Corona Greencard
De weerstand tegen het vaccineren lijkt als sneeuw voor de zon verdwenen. In een recente bijdrage in De Volkskrant stelt journalist Ellen de Visser vast dat de vaccinatietwijfel grotendeels weg is. Op dit moment heeft vrijwel al het acute-zorgpersoneel zich laten inenten en vaccinatie van de kwetsbare groepen krijgt er nu ook behoorlijk de gang in. Opmerkelijk, deze plotselinge ommezwaai. Voor een maand terug was minstens een derde deel van zorgmedewerkers tegen de prik, een even groot percentage twijfelde. Hoe is deze plotselinge omslag te verklaren?
Kennis en vertrouwen
Volgens Ruud Coolen van Brakel heeft dat te maken met kennis en vertrouwen. De directeur van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik wijst erop dat wereldwijd meer dan 30 miljoen mensen gevaccineerd zijn en inmiddels zijn dit er al drie keer zoveel. Bovendien is de bereidheid om elkaar te informeren groot. Er zijn nogal wat medisch specialisten die online voorlichting geven aan hun collega’s. Een foto op Twitter of LinkedIn is de volgende stap om elkaar te laten zien dat je het vaccineren steunt.
Zo plaatste David Baden, aankomend voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulpartsen, een foto van zijn vaccinatiemoment op de sociale media. Het Instituut Verantwoord Medicijngebruik ging zelfs nog een stapje verder door T-shirts met opdruk te maken. Een daarvan is inmiddels ongekend populair, de variant met de tekst: ‘Gevaccineerd!’ Andere T-shirts met de opdruk ‘Je hoeft niet alles te slikken’ vinden momenteel nauwelijks aftrek. Dat is wel anders geweest.
Beloningssysteem
Eind vorig jaar vroeg Rick van Baaren zich nog bezorgd af hoe de weerstand tegen het vaccineren overwonnen zou kunnen worden. De hoogleraar psychologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, gespecialiseerd in gedragsbeïnvloeding, verweet het kabinet dat ze de gedragsdeskundigen er te laat in betrokken hebben. Volgens marketeer Vincent van Dijk is de oplossing eenvoudig: een intelligent beloningssysteem om met z’n allen uit de intelligente lockdown te komen. Er is een Engelse term voor: gamification. Het gaat hierbij om een interactief spel, met levels en beloningen. Pas bij het bereiken van een bepaalde vaccinatiegraad kan het hele land weer open: Code Green. Voorwaarde daarbij is dat mensen actief communiceren dat ze zich hebben laten vaccineren, aldus Van Dijk in het Algemeen Dagblad. ‘Je plaatst een groene badge op je profiel of hijst de groene vlag voor je huis.’
Bovendien hoort bij een game ook een beloning.
‘Als mensen een vaccinatie krijgen, krijgen ze een Corona Greencard. Als ze actief communiceren krijgen ze extra credits (…) met deze Greencard kunnen ze uit eten, vliegen, naar een festival, een voetbalwedstrijd, club, concert of speciale uitverkoop.’
Met het laatste zit het dus wel goed. In de media verschijnen met de regelmaat van de klok vaccinatiesnapshots, waarop artsen en verpleegkundigen het moment delen waarop ze hun eerste vaccinatie hebben gekregen. Hashtags als #ikwildieprik, #ikvaccineer en #samensterk, vergezeld van opgetogen commentaar. Lachende gezichten boven de mondkapjes, duim omhoog. Ik ontdekte weer een nieuw woord: vaccinatietrots.
Genade
Is een Greencard met een beloningssysteem een goed idee? Belonen levert gewenst gedrag op. Dat weet de kleuterjuf (misschien wel het allerbelangrijkste beroep ter wereld!) maar al te goed, én het wordt door wetenschappelijk onderzoek bevestigd.
Je kunt een kind beter een compliment geven dan een strafmaatregel instellen. Het eerste werkt beter.
Op deze manier zijn al heel wat bedplassers met succes geholpen – om maar iets te noemen.
Wat nu als je helemaal geen Greencard wilt? Veranderen de lachende gezichten dan in boze en verwijtende blikken, en gaan de duimpjes omlaag? Ik ben daar niet zo gerust op. Ik weet ook niet of ik wel zo’n Greencard met credits wil. Deze barre tijden hebben mij eerder de waarde van de doopkaart laten zien. Die ontving ik, niet als beloning, maar uit genade. God de Vader belooft voor mij te zorgen – in voor- en tegenspoed. Natuurlijk wil ik het een niet tegen het ander uitspelen. Maar liever toch het doopkleed dan een T-shirt.