Waar bent u naar op zoek?

Synode van Emden (1, 450 jaar geleden)

De eenheid bevorderen

Drs. C.T. Boerke
Door: Drs. C.T. Boerke
Kerkgeschiedenis
04-11-2021

In het Oost-Friese stadje Emden, net over de Nederlandse grens, werd 450 jaar geleden de eerste nationale synode van de Nederlandse gereformeerde kerken gehouden. Het werd een bijzondere synode, die nog altijd geldt als het geboorteuur van de presbyteriaal-synodaal geordende kerk.

De synode vond plaats in een spannende tijd. De Nederlanden werden geregeerd door de Spaanse koning Filips II, die het protestantisme in zijn ‘Heilige Roomse Rijk’ probeerde te onderdrukken. Boekverbrandingen en terechtstellingen waren aan de orde van de dag, zeker nadat hertog Alva tot landvoogd was aangesteld. Het waren de beginjaren van een vrijheidsstrijd, die tachtig jaar zou gaan duren. Willem van Oranje was in 1568 de Nederlanden te hulp gekomen, maar had zich genoodzaakt gezien terug te keren naar de Dillenburg, in afwachting van betere kansen voor zijn troepen.

Vluchtelingen

Deze situatie leidde tot een grote vluchtelingenstroom van protestanten naar het buitenland. Wie niet in een Nederlandse gemeente ‘onder het kruis’ wilde blijven, zocht een veilig heenkomen in bijvoorbeeld Londen, Aken, Keulen, Frankenthal of Heidelberg, plaatsen waar de gereformeerde godsdienst werd toegestaan. Ook de noordelijk gelegen havenstad Emden was zo’n toevluchtsoord, waar vele protestanten uit Frankrijk, Nederland en Engeland werden opgenomen. Een gedenksteen aan de Groβe Kirche in Emden herinnert nog altijd aan deze periode. Rondom een afbeelding van een schip – beeld van de kerk – zijn deze woorden gebeiteld: Godts Kerck vervolgt verdreven heft Godt hyr trost gegeven.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 4 november 2021.

Neem een jaarabonnement (€ 49,00). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Drs. C.T. Boerke
Drs. C.T. Boerke

is docent Kerkgeschiedenis aan de Theologische Universiteit Apeldoorn.