Boekbesprekingen
Samuel Rutherford Christus in Zijn schoonheid. Uitg. de Banier, Apeldoorn; 416 blz.; € 39,95.
Bij uitgeverij de Banier verschijnt een serie met werk van de Schotse puritein Samuel Rutherford, die in de eerste helft van de zeventiende eeuw leefde. Hoewel het om deel IV gaat, is het inmiddels het vijfde boek dat is uitgekomen. Het is mooi uitgegeven in een stevige band. Dit deel bevat een nieuwe vertaling van vijftien preken over teksten uit het Oude Testament. Ik ben onder de indruk gekomen van de enorme Schriftkennis die Rutherford had. Zijn preken waren gedrenkt in het Woord. Al prekend haalde hij niet alleen bekende, maar ook tal van onbekende teksten aan uit de profeten en het boek Job. De laatste preek uit deze bundel is op een vastendag voor de overheid gehouden. Naderhand is deze preek uitgegeven en voorzien van veel toevoegingen die getuigen van Rutherfords eruditie (onder andere zijn kennis van de bijbelse grondtalen) en belezenheid (veel citaten van anderen).
De eerste vijf preken gaan over teksten uit het boek Hooglied, dat allegorisch wordt uitgelegd. Elk onderdeel van de tekst wordt vergeestelijkt.
Soms zijn de getrokken lijnen wel heel erg gezocht. Verder treffen we preken over teksten uit de profeten aan. Opvallend is het beeldend taalgebruik.
Er zijn passages waarin de beelden in een hoog tempo over elkaar heen tuimelen. Rutherford moet een creatieve, fantasierijke en sprankelende geest hebben gehad. Veel beelden laten zien dat hij dicht bij de mensen in hun dagelijkse leven stond.
Het meest werd ik getroffen door de verkondiging van Christus. Wat dat betreft dekt de titel, Christus in Zijn schoonheid, de inhoud van deze uitgave. Op een indringende, appellerende en ruimhartige manier wordt de Zaligmaker bij het hart van de hoorders gebracht. Je proeft doorlopend zijn verlangen om voor de hemelse Bruidegom een bruid te werven. Er is ook aandacht voor het werk van de Heilige Geest en voor de strijd en de aanvechting in het leven van het geloof.
Ik zette heel wat uitroeptekens bij kernachtige uitspraken die tot nadenken stemmen. Eén voorbeeld: ‘Het ware geloof is een plant die het best groeit in winters weer.’ Hier en daar kwam ik accenten tegen die aan Luther doen denken, aan zijn kruistheologie met alle paradoxen van dien, en ook aan zijn ‘dialogen’ met de duivel. Over het algemeen is de vertaling goed leesbaar. Informatieve
noten onder aan de bladzijde geven zo nodig achtergrondinformatie over de tijd en de context waarin de preken zijn gehouden. Wel vraagt het doorzettingsvermogen om dit boek door te nemen. De preken bevatten veel punten, waardoor ze iets opsommerigs hebben. Daaraan is het te merken dat er tussen Rutherford en ons enkele eeuwen liggen. Maar wie de tijd en de rust neemt om zich in deze uitgave te verdiepen, ontvangt veel, vooral als het om de persoon en het werk van de Heere Jezus gaat.
J.C. Schuurman, Putten