Boekbesprekingen
Dr. M. van Campen, dr. J. Hoek, dr. M.J. Paul (red.) Met het oog op Israël. Bezinning en Bijbelstudies. Uitg. Labarum Academic, Apeldoorn; 176 blz.; € 15,95.
Opnieuw verscheen een studie over Israël. Dit keer geschreven door zeven predikanten uit vier verschillende protestantse kerken. Alweer een Israëlpublicatie? Inderdaad, maar geen overbodige luxe, volgens het Woord vooraf. De berichtgeving over Israël in de media is in veel gevallen verre van objectief. Ook wordt binnen de kerken verschillend gedacht over Gods weg met het Joodse volk. Vragen als: ‘Heeft het huidige Joodse volk nog dezelfde status als Israël in de Bijbel?’ en ‘Gelden Gods beloften nog steeds voor dit volk?’ blijven kerken bezighouden sinds de stichting van de staat Israël in 1948. Het boek begint met een drietal artikelen van exegetische, historische en dogmatische aard. Dr. M.J. Paul trekt bijbels-theologische lijnen en beschrijft (onder andere vanuit Handelingen 1:6-8 en Galaten 6:16) de eigen positie van het volk Israël en de gevolgen van verschillende Israëlvisies aan de hand van Ezechiël 37. Ten slotte geeft Paul vier hoofdbenaderingen van profetieën over de toekomst. Dr. J. Hoek reflecteert op systematisch-theologische wijze op het artikel van Paul en deelt grotendeels diens conclusies. Hoek behandelt dispensationalistische opvattingen, de vervangingstheologie en gaat dieper in op Gods verbond met Abraham (inclusief de blijvende betekenis van de landbelofte). Dr. M. van Campen geeft in een derde artikel een historisch overzicht van christelijke visies op Israël en illustreert dat met representanten van de betreffende opvatting. Hij begint bij de Vroege Kerk (‘van verbondenheid tot vervangingsdenken’), de Middeleeuwen (‘van verguizing naar vervolging’), de Reformatie (‘Luther: geen verwachting voor Israël’ en ‘Calvijn: denkend vanuit het verbond’) en gaat via de Nadere Reformatie (‘verwachting en gebed’) en Réveil (‘chiliastische inkleuring’) naar de initiatieven in de negentiende eeuw om zending onder de Joden te bedrijven (de Vereniging ‘Elim’ te Rotterdam). Naast deze drie artikelen zijn zeven bijbelstudies opgenomen (Genesis 17:1-8; Psalm 80:15, 16; Jeremia 31:31-34; Zacharia 8:1-6; Handelingen 1:6; Handelingen 28:20-24 en Efeze 2:11-21).
De redactie is erin geslaagd om een heldere bundel samen te stellen, waarbij accentverschillen in de visie op Israël niet uitvergroot worden. Vanuit de gezamenlijke liefde tot Israël, het volk van Gods verbond, is een mooie bundel samengesteld die verbindend werkt. Gespreksvragen maken de bundel geschikt voor bespreking in kringverband. In het Woord vooraf geeft de redactie aan dat zij ervoor gekozen heeft om de politieke situatie te laten rusten. Dat is begrijpelijk. Anderzijds zou het mijns inziens ook niet verkeerd geweest zijn als er een hoofdstuk was toegevoegd, waarin de lijnen wat sterker doorgetrokken zouden worden naar de huidige tijd. Onmiskenbaar werkt een theologische visie door in politieke keuzes. Op pagina 88 lees ik dat de terugkeer van de Joden naar het land der vaderen in 1948 te waarderen is ‘als een blijk van Gods bijzondere trouw en voorzienigheid (…). Zij kan wellicht de opmaat zijn voor een geestelijk herstel en een nieuwe periode van sjaloom voor Israël. De huidige staat Israël moet echter niet eigenmachtig willen vooruitgrijpen op dubieuze seculiere geo-politiek waarin de rechten van bijvoorbeeld de Palestijnen met voeten worden getreden.’ Hier zijn we het – denk ik – allemaal wel over eens, maar zouden hier nog wat meer stippellijnen getrokken kunnen worden naar de actualiteit zonder dat we het perspectief van de geestelijke herleving van het volk (Ezech.37) uit het oog verliezen?