Bernardus Smytegelt
Veel geprezen, maar slecht gelezen. Zo luidde kort en krachtig het oordeel van prof. S. van der Linde over de leescultuur in de gereformeerde gezindte. Althans, wat de geschriften van de oudvaders betreft, schrijft dr. M. van Campen.
Meerdere keren luchtte de erudiete hoogleraar uit Utrecht, die zelf een verwoed verzamelaar en eminent kenner van de ‘oude schrijvers’ was, tijdens college zijn hart. Hij was van mening dat veel predikanten en gemeenteleden zich wel beroemden op de traditie van de Reformatie en de Nadere Reformatie, maar nauwelijks op de hoogte waren van wat ze geschreven hadden. ‘Veel geprezen, slecht gelezen.’
Misschien zijn er wel enkele uitzonderingen te noemen. De naam van Wilhelmus à Brakel, doorgaans kortweg aangeduid als ‘vader Brakel’ roept in brede kring nog wel de nodige herkenning op. De beide dikke delen van diens Redelijke Godsdienst sierden in het verleden menige boekenplank en die herinnering is ongetwijfeld bij velen blijven hangen.
Een tweede oudvader die niet geheel in de vergetelheid is geraakt, is Bernhardus Smytegelt (1665-1739). Hij wordt al snel geassocieerd met Middelburg, al was het alleen al vanwege het befaamde Smytegeltbruggetje, dat zich daar ooit bevond. Het is in 1959 afgebroken. Toeristen die tijdens vakantie de Zeeuwse hoofdstad aandoen, nemen het verhaal dat aan dit bruggetje verbonden is, mee naar huis.
Het herinnert aan een gure novemberavond. Het is aardedonker en een sterke noordwestenwind doet de ijzeren uithangborden kreunen en piepen, als er wordt geklopt aan de pastorie van onze oudvader. Er ligt een gemeentelid op sterven en de predikant krijgt het verzoek onmiddellijk pastorale bijstand te komen verlenen.
Smytegelt gaat door weer en wind op pad. De straten zijn verlaten, hij komt niemand tegen. Alleen ziet hij bij een hoekhuis de donkere silhouetten van twee mannen. Zijn het zeelieden die na een avond passagieren onderweg zijn naar hun schip? Later zal Smytegelt de waarheid vernemen, maar tijdens die avond is alle aandacht voor zijn zieke gemeentelid. Bij diens huis aangekomen wacht hem een verrassing. Het blijkt loos alarm te zijn. Er is geen zieke in het desbetreffende huis.
Lees het volledige artikel in De Waarheidsvriend van 5 juni 2015.