Puriteinen waren vooral op twee terreinen sterk in hun pastoraal-geestelijke leiding: dat van bekering en dat van geloofszekerheid. Dit is althans de gedachte van Iain Murray. Toch hebben puriteinen op meer terreinen een waardevolle bijdrage geleverd.
Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan hun uitvoerige aandacht voor het verlossingswerk van Jezus Christus en de geestelijke omgang met Hem. De uitspraak van een puriteinenkenner als Murray (1931), oprichter van de Schotse uitgever The Banner of Truth, in zijn boek The Old Evangelicalism (2005), blijkt echter waar te zijn als we drie recent in het Nederlands vertaalde puriteinse werken voor het voetlicht halen.
Isaac Ambrose
Isaac Ambrose (of Ambrosius, 1604-1664) was een puritein die zich eens per jaar een maand lang terugtrok in de bossen. Daar wilde hij door rust en meditatie tot geestelijke vernieuwing en verfrissing komen. Ambrose is vooral bekend geworden door zijn hoofdwerk Het zien op Jezus (Looking unto Jesus, 1658), een bewijs dat puriteinen uitvoerig konden ingaan op de persoon en het werk van Christus. Hij heeft ook een ander omvangrijk werk geschreven: De eerste, middelste en laatste dingen (The First, Middle and Last Things, 1650).
Wedergeboorte en christenleven
Dit laatstgenoemde boek – een omvangrijke samenvoeging van drie eerder gepubliceerde werken – begint Ambrose met een bespreking van de noodzaak van wedergeboorte. Als een goed puritein beschrijft Ambrose hoe het geloofsleven ontkiemt als zondebesef en schuldbelijdenis leiden tot het vertrouwen op Christus’ volbrachte werk. Geestelijke inkeer gaat dus vooraf aan de kennis van de Verlosser. Omgekeerd krijgt wedergeboorte pas werkelijk beslag als iemand tot de geloofsverbondenheid met Christus komt. Niet elke vorm van schuldbesef leidt immers tot Hem, zoals het bijbelse voorbeeld van Judas laat zien. Volgens Ambrose kan er geestelijk leven zijn als iemand Christus nog niet bewust kent. Tegelijk benadrukt hij echter dat de geestelijke rust alleen is te vinden in de geestelijke eenheid met Hem. Daarom verbindt hij wedergeboorte en geloof in Christus nauw.
In het tweede deel van het boek gaat Ambrose in op het christenleven, waarbij zowel de binnenkant als de buitenkant ervan aan de orde komen.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 30 juni 2022. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!