blog

Rotterdammer hoeft ‘in het graf niet gescheiden te zijn van voetbalclub'

Begraven als Feyenoorder

Op de Rotterdamse Zuiderbegraafplaats is er sinds deze maand een apart vak voor supporters van Feyenoord. Je laatste rustplaats op aarde in de sfeer van jouw voetbalclub. Zo is sport geworden tot veel meer dan sportieve activiteit.

Ooit liep ik over de kiezelsteentjes tussen de zerken, op de begraafplaats in een christelijk dorp. Ik stond stil voor de kleine steen, op de plek waar een jong kind van christenouders ooit in zijn grafje gelegd werd. De woorden op de steen getuigden ervan dat de ouders troost vinden in de christelijke hoop. Hun verdriet zal blijven, maar is niet zonder bodem. Hun gemis blijft voelbaar, maar is niet zonder uitzicht naar Boven.
Het heeft iets van een schokeffect als je nog drie stappen doet en opnieuw bij een kindergrafje staat. Nu echter geen verwijzing naar de doop, naar het Woord, of naar God. De kleuren van Feyenoord, de Rotterdamse voetbalclub, domineerden dit graf. De ouders vonden het van belang om hun kind met zijn liefde voor de voetbal en deze voetbalclub in herinnering te houden.

Feyenoord Uitvaart

En nu, deze zomer, wordt een stukje van de grasmat van de Kuip, het stadion van Feyenoord in Rotterdam-Zuid, overdragen naar de Zuiderbegraafplaats. Niet minder dan 320 vierkante meter aan graszoden zijn op transport gegaan. De overheid droeg ook een steentje bij doordat wethouder Joost Eerdmans van Leefbaar Rotterdam vorige maand symbolisch een stukje gras uitstak. Feyenoord zelf werkt hieraan graag mee ‘voor als de club je leven is’. Zo hoeven ‘de supporters zelfs in het graf niet meer gescheiden te worden van hun club’. Ik vind dit een aangrijpende zin.
Er zijn overigens meer mogelijkheden. Een speciale Feyenoord Uitvaart wordt aangeboden, wat inhoudt dat trouwe volgelingen in een kist met Feyenoord-attributen begraven wordt. Ook is het mogelijk de rouwstoet een rondje door de Kuip te laten lopen.

Strooiveld

De grote vraag naar speciale Feyenoordbegrafenissen stimuleert ondertussen de creativiteit van Monuta, het uitvaartbedrijf. Als volgwagen kan daarom de spelersbus gehuurd worden, waarmee het team naar uitwedstrijden reist.
Wie kiest voor een crematie, kan zijn of haar as uit laten strooien over een speciaal Feyenoord-strooiveld, een veld dat de vorm heeft als het stadion van de club. Dat laatste maakt het mogelijk dat mensen ervoor kunnen kiezen de as van de overledene te laten verspreiden in het favoriete supportersvak. Ten slotte komt op dit deel van de begraafplaats een Feyenoordmonument, inclusief het logo van de club. Het is trouwens ook toegestaan dit logo op je rouwkaart af te laten drukken.

Evangelist

Voor de kerk in Rotterdam én in heel ons land is die grote belangstelling voor de Feyenoord Uitvaart verootmoedigend. Het gaat niet aan om hen die volharden in het geloof een schuldcomplex aan te praten – die last zou te zwaar zijn. Tegelijk moeten we erkennen dat wij deze voetbalsupporters niet op een beslissende wijze met het Woord hebben kunnen bereiken. Met onze levenswandel hebben we in Rotterdam of elders deze naasten blijkbaar niet voor Christus kunnen winnen. Het maakt ons bescheiden én doet ons steeds weer zoeken naar wegen om het Evangelie van de hoop in onze leefomgeving te delen.
Het is bijzonder dat juist vorige maand de theoloog Martijn Weststrate in de Maranathakerk in Rotterdam-Zuid door IZB-directeur ds. Wüllschleger als missionair werker ingeleid is, verbonden aan het project ‘Licht op Zuid’. De toename van de Feyenoord-uitvaarten is slechts een illustratie van het belang van dit project. Zijn taak is onder meer om bijbels onderwijs te geven en de gemeente voor te gaan in het zichtbaar maken van het christelijk geloof in de dagelijkse levenspraktijk. Onze betrokkenheid op dit werk in de steden is beslist van betekenis.

