blog

‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’, het motto van Kerkbalans

Digitale offers

De wereld van het collecteren verandert, ook los van deze maanden van online kerkdiensten. Erg is dat niet, als ons hart maar kloppen blijft voor de dienst aan God – ook in de twee weken van de actie Kerkbalans.

De wereld van het collecteren verandert. Ik kwam deze zin anderhalf jaar geleden tegen, toen er nog geen virus rondging, toen we elke zondag naar de kerk gingen. Onderzoek van Stichting Collecteplan heeft ons geleerd dat het gebruik van een pincollectebus een positief effect op de opbrengst van de collecte heeft. Deze stichting is de belangenbehartiger van de 25 goede doelen die jaarlijks gedurende één week een eigen landelijke collecte organiseren, het expertisenetwerk op het terrein van collecteren.

Nog altijd is die collecte de meest gewaardeerde vorm voor het geven aan een goed doel. Immers, ze is eenmalig, anoniem, snel en eenvoudig. Sinds 2018 bevatten de collectebussen Tikkie-donaties en QR-iDeal-codes, collectebussen die rouleren, zodat de samenwerkende goede doelen kosten besparen. Als de mensen bij een collectebus kunnen pinnen, geven ze meer aan een goed doel. Ja, de wereld van het collecteren verandert.

Collecte-app

De collecte-app is inmiddels op menige iPhone geïnstalleerd, het meest door de jongere groep en door vooruitstrevende ouderen. Bezwaar hiertegen zal ongetwijfeld vooral onderbouwd worden door de overtuiging dat de iPhone zich niet of minder verdraagt met het karakter van de eredienst: informatie en altijd weer prikkels tegenover overgave, rust, gebed. Ook dan blijkt dat de opbrengst hoger is dan wanneer de collectezak rondgaat. Een vrijwilliger van de protestantse gemeente in Scheveningen liet ergens optekenen: ‘Sommige gemeenteleden maken het bedrag de dag ervoor al over, zodat ze tijdens de dienst de telefoon in hun zak kunnen laten en van het orgelspel kunnen genieten.’ Als overweging zou je hierbij kunnen opmerken dat de dienst van de offerande op deze wijze niet in de dienst plaatsheeft, waarbij je hand zich opent nadat je hart geraakt is.

En toen kwam de lockdown, konden we niet meer samen zingen, samen bidden én samen geven.

Online collecteren

Voor de Woordverkondiging is de dankbaarheid voor de digitale mogelijkheden al vaak benoemd. Uit mijn jongere jaren zie ik de diaken met een grote bandrecorder achter op de brommer nog rondgaan langs de ouderen die doordeweeks de kerkdienst konden horen. Juist achter het scherm zoeken we elkaar in deze lange maanden vast te houden. Online collecteren, we zijn er inmiddels mee vertrouwd. Mijn waarneming is dat de voorgangers zelfs uitgaan van de behendigheid van de online gevers, want waar er voorheen twee of drie psalmverzen klonken voordat de preek begon, krijgt de gemeente tegenwoordig vaak één couplet op de lippen gelegd…

Hoe dan ook, uit diverse plaatsen hoor ik dat de inkomsten voor de plaatselijke gemeente overwegend op peil gebleven zijn. Tot het offer voor de dienst aan God mogen we elkaar blijven stimuleren, tot het volharden in het dienen van de ander met onze financiën.

De kerk op 1

‘Geef vandaag voor de kerk van morgen’ – onder dit motto wordt de actie Kerkbalans van 16 tot 30 januari gevoerd, onder meer in de Protestantse Kerk. Omdat de kerk geen subsidie krijgt, is deze jaarlijkse actie onder alle leden van achttien jaar en ouder nodig. Goed is het om de jongere generatie medeverantwoordelijk te maken, hun liefde voor de kerk te stimuleren, hun creativiteit voor de uitvoering te benutten. Het vanzelfsprekende van het gegeven dat de kerk op nummer 1 staat, mogen zij ook verinnerlijken.

In de keuze van het motto proef ik iets van het wankelende van onze tijd. De fakkel van het geloof wordt tijdens het lopen van de renbaan niet zonder inspanning overgedragen. Voor het doorgeven van de daden van God in de geschiedenis van Israël, van de heilsfeiten die het leven van de gemeente dragen, is inspanning nodig, concentratie en toewijding. Zijn daden niet vergeten en Zijn geboden in acht nemen – elke keer moet hier werk van gemaakt worden, van kind tot kind, opdat in de kabel van de geloofsoverdracht geen kink komt. Dat laatste is niet denkbeeldig: Psalm 78 belicht ook de negatieve kant, als gesproken wordt van een opstandige generatie die zijn hart niet richtte op God en van wie de geest niet trouw was aan God, als verhaald wordt van mensen die weigeren te wandelen in Zijn wet. Hier scharniert het tussen de kerk vandaag en morgen.

