Concentratie op Christus
Tien maanden hebben we in ons land te kampen met de gevolgen van de coronacrisis. Ook het kerkelijk leven is hard geraakt. Gemeenten zijn erbij gebaat deze moeilijke periode aan te grijpen voor een indringende bezinning op de vraag: Waarom waren we ook alweer kerk?
Als je bij een landelijke organisatie werkt die veel contacten onderhoudt met lokale kerken, kun je uit de dagelijkse praktijk veel aflezen.
Twee reacties
We zien in de reactie vaak twee uitersten: er zijn kerkenraden die zichzelf al maanden geleden in de wachtstand hebben gezet. Alleen het hoogstnoodzakelijke vindt doorgang. Ze wachten tot alles weer kan worden zoals vóór de crisis. Het aantal vergaderingen is teruggeschroefd, nieuwe initiatieven worden op de lange baan geschoven, de gemeente draait stationair verder, in de hoop op betere tijden. Maar wat als die al maandenlang uitblijven? Zien we al licht aan het eind van de tunnel?
Aan de andere kant van het spectrum zien we kerkenraden in de actiemodus. De crisis is een kans, redeneren ze. Nu is het moment om de boel eens flink op de schop te nemen, dus: handen uit de mouwen, aan de slag. Ze lijken zichzelf voorbij te rennen in dadendrang. Hoe lang houd je dat vol? Hoe blijven gemeenteleden gemotiveerd?
Nu wil ik niet de wijsneus uithangen die uit de losse pols wat nuttige adviezen rondstrooit. Het werk in de gemeente kan weerbarstig zijn. Je loopt tegen je eigen grenzen of die van anderen op. Sinds corona kampt de kerk met handicaps. Je voelt je soms lamgeslagen en hebt de neiging de handdoek in de ring te gooien. Op andere momenten heb je zin om met de vuist op tafel te slaan: het zal toch niet gebeuren dat deze crisis ons te grazen neemt? Kom op, laten we alles uit de kast halen.
Indringende bezinning
Twee uitersten zien we. In beide gevallen zou de gemeente gebaat zijn bij nog een heel andere reactie, namelijk dat we deze moeilijke periode aangrijpen voor een indringende bezinning op de vraag: Waarom waren we ook alweer kerk? Waar draait het bij ons om? Persoonlijk denk ik dat een hernieuwde concentratie op Christus heilzaam kan zijn, midden in de crisis. Het kan gemeenten die onderuitzakken in lethargie, in gelatenheid, nieuwe inspiratie schenken. Het kan andere gemeenten verlossen van een krampachtig activisme.
In de afgelopen zes jaar hebben we bij IZB-Focus met gemeenten intensief opgetrokken in twee jaar durende trajecten voor de missionaire toerusting van gemeenten: predikanten, kerkenraden, kringen, jeugdwerk, etc. Uit die ervaringen weten we dat de navolging van Jezus in het dagelijks leven veel verlegenheid oproept. Dat was vóór corona al zo, dat zal nu zeker niet minder zijn.
Daar komt nog iets bij: in veel gemeenten leeft de terechte zorg dat ze door de crisis betrokkenen kwijtraken. Een min of meer geregelde kerkgang bood structuur aan het geloofsleven, het droeg bij aan de verbondenheid met God en elkaar. Nu de reguliere kerkgang is vervangen door online diensten, is de kans op afhaken groot. Zeker bij jongeren voor wie het ontwikkelen van goede gewoonten en disciplines heel belangrijk is. Secularisatie heeft er weer een gezicht bij gekregen.
Belangrijke vragen
In de afgelopen tijd hebben we bij de IZB een verkort programma ontwikkeld waarmee we plaatselijke gemeenten in deze coronatijd terzijde willen staan. Veel ervaringsgegevens uit de Focustrajecten zijn hierin samengebracht. Met materiaal voor prediking, gesprek en gebed helpen we om belangrijke vragen in de gemeente te agenderen: Hoe komen we tot een hernieuwde concentratie op Jezus Christus? Hoe kunnen we dagelijks het leven met Hem gestalte geven? Hoe kunnen we ons leven delen met hen die Jezus Christus nog niet kennen? Het kost geen enkele moeite om die vragen uit de weg te gaan of uit te stellen. De argumenten liggen voor het oprapen. Maar wie zich de moeite getroost om deze vragen serieus te nemen, mag veel verwachten.