Van het psalmboek uit 1773 wordt de helft niet gezongen. De berijming ademt het Verlichtingsdenken uit de achttiende eeuw en de taal is archaïsch. Kunnen gedateerde teksten het leven van jongeren begeleiden op een manier dat het hart geraakt wordt? Of is een alternatief noodzakelijk?
Het was een mooi symposium, Passie voor Psalmzang, op een warme junidag 2021 in de Barnabaskerk in Apeldoorn. Hoe bijzonder was het om weer live een cantorij te horen, het jubelde langs de moderne kroonluchters opwaarts, het beademde onze ziel. Verschillende sprekers spraken over psalmzingen vroeger en nu. Zo was de kwaliteit van Marot zijn beknoptheid: geen uitweidingen, alleen inhoud. In het Frans klinken ze prachtig, maar in het Nederlands van Datheen (1566) houterig vanwege niet-samenvallende tekst- en muziekaccenten. Van het psalmboek uit 1773 wordt de helft niet gezongen.
Band én ongemak
Zeventig jaar geleden werd ik grootgebracht bij psalmen en levertraan. Op maandagmorgen zong kind na kind de psalm bij de tafel van de juffrouw. Ik hield ervan mijn moeder te horen zingen: ‘Gods verborgen omgang vinden’. Mijn vader is begraven met ‘Loof Hem, Die (…) uw krankheên kent en liefderijk geneest.’ O, die oude psalmen. Zing op mijn sterfbed 1773, zeg ik tegen mijn kinderen, want die zijn in mijn geheugen gegraveerd.
Toch, ik was amper elf jaar, en in onze gemeente gevraagd Psalm 89:1 solo te zingen op een jeugdavond.
’k Zal eeuwig zingen van Gods goedertierenheên
Uw waarheid t’ allen tijd vermelden door mijn reên.
Die ‘goedertierenheên’ en die ‘reên’ wekten een gevoel van ongemak. Ik vond de woorden raar om te zingen. Toen ik in de jaren zeventig les gaf op de Eben Haëzerschool in Teuge, voelde ik opnieuw die tweespalt. Psalmzingen is relationeel, ik wil God iets moois geven en ervaar taal die in 1773 voldeed, als ontoereikend voor vandaag.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 14 oktober 2021, of download de gratis pdf.
Neem een jaarabonnement (€ 49,00). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!