column

Bevrijding

Een van mijn voornemens voor het nieuwe jaar is: meer cd’s kopen. Waarom zou je het jezelf met goede voornemens moeilijk maken?

Het mooiste dat ik afgelopen tijd hoorde, was de cd Liberation of the gothic (Bevrijding van de gotiek) van het Antwerpse ensemble Graindelavoix. De artistiek leider, Björn Schmelzer, ziet in de architectuur van de Engelse gotiek een zelfde lijn als in het werk van de kerkmusici John Browne en Thomas Ashwell rond 1500. Met ‘bevrijding’ bedoelt Schmelzer dat de middeleeuwse muziek vol dynamiek, experiment en vrijheid zit en die moet er in nieuwe uitvoeringen uitkomen. Dus is Schmelzer niet zozeer geïnteresseerd in een uitvoering die historisch zo precies mogelijk is. Hij zoekt juist waar het schuurt tussen ons nu en de muziek van toen, een contactpunt dat tegelijk vervreemding oproept.

Het resultaat is een polyfonie vol klankkleur, een voortdurende stroom met dissonanten en lijnen die elkaar kruisen en een dans met elkaar aan lijken te gaan. De muziek komt werkelijk tot leven. ‘Graindelavoix’ betekent ‘Stemkorrels’. Juist waar het korrelig wordt en hyperpersoonlijk, daar wordt de muziek ook universeel. De persoonlijke ervaring is de toegang. 

Ik zou een slechte muziekrecensent zijn, want mijn woorden schieten tekort en ik mis de expertise. Dat geeft ook niet. De muziek zette me in beweging, ook mijn denken. Als we nu eens zo met de Bijbel om zouden gaan, op zoek naar de ziel van een tekst? Historische details zijn bijvangst, niet het eigenlijke doel. Zoeken waar het schuurt, waar het niet meer glad is maar korrelig. We zouden er vast levendiger van gaan lezen en preken. Vanuit een persoonlijke ervaring die niet voor de Schrift gaat staan en zo de toegang verspert, maar die juist de Schrift openlegt.

Want in de Schrift schuilt een lied en het komt er op aan dat ons leven een variatie wordt op het thema dat er in klinkt. Waar dat gebeurt, wordt er veel meer bevrijd dan alleen de gotiek.

A. Huijgen