Vroom en oprecht

De Feyenoord Uitvaart leert ons dat er een lijn is tussen ons leven en ons sterven. In de verkondiging van het Evangelie zal de waarheid hiervan geregeld aan de orde komen. Het geldt in positieve zin evenzeer, zoals David ons in Psalm 37 voorhoudt: ‘Let op de vrome en zie naar de oprechte, want het einde van die man zal vrede zijn.’ In het leven vallen daarom de grote beslissingen, niet bij ons sterven. Als we daarom ons oor te luisteren leggen bij Prediker, dan horen we in dit bijbelboek over vluchtigheid van het bestaan, over zwoegen op deze aarde, ook over genieten van het leven onder de zon. Eén conclusie blijft echter over: ‘Vrees God, houd u aan Zijn geboden.’ Dat is de boodschap in het heden van Gods genade, opdat van ons eens gelden zal wat de dichter A.F. Troost verwoordde:
Zalig zijn de doden
zegt de Geest – van nu af aan!
Trouw aan God en Zijn geboden,
door het noodweer heengegaan,
schuilen zij, de nacht ontvloden,
bij de Heer – nu kwelt geen pijn,
geen vermoeidheid meer de doden
die in Hem gestorven zijn!

***

De Feyenoord Uitvaart laat tevens zien hoe veelzeggend het is bij wie een mens begraven wil worden. Ook dat wisten we op grond van de Bijbel al. Abraham kocht een familiegraf (Gen. 23), want hij wilde begraven worden bij Sara, zijn vrouw. En Jozef wilde begraven worden bij de Israëlieten, in het land dat God aan zijn voorouders gegeven had. (Gen. 50) In dit verband is het veelzeggend dat er in ons land gelovigen geweest zijn die kozen voor een bepaalde begraafplaats, omdat daar veel kinderen van God hun laatste rustplaats vonden.

Nadenken over de dood

Nadenken over de dood, het hoort bij het leven van een christen, die beseft dat het sterven het gevolg is van de zonde van de mens. Het is niet verkeerd als onze jongeren dit tijdig gaan beseffen, omdat het de realiteit van ons bestaan is. Dat besef mag gekoppeld worden aan het lied van David dat in Psalm 68 klinkt: ‘Die God is ons een God van volkomen zaligheid, bij de HEERE, de Heere, zijn uitkomsten tegen de dood.’ Bezit – ook geen Feyenoord-attributen – baat niet op de dag van de verbolgenheid (Spr. 11:4), maar gerechtigheid redt van de dood
Levensovertuiging en -praktijk hangen hier sterk samen. Als de gedachte verdwenen is dat Christus naar de aarde kwam om de macht van de dood te verbreken, om als Overwinnaar op de dood en het graf naar Zijn Vader terug te keren, dan is het raadselachtige mysterie van de dood er evenmin. Dan is de dood het einde, de finale afronding van het leven. Dan komt het zelfs zover dat mensen aankondigen na de begrafenis van een familielid gezellig met elkaar een borrel te drinken en te feesten op het leven van de overledene.

Vijand

In de Bijbel en daarom ook in de gereformeerde theologie is de dood als een vijand gezien, als de laatste vijand. De dood is verschrikkelijk, een aangrijpende realiteit. Nergens wordt dat verzwegen. Door angst voor de dood kun je heel je leven aan slavernij onderworpen zijn. (Hebr. 2:15)
Echter, ‘God is een God van levenden,’ zegt Jezus tegen de Sadduceeën. En daarom is Paulus er met allen die in Christus zijn van overtuigd dat ook de dood hem niet ‘kan scheiden van Gods liefde in Christus Jezus, onze Heere’. Een donkere achtergrond laat het licht van het Evangelie slechts sterker naar voren komen.

Wie kan zich nu indenken dat naar Gods belofte de nieuwe hemel en de nieuwe aarde eens werkelijkheid zullen zijn? Dan zal ‘aan de vorige dingen niet meer gedacht worden’, schrijft Jesaja. (65:18) God zal wonen bij de mensen, zal tranen van de ogen drogen en… de dood zal er niet meer zijn.
Wie dit beseft, zal anderen willen wijzen op dit Koninkrijk, een koninkrijk dat van deze wereld niet is.

P.J. Vergunst