Basisscholen vullen hun identiteit zeer verschillend in

Ons land telt honderden christelijke onderwijsinstellingen. De identiteit van deze scholen is echter verre van eenduidig. We kunnen ons zelfs afvragen of dit soort onderwijs in deze seculiere tijd nog wel christelijk is, stelt W.E.C. Veldman.

Als ik googel op de thema’s christelijk basisonderwijs en identiteit, vind ik met gemak tientallen sites die daarover gaan. Wanneer ik mij er wat meer in verdiep, dan verbaas ik mij over de verscheidenheid van de inhoud en de invulling van het begrip identiteit.

Blijkbaar is het nog niet zo eenvoudig om iets eenduidigs te schrijven over christelijk onderwijs en identiteit. Er zijn schoolverenigingen die vermelden: ‘Het onderwijs op onze PCBO-scholen is christelijk geïnspireerd, maar beperkt zich niet tot exclusief protestants-christelijk denken. Er is ruimte voor andere geloofsinspiraties. Identiteit op onze scholen is op verschillende niveaus herkenbaar. We noemen dat de ‘brede’ en de ‘smalle’ identiteit’.

Dergelijke formuleringen kunnen de vraag oproepen wat we nu precies verstaan onder christelijke identiteit.

Drie typen

Onderzoekers van de Vrije Universiteit (VU) en Inholland onderzochten in 2012 in opdracht van de Besturenraad de christelijke identiteit van 479 basisscholen. Die christelijke identiteit is er volgens hen nog, eenduidigheid allerminst.

‘De verzuiling voorbij, de verlegenheid voorbij, de smalle identiteit voorbij: het is de eigenheid waarmee de schoolleider van nu het christelijk onderwijs vormgeeft’, zo stelt VU-onderzoeker Sybren Miedema. Samen met Inholland-lector Ina ter Avest onderzocht hij de verschillende verschijningsvormen van christelijk basisonderwijs in Nederland.

In het onderzoek, dat in mei 2011 startte en in 2012 werd gepresenteerd, leggen schoolleiders van protestants-christelijke basisscholen de relatie tussen de eigenheid van hun school en in hun ogen actuele maatschappelijke ontwikkelingen. Zowel via schriftelijke vragenlijsten als mondelinge interviews ontdekten de onderzoekers dat er drie typen te onderscheiden zijn als het gaat om de vormgeving van protestants-christelijke basisscholen.

Van de 479 ondervraagde schoolleiders noemt 41 procent de eigen school een ‘traditieschool’, 48 procent een ‘zingevingsschool’ en tien procent van de ondervraagden spreekt van een ‘diversiteitsschool’. Miedema constateert dat alle scholen in de breedte identiteit vormgeven en dat op verschillende manieren tot uiting brengen.

Lees de volledige tekst van het artikel in De Waarheidsvriend van 4 maart 2016.