Corona en de kwetsbaren
De impact van Covid-19 is enorm, zowel direct als indirect. Er zijn 160 miljoen mensen besmet geraakt. Personen die niet ziek zijn, worden wel zwaar getroffen. Als christenen hebben we de opdracht om zorg te dragen voor onze kwetsbare medemens.
Al een poosje houd ik het dagboek ‘een vraag per dag’ bij. Op deze manier maak je als het ware een tijdcapsule over een periode van vijf jaar. Sommige vragen zijn heel eenvoudig, andere geven je meer stof tot nadenken. Een van de vragen die ik aan het begin van het jaar moest beantwoorden was: ‘Waarover maakte je je vandaag zorgen?’ Mijn gedachten gingen uit naar mensen elders op deze wereld. Kwetsbare mensen worden het hardst geraakt door Covid-19. Het beantwoorden van zo’n vraag doet je stilstaan bij het feit hoe bevoorrecht je bent én wat een verantwoordelijkheid dat met zich meebrengt. Als christenen hebben we de opdracht om zorg te dragen voor onze kwetsbare medemens: jong, oud, dichtbij en ver weg. Daar zetten alle leden van Prisma (een koepelorganisatie van een twintigtal christelijke organisaties die wereldwijd actief zijn in ontwikkelingssamenwerking en diaconaat) zich met hart en ziel voor in. Ze werken samen in de strijd tegen armoede en onrecht. Het werk van christelijke organisaties maakt verschil én laat zien dat er geloof, hoop en liefde te vinden is – ook in tijden van crisis.
Wereldwijde impact
Op het moment van schrijven zijn er meer dan drie miljoen mensen overleden aan het coronavirus en meer dan 160 miljoen mensen zijn besmet geraakt. En dan te bedenken dat dit hoogstwaarschijnlijk een onderschatting is van het totaalaantal slachtoffers. In Nederland wordt inmiddels volop gevaccineerd, maar het vaccineren in ontwikkelingslanden blijft tot op heden ver achter. In veel ontwikkelingslanden kan het nog tot eind 2022 duren, voordat een groot deel van de bevolking is gevaccineerd tegen het coronavirus.
De impact van Covid-19 is enorm, zowel direct als indirect. Mensen die niet ziek zijn, worden wel zwaar getroffen. Door de wereldwijde economische gevolgen van de coronacrisis zijn miljoenen mensen extra in armoede terechtgekomen. Je ziet ook dat de pandemie wereldwijd tot meer ongelijkheid heeft geleid. De meest kwetsbaren in de samenleving worden onevenredig hard getroffen door de crisis. Denk bijvoorbeeld aan kinderen, mensen met een beperking of religieuze minderheden. Prismaleden zetten zich in om de nood te lenigen en hulp te verlenen op de plekken waar dat het hardst nodig is.
Geloof
Een van de gevolgen van de crisis is dat sommige regimes de pandemie aangrijpen om mensenrechten onder druk te zetten. Nog niet zo lang geleden is er vanuit Buitenlandse Zaken een quickscan gedaan naar de impact van Covid-19 op religieuze minderheden in India, Pakistan en Iran. De uitkomst hiervan: religieuze minderheden hebben als gevolg van de pandemie te maken met discriminatie en stigmatisering, waarbij zij veelal worden aangewezen als de veroorzakers van (de verspreiding van) het virus. Deze bevinding onderschrijven ook Prismaleden die nauw in contact staan met vervolgde christenen. Zij krijgen verhalen binnen over christenen die vanwege hun geloof extra worden achtergesteld. Dit gebeurt bijvoorbeeld in Bangladesh. Daar ondersteunt de overheid haar inwoners via lokale dorpsvertegenwoordigers. Omdat deze vertegenwoordigers vaak weten wie in een dorp christen zijn, zich hebben bekeerd vanuit het hindoeïsme of de islam, komt het met enige regelmaat voor dat zij worden buitengesloten van enige vorm van voedselhulp. Zonder ondersteuning zouden ze aan hun lot worden overgelaten. Echter, ondanks de zorgen en beproevingen houdt het geloof stand.
Prismalid SDOK rapporteerde over christenen die deze tijd ook als een kans zien om meer van God te vertellen en te delen. Zo vragen Indiase voorgangers van wie de inkomsten wegvielen, om voedselpakketten en evangelisatiemateriaal. Niet voor zich zelf, maar om uit te delen.
