Boekbesprekingen
Ellen Vaughn Een leven op het altaar. De biografie van Elisabeth Elliot. Uitg. Brevier, Kampen; 390 blz.; € 24,99.
In Een leven op het altaar biedt Ellen Vaughn het levensverhaal van Elisabeth Elliot (1928-2015), de zendelinge die drie keer weduwe werd. ‘Toewijding’ is het woord dat me bijblijft, toewijding aan God, jaloersmakende toewijding. Als kind al bad zij (geraakt door het leven én de martelaarsdood van andere zendelingen): ‘Heere, ik geef al mijn plannen op, alles wat ik nastreef, al mijn eigen wensen, alles waarop ik hoop, en aanvaard Uw wil voor mijn leven.’ Onvoorwaardelijke overgave en discipelschap, Elisabeth zag het bij Amy Carmichael, een ‘rotsvaste beslistheid om te gehoorzamen’, leven wat je gelooft. Als 21-jarige bidt ze daarom: ‘Mijn leven ligt op Uw altaar, Heere, om door U te worden verteerd. Bind mij met koorden van liefde op het altaar. Laat me het Kruis indachtig zijn.’
Als Elisabeth liefde ervaart voor medestudent Jim Elliot, komen zijn plannen ter sprake om als zendeling onder de Waorani in Ecuador te werken: ‘Jim zei: Besef je wat het kan kosten? Ja, ik weet wat het kan kosten: de dood.’ In de jaren vijftig was van deze indianen alleen bekend dat ze ieder vermoorden die op hun levensgebied kwam, een van de moordlustigste stammen die ooit zijn bestudeerd. Ja, zo is het gegaan: Jim werd met vier medezendelingen in het begin van 1956 vermoord, waarna Elisabeth besloot te gaan werken onder de moordenaars van haar man. ‘In Gods ondoorgrondelijke plan, waarin vijf mannen zijn tegengewerkt en vermoord, werden twee Amerikaanse vrouwen en een kind geaccepteerd door een moordlustige stam die eeuwenlang in afzondering had geleefd. De wind van de Geest blies zachtjes door die modderige nederzetting van de Waorani.’
De gebeurtenis geeft het leven van Elliot én dit boek één motief: ‘God vertrouwen of niet. Hem volgen of niet. Hem gehoorzamen of niet.’ Dit onvoorwaardelijke in het leven van Elisabeth, niet zonder eenzaamheid en pijn geleerd, betekent tegelijk woede vanwege de vrome houding van prestatiegerichte godsdienstige instanties die op het eigen imago gericht zijn. Leven en denken van Elliot, ze inspireren de kerk vandaag tot in de kern.