Bonhoeffer: vroom en wereldlijk

Het zijn vooral moderne theologen die zich vanaf ongeveer 1960 in Nederland voor Dietrich Bonhoeffer interesseren. Vandaag houdt de Duitse theoloog en verzetsman orthodoxe christenen bezig. Prof.dr. G. Dekker over wat tussen toen en nu gebeurde.

Dietrich Bonhoeffer werd op 4 februari 1906 in het toen Duitse Breslau (dat nu in Polen ligt) geboren als één van een tweeling en als zesde van acht kinderen. In 1912 verhuisde het gezin naar Berlijn, waar zijn vader hoogleraar werd in de psychiatrie en directeur van de universiteitskliniek. Zijn moeder was afkomstig uit een aristocratisch milieu en gaf (zij had een onderwijsbevoegdheid) thuis les aan haar kinderen. Zo groeide Bonhoeffer op in een goed aristocratisch-burgerlijk milieu.

Hij studeerde theologie en promoveerde op 21-jarige leeftijd. Na die studie deed hij als vicaris een jaar predikantswerk in Barcelona, om daarna zijn theologische studie aan de universiteit af te ronden met een ‘tweede promotie’, waardoor hij leerbevoegdheid kreeg. Vervolgens studeerde hij een jaar aan het Union Theological Seminary in New York. Daarna trad hij op als docent aan de universiteit van Berlijn, als studentenpastor, als hulppredikant in een Berlijnse achterstandswijk, en internationaal als jeugdsecretaris van de oecumenische Wereldbond voor vriendschapsarbeid.