Boekbesprekingen
Psalmen anders. Aanvulling bij Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk. Uitg. KokBoekencentrum, Utrecht; 160 blz.; € 19,90.
Een van de vernieuwingen in het Liedboek. Zingen en bidden in kerk en huis (2013) ten opzichte van het Liedboek voor de Kerken (1973) is dat er in de categorie Psalmen regelmatig alternatieve berijmingen staan. Bij Psalm 98 zijn er zelfs zes van zulke alternatieven. De tekst en melodie van deze alternatieve berijmingen hebben zeker dichterlijke en muzikale waarde. Het lijkt er echter op dat ze vooral zijn opgenomen voor cantorijen. Voor de gemeente zijn ze in veel gevallen veel te hoog gegrepen. Datzelfde geldt voor de uitbreiding van deze verzameling in het boekje Psalmen anders. Wie de proef op de som wil nemen, kan volop terecht op YouTube. Soms is de nieuwe berijming heel geslaagd. Psalm 33b klinkt in de uitvoering op YouTube werkelijk prachtig. Ook sluit de tekst goed aan bij de onberijmde tekst. Psalm 109a heeft geen melodie, maar is blijkbaar bedoeld om door één persoon voorgedragen te worden. Ook deze berijming is op YouTube te vinden. Soms is de onberijmde psalm nauwelijks meer te herkennen, zoals bij Psalm 16c. ‘Bewaar mij, o God’, is daar de onberijmde inzet, maar in de berijming wordt het: ‘Hoe heb ik geworsteld, hoe heb ik gestreden’. Ook bij Psalm 61 is het verband met de onberijmde psalm ver te zoeken, en zo zijn er nog verschillende andere voorbeelden te noemen. In de nieuwe berijming van Psalm 123a lijkt eerder de moderne mens dan de psalmdichter van de oorspronkelijke psalm aan het woord. Ook hier een onzingbare situatie: afwisseling van gezang en voordracht.
Kortom, ik geloof niet dat een ‘GB-gemeente’, ook wanneer ze de berijming van 1967 gebruikt (al dan niet in de Weerklank-versie) hier iets mee kan. Een lutherse gemeente heeft over het algemeen een cantorij en die zal wel raad weten met deze bundel. Dan nog blijft de vraag of ze dan werkelijk de psalmen zingen of een wel heel vrije bewerking daarvan, die in veel gevallen beter aansluit bij het moderne levensgevoel dan bij de Schrift. Maar laat de lezer gerust de 29 voorbeelden op YouTube (die waarschijnlijk nog wel met nieuwe aangevuld zullen worden), beluisteren met de onberijmde tekst ernaast, en dan zelf oordelen. Overigens is ook een kooreditie (€ 17,50) en een bundel met begeleidingen (€ 25) beschikbaar.