Boekbesprekingen
H.F. Kohlbrugge In de Kreupelstraat. Twaalf onbekende preken. Hertaald door dr. A. de Reuver. Uitg. Den Hertog, Houten; 150 blz.; € 24,90.
Wie in de kreupelstraat woont, is er niet best aan toe. Daar wordt heel wat afgetobd. Die kreupelstraat kan een ‘bevindelijke’ klank krijgen. Gods kinderen verschijnen niet zelfingenomen voor God. Ze naderen Hem met het hoofd gebogen, klein en afhankelijk, schuldig en machteloos. Ze gaan aan heel wat dingen mank.
H.F. Kohlbrugge wist er alles van. Al Gods kinderen worden in de kreupelstraat opgevoed. Vandaar de titel In de Kreupelstraat, een boek met twaalf onbekende preken van Kohlbrugge, hertaald en ingeleid door dr. A. de Reuver. In Kohlbrugges prediking draait alles om de rechtvaardiging van de goddeloze door het geloof alleen. Een mens moet de zaligheid en zekerheid buiten zichzelf in Christus zoeken. Dát ervaren is de ware bevinding, als dochter van het geloof. Ook in hertaalde vorm zijn deze preken als preken van Kohlbrugge herkenbaar gebleven. De lengte varieert, de opzet ook. Soms wordt een bepaald schema aangehouden. Meestal gaat het om een vloeiend verhaal. Alles wordt ingezet om de Schrift tot spreken te brengen, om daarmee het hart van de hoorders te bereiken. Daar houdt het voor de prediker dan ook op. Alleen de Geest kan Gods woorden het hart van een mens binnendragen en daar onderdak bezorgen. Preken uit de negentiende eeuw. Ze zijn merkbaar van lang geleden, al zijn ze in een bepaald opzicht tijdloos. De eigen tijd komt nauwelijks aan de orde. Toch, tijdloos is wat anders dan kleurloos. Het mensenhart is niet veranderd. Het Evangelie ook niet. Het blijven preken van vroeger, waarin meer woorden gebruikt worden dan mensen van de 21e eeuw doen. Ook in exegetisch opzicht heeft de tijd niet stilgestaan.
Het is wel een prediking die een mens voor God stelt. Er worden zaken gedaan, rechtszaken. Je wordt met jezelf geconfronteerd. Al je eigengerechtigheid wordt ontmaskerd, hoe vroom ook verpakt. En je wordt uitgedreven naar Christus, ook voor de heiliging van je leven. Kohlbrugge is de man van de ene snaar. Die geeft een indringend geluid. Tegelijk kent de Schrift meer snaren, die op de kansel bespeeld mogen worden. Dit mag niet los van de kern van het Evangelie gebeuren, wil actuele prediking bediening van verzoening blijven. Kohlbrugge blijft ons eraan herinneren.
Wat je bij een prekenboek mist, is de viva vox, de levende stem van de prediker. Ik begreep dat van de voordracht van Kohlbrugge weinig bekend is. Het momentum van de preek maak je niet mee, laat zich ook niet overdoen. Je moet het echt van de inhoud hebben. Uiteraard is er verschil in soortelijk gewicht tussen de preken onderling. Daar worstelt elke dienaar van het Woord mee. Dan nog krijg je in dit boek veel mee. Lees het niet in één keer, maar bij stukjes en beetjes. Soms zet een enkele zin je stil om over na te denken, merkte ik. Daardoor kom je dichter bij de Heere. In woorden van vroeger hoor je de viva vox van de levende God.