinnen trokken weg.’
Vluchtelingenopvang
Toch blijft Ion een optimistisch mens. ‘Wat er ook gebeurt, de Heere God heeft alles in de hand. We hebben een zware periode gehad rondom corona. Gelukkig waren er in ons land minder strenge regels dan in andere landen in Europa. Onze gemeente heeft de kerkdeuren nooit hoeven sluiten. De mensen kwamen elke zondag trouw naar de kerk. We hebben huisgroepen georganiseerd. In de kerk en in de huisgroepen werd het Woord verkondigd en het heilig avondmaal gevierd.’
Toen brak de oorlog uit, in februari 2022. Ion Miron: ‘We hadden dit nooit verwacht. Een enorme vluchtelingenstroom uit Oekraïne kwam op gang. Velen vluchtten naar Moldavië. We zagen als baptistengemeenten een taak weggelegd, maar dat was wel een grote uitdaging. Onze kerk had geen ervaring met vluchtelingenopvang.’
De Baptistenunie van Moldavië organiseerde in plaatselijke gemeenten bijeenkomsten. ‘Daar werden gemeenteleden opgeroepen hun huis open te stellen. Samen met de plaatselijke kerken in de buurt van de Oekraïense grens werd een netwerk gevormd om eerstelijnshulp op te zetten. De eerste vier weken van de oorlog hebben vrijwel alleen evangelische kerken, waaronder de baptistengemeenten, in Moldavië hulp verleend. Pas na een maand kwam de hulp via de landelijke overheid op gang.’
De bereidheid om te helpen was groot. De meeste baptisten openden hun deuren. Op de tweede dag van de oorlog was de Moldavische Baptistenunie klaar om 3500 vluchtelingen op te vangen. Een pas nieuw gebouwd kerkelijk centrum in de plaats Baltsata werd geopend als opvanglocatie. ‘Er was nog geen verwarming geïnstalleerd, maar met man en macht werden gastanks aangesloten om het centrum te kunnen verwarmen. Gemeenteleden brachten voedsel: rijst, spaghetti, thee enzovoort. De geefbereidheid was groot. Ik prijs God dat we met Zijn hulp de mensen konden helpen.’
In het kerkelijk centrum in Baltsata zijn in totaal zo’n 2600 vluchtelingen opgevangen. Op dit moment verblijven er nog zo’n 180 Oekraïners. De meesten zijn er maximaal een week en vertrekken dan om verder Europa in te trekken. Enkele mensen zijn gebleven en verblijven sinds het begin van de oorlog in het complex.
Geestelijk voedsel
De baptisten in Moldavië helpen met voedsel en onderdak, maar volgens Ion is het brengen van geestelijk voedsel het belangrijkst. ‘We merken dat vluchtelingen open staan voor het Evangelie. De oogst is groot, maar er zijn weinig arbeiders.’ Toch doen de christenen wat ze moeten doen. Er worden ook bezoeken in Oekraïne gebracht. ‘We moeten gaan en risico nemen voor de zaak van Christus. We gaan de grens over en brengen in Oekraïne voedsel en het Evangelie.’
De grootschalige hulp die de Baptistenunie kon geven, was volgens Ion Miron niet mogelijk geweest als er geen support uit het buitenland was geboden. ‘Ik dank alle mensen in Nederland, maar ook uit andere landen, die geholpen hebben met financiële middelen. Ik dank ook voor degenen die baden voor onze mensen. Jullie waren een instrument in Gods hand.’ Ion Miron vraagt te blijven bidden voor hen. ‘Het is niet gemakkelijk te leven onder dreiging van oorlog, maar we zien dat God op een bijzondere manier werkt. Vele Moldaviërs en Oekraïners komen tot geloof. Ze leren Christus kennen en worden gedoopt.’
Delen
Bijzonder is dat ondanks de grote armoede in Moldavië zoveel mensen bereid zijn het weinige wat ze hebben te delen. De Moldavische voorganger kan het wel verklaren. ‘Het is onderdeel van onze cultuur, maar het belangrijkste is dat het een taak is van iedere christen. We mogen mensen dienen in liefde, nederigheid en toewijding. We mogen de liefde van God delen, Gods hoop delen. Als je wacht met gasten uitnodigen tot je je huis helemaal op orde hebt, dan zul je nooit gasten kunnen ontvangen. Als je je hart openstelt en handelt in de situatie waarin je op dat moment verkeert, zal God je eren.’
De oorlog in Oekraïne zorgt voor veel onrust. Miron: ‘Zeker voor mensen die Jezus niet kennen, is het een moeilijke tijd. Als je Christus hebt leren kennen, ervaar je vrede. Dat is het grote contrast tussen een christen en een niet-christen. God opent deuren.
Dit hadden we ons niet van tevoren kunnen voorstellen. Ik zie elke zondag dat mensen tot geloof komen, Moldaviërs en Oekraïners. Ze komen naar voren in de kerk. Ze knielen, bidden en getuigen. Iedereen kan het horen. We planten nieuwe kerken. We helpen mensen om Christus te leren kennen. Dat is de roeping van de kerk.’
Niet angstig
De Moldavische voorganger ervaart de oorlogstijd ook als zegen. ‘Het is verschrikkelijk dat mensen in Oekraïne gewond raken en omkomen. Daar zullen de daders voor veroordeeld worden. Maar als je het grotere plaatje bekijkt, dan zie je dat God alles onder controle heeft. De overwinning is er al, in Christus. We leven in de laatste dagen. De wereld gaat steeds meer richting het einde van de tijd. We moeten klaarstaan voor de ontmoeting met Jezus. De Heilige Geest leeft in ons. Hij schenkt vreugde. We hebben vreugde in Christus. Voor ons is de dood geen angstig gebeuren. We zijn op weg naar Hem.’
Wat betekent dat voor iedere christen?
Ion: ‘We hebben als kerk, als christen, weinig tijd meer. Maarten Luther zei dat als Christus morgen terug zou komen, hij vandaag nog een boom zou planten. Dat vind ik een prachtige uitspraak. Wanneer Jezus terugkomt, weten we niet. De toekomst is in Gods hand, maar vandaag is de verantwoordelijkheid voor ons. Er is veel werk te doen. Er is honger naar het Evangelie. Daarom moeten we als christenen met elkaar de uitdaging aangaan het Evangelie te delen.’
Wat kunnen we van de Moldavische christenen leren?
Miron: ‘Houd, ondanks de veranderingen in maatschappij en leven, het zicht op God. Corona is geweest. De oorlog is er nu. Maar God is erbij. De omstandigheden zullen nooit ons geloof in God veranderen.’
De voorganger put veel kracht uit de eerste vier hoofdstukken van Galaten. ‘Als je deze woorden van God in je hart sluit, begin je iedere dag met kracht. Er zijn veel uitdagingen, maar ik ervaar rust in God. De Heilige Geest is in ons. Wat wij als christenen hebben, hebben anderen niet. God in ons en God met ons. Elke christen zal dit moeten ontdekken. Het is hard werken, maar je leeft niet voor jezelf. Je leeft om dienstbaar te zijn aan God en aan je naaste.’