Hoop
Ook in landen waar regeringen geen kwaad in de zin hebben met hun coronabeleid, is door het virus en de bijbehorende beperkende maatregelen de ongelijkheid fors toegenomen. Onderzoek van World Vision International toont aan dat Covid-19 ons twintig jaar kan terugwerpen in de tijd als het gaat om het terugdringen van honger en het verbeteren van gezondheidszorg voor miljoenen kinderen in de wereld.
Terwijl de wereld zich nu richt op Covid-19 vaccinaties, hebben de sociale beperkingen ervoor gezorgd dat miljoenen kinderen niet tegen andere ziekten konden worden gevaccineerd. De pandemie lijkt twintig jaar vooruitgang in de strijd tegen onder andere tuberculose en malaria teniet te doen en het jaarlijkse aantal sterfgevallen te verdubbelen.
Daarnaast geven kinderen uit ontwikkelingslanden zelf aan dat een aantal factoren hun levens direct en ingrijpend heeft veranderd, namelijk: onderbreking van het onderwijs, emotionele nood vanwege social distancing en toenemende armoede.
Desondanks klinken er verhalen van hoop, benadrukt Prismalid World Vision. Veel jongeren die worden geraakt door de coronapandemie, voelen een sterke drang om bij te dragen aan het bestrijden van de verspreiding van Covid-19 in hun eigen gemeenschappen. Zoals Ahona (16) uit Bangladesh. Zij zet zich in om kinderen uit haar buurt kennis bij te brengen over de pandemie, zodat zij zich meer bewust worden van het gevaar én de juiste informatie over het tegengaan van verspreiding ontvangen, zodat zij het weer verder kunnen vertellen aan ouders en andere familieleden. Het is bemoedigend om in tijden van crisis signalen te ontvangen van jongeren die het verschil willen maken – nu en in de toekomst.
Liefde
Ook mensen met een handicap vormen een uiterst kwetsbare groep. In eigen land, maar des te meer in ontwikkelingslanden. In ontwikkelingslanden is het voor mensen met een handicap vaak een hele uitdaging om brood op de plank te krijgen. De coronacrisis doet daar nog eens een schepje bovenop.
Uit recent onderzoek van lokale partners van stichting SeeYou blijkt dat 43 procent van de Ugandese mensen met een handicap deze crisis alleen overleeft met steun van hun omgeving. En zelfs als men liefdevolle hulp vanuit de omgeving krijgt, blijkt het ontvangen van coronasteun een enorme uitdaging te zijn. Samuël, een jongeman met een beperking uit Kenia, vertelt: ‘De overheid distribueert voedsel, maar het is druk, en de rijen zijn lang. Het lukt mij niet zo lang te staan. En als ik een vriend stuur, dan geloven ze niet dat hij voor iemand anders voedsel komt halen.’
In veel landen bleef informatie en bewustwording over het virus achter voor mensen met een handicap. Wat bijzonder is het om dan te horen dat het beschikbaar maken van informatie over zelfbescherming tegen Covid-19 in braille het verschil maakt voor mensen met een visuele beperking. Stichting SeeYou rapporteerde over iemand die zo blij is met de informatie dat ze deze gelijk heeft gedeeld met iedereen in haar familie en omgeving die te maken heeft met een visuele beperking. Blijdschap, liefde en bewogenheid met anderen maakt dat je hetgeen je hebt ontvangen, gaat delen.
Bemoediging
Ik kom nog even terug op de vraag ‘waarover maakte je je vandaag zorgen?’ Ik werd bemoedigd door de spreuk: ‘Ik kies geloof boven bezorgdheid, hoop boven zorgen en liefde boven angst.’ Dat gaat niet vanzelf. We hebben daarin de hulp nodig van onze God. Zijn liefde mogen we uitstralen naar de mensen om ons heen.
Dat is ook de bron en drijfveer van waaruit Prismaleden hun werk mogen doen. Gedreven door Gods bewogenheid met de wereld voeren zij hun eigen specifieke taken uit en geven ze daarin gestalte aan gerechtigheid en naastenliefde. Wat een bemoediging is het als je in dat werk en in tijden van crisis het geloof, de hoop en de liefde bij de mensen met wie je in contact bent, terugziet. Laat dit een aansporing zijn om gestalte te geven aan de verantwoordelijkheid die we hebben in de zorg voor de meest kwetsbare mensen in deze wereld, dichtbij én ver weg.