Boekbesprekingen
Elisabeth Elliot Man zijn. Gave en roeping. Uitg. de Banier, Apeldoorn; 173 blz.; € 17,95.
Elisabeth Elliot (1926-2015) werkte een aantal jaar als zendeling onder de Quichua-indianen in Ecuador. Daarna vestigde zij zich in de Verenigde Staten, waar ze haar werk voortzette als spreker en schrijver. Verschillende van haar boeken zijn vertaald in het Nederlands en met Man zijn. Gave en roeping is er opnieuw een Nederlandse vertaling beschikbaar.
In het boek richt Elisabeth zich tot haar ongetrouwde neef Peter, die nog studeert. Met hem is zij in gesprek over man zijn in bijbels perspectief en ze houdt hem voor, al is hij nog ongetrouwd, wat dit betekent voor een huwelijksrelatie.
Ze zet in bij het gelijkheidsdenken dat ze om haar heen volop waarneemt. Ze laat zien dat man en vrouw inderdaad gelijk zijn, maar ook verschillen in hun roeping. Vanuit het begin van Genesis laat zij zien dat de man geroepen is om leiding te geven en initiatief te nemen. Daarin mag hij Christus vertegenwoordigen en navolgen. De man is het hoofd van de vrouw zoals Christus het hoofd van de gemeente is en dat naar analogie die door God Zelf bedacht is. Ze wijst daarbij op de orde die God op deze manier aanbrengt, een orde die iets weerspiegelt van de orde in Gods drie-eenheid. In gehoorzaamheid aan God neemt de man die leiding als een dienaar.
Ze bespreekt vervolgens wat dit leiderschap betekent voor een relatie. Zo geeft ze onder andere aan dat dit leiderschap offers vraagt, lijden met zich meebrengt en uithoudingsvermogen vraagt. In het slot komt er een aantal onderwerpen aan de orde die met huwelijksrelaties in het algemeen te maken hebben, zoals bijvoorbeeld vergeving, de betekenis van seksualiteit en wat nodig is bij het aangaan van een relatie.
Dit boek biedt een tegenwicht aan een denken waarbij man en vrouw zo gelijk mogelijk moeten zijn. Dat speelt niet alleen in de samenleving, maar is ook meer en meer bepalend in christelijke huwelijken. Het zicht op de specifieke roeping van God voor man en vrouw raakt meer en meer uit beeld en als dit nog wel in beeld is, dan is het lastig om te vertalen naar de praktijk van elke dag. Aan de hand van de Bijbel laat Elliot zien wat de orde van God is. Ze toont dat het hoofd zijn van de man geen keuze of een ideaal is, maar een gegeven verantwoordelijkheid. Het mooie is dat ze leidinggeven verbindt aan heel concrete zaken in een relatie zoals het afleggen van je privacy en hoffelijkheid. Een treffend citaat: ‘Beleefdheid is offersymboliek, omdat elke handeling een klein teken is dat je bereid bent je leven voor haar te geven.’ (p.119) Iets anders is dat zij naast de zegeningen van een huwelijk ruimschoots aandacht geeft aan de plaats van lijden en het brengen van offers. Dat lijkt me een correctie op onze tijd. Bemoedigend is dat zij daarbij steeds in allerlei kleuren het werk van de Heere Jezus uitschildert. Dat is juist mooi, omdat wat Christus voor Zijn gemeente is, een man voor zijn vrouw mag zijn. Ook een thema als vergeving plaatst zij nadrukkelijk in het licht van de Heere Jezus. Wij kunnen vergeven als we weten hoeveel ons vergeven is. ‘Geen huwelijk kan overleven zonder vergeving. Het huwelijk is een langdurige relatie, een intieme, allesomvattende, grenzeloze verhouding tussen twee zondaren. Hoe houden die zondaren het vol zonder vergeving.’ (p.138)
Kortom, een leerzaam boek, dat stimuleert om gehoorzaam te leven naar Gods wil en een relatie in te vullen naar Zijn bedoeling. De grote lijn van het boek is soms wat moeilijk vast te houden. Het was ook mooi geweest als er in de inleiding naast een indrukwekkende biografie kort iets weergegeven werd over de achtergrond en het ontstaan van dit boek.