De traditie is van wezenlijke betekenis. We kunnen niet zonder. Tegelijk bevat het gereformeerd protestantisme een traditie-kritisch element. Deze tweeslag ga ik nu toepassen op een drietal gebieden: geloof, geloofsbeleving en kerkvorm.
Ik begin met dat van het geloof. Dat doe ik bewust. In een tijd waarin we druk bezig zijn met de kerk en de kerkvormen, zouden we zomaar vergeten dat het in de kerk om God gaat en dat de vraag naar het geloof in God daarom niet mag ondersneeuwen.
Geen rechte lijn
Nu komt niemand ‘per traditie’ tot geloof. Geloof is een nieuwe geboorte ‘door water en Geest’ en is niet een cadeautje van het voorgeslacht. In onze tijd zien we dat voor de meesten het bewuste geloof in Christus ook niet als vanzelf tot stand komt. In een tijd waarin bijna iedereen te maken krijgt met alternatieve vormen van geloof en wereldbeschouwing en waarin de secularisatie voor geen enkele muur stilstaat, is er niet meer die rechte lijn naar het geloof die vroeger tijden kenmerkte. In een bepaald opzicht komen we allemaal als verloren zonen en dochters tot Christus. Met C.S. Lewis is er op een of andere manier de ervaring van ‘verrast door vreugde’. Dat mag wel een urgentiebesef geven aan de levende verkondiging van het Evangelie. Voorgangers zijn geroepen tijdgenoten op de huid te komen en naar het hart te spreken en zich daarbij te realiseren dat traditie gebroken werkt. Maar is dat nu juist niet de ontdekking van de Reformatie geweest?
Binding
Welk nut heeft de traditie dan? Of moeten we het allemaal maar overlaten aan de Geest, Die waait waarheen Hij wil? Kan het dus alle kanten opgaan met de verkondiging? Dat is wel de permanente verzoeking van het moderne en postmoderne protestantisme. Die verzoeking kan niet met een machtswoord worden uitgebannen. Verkondiging heeft dat avontuurlijke waarin, om met dr. O. Noordmans te spreken, ‘het dogma scheefgetrokken wordt’. Juist daarom is het van belang dat dogma niet uit het oog te verliezen. Hier ligt nu precies de betekenis van de traditie als binding. Daarbij is traditie, als het om de verkondiging gaat, vooral die van het credo, de Apostolische Geloofsbelijdenis en de geloofsbelijdenis van Nicea, en daarmee de traditie van de kerk van de kerkvaders. Traditie heeft bindend gezag. Juist zo blijft de verkondiging in het spoor van de apostelen en verdampt deze niet onder de hoogtezon van de tijdgeest.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 12 mei 2022.
Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!