Haggaï

Jongeren leven we het wandelen met God voor. Jongeren leren we tegelijk dat het financiële offer voor de dienst aan God daarbij hoort. Dat vanzelfsprekende mogen we in de loop van de tijd niet kwijtraken – opdat de kerk vandaag én morgen vitaal is. De profeet Haggaï geeft ons hierin richting als hij namens God tot Israël zegt dat het voor hen ‘de tijd is om in uw fraai overdekte huizen te wonen’, terwijl het huis van God verwoest ligt. De HEERE verlangt in een relatie met het volk te leven, maar als Zijn huis in verval is, is die relatie kennelijk ook in verval. Om die reden zegt Hij over het werk van hun handen: ‘wat zij aanbieden, onrein is het!’ (Hag.2:15) Doordat de tempel, het huis van God, niet herbouwd wordt, ontbreekt de heiligheid.

Nu woont Hij in de gemeente, troont Hij (Ps.22) op de lofzangen van Zijn volk, waar Zijn heiligheid aanbeden wordt. Voor ons is de vraag hoe onze hoge hypotheken en ons luxe leven zich verhouden tot de óffers die we als ouderen en jongeren afzonderen voor de gemeente, voor de dienst aan God. Koning David begreep dat hierin onbalans kon zijn, toen hij tegen de profeet Nathan (2 Sam.7:2) zei: ‘Zie toch, ik verblijf in een huis van cederhout, terwijl de ark van God te midden van tentdoek verblijft.’

Sluitpost?

Tegen rijkdom op zichzelf keert de Bijbel zich niet. Op de goede verhoudingen worden we voortdurend wel gewezen. Denk aan de woorden uit Jeremia 22, gericht tegen koning Jojakim: ‘Wee die zegt: Ik zal voor mij een huis van grote afmetingen bouwen, met ruime bovenvertrekken. (…) Wilt u koning zijn door te wedijveren in cederhout?’ De weken van de actie Kerkbalans vormen daarom de tijd om te ontdekken welke waarde de dienst van God voor ons heeft. Sluitpost op de gezinsbegroting zijn – dat is onmogelijk voor wie zijn hart verloren heeft aan de dienst van God.

Ter overweging een uitspraak van de Amerikaan Josh Billings, bekend geworden vanwege allerlei quotes: ‘Een gemeente die een dominee niet voldoende kan betalen, heeft meer behoefte aan een zendeling dan aan een dominee.’

Offer

Een wat verouderde uitdrukking is het: de dienst der offerande. Ondertussen mogen we – digitaal of niet – de notie van het offer niet kwijtraken, iets geven wat jou wat kost, waardoor je wat opoffert. Op je trouwdag mag je je realiseren welk offer je voor de ander brengen wilt, waarmee je de ander wilt liefhebben, dienen en eren. Niet minder geldt dit de bruid van Christus, die met haar gaven de Bruidegom eert, die haar leven toegewijd laat zijn aan Zijn eer.

Net als in het huwelijk is ons hart hierin beslissend. Niet de afmeting van het boeket bloemen dat je haar geeft, is beslissend – wel het hart dat zich in een liefdevol gebaar opent. Toen Ananias een eigendom verkocht (Hand.5), hoefde hij niet heel de opbrengst aan de voeten van de apostelen te leggen. Het verdrietige was dat, zoals Petrus zei, ‘de satan uw hart vervuld heeft’.

Hét offer bracht Jezus Zelf, het offer van Zijn leven, het offer van Zijn bloed. Volmaakt en uniek was het, zodat het binnengedragen is in het hemelse heiligdom. Funderend voor de gemeente is Zijn offer eveneens. Niets anders wordt van de gemeente daarom gevraagd afgezonderd van de wereld te leven, heilig, niet mee te gaan in haar denkschema waarin ons geld aangewend wordt voor onze eigen feesten en genoegens. Mijn leven, mijn tijd, mijn financiën, mijn talenten – ze mogen een levend dankoffer voor de Heere zijn.

Vooruitkijken

Het motto van Kerkbalans doet ons vooruitkijken. Een christen past die houding. Gerichtheid op het Koninkrijk van God, dat komende is, stempelt ons leven. In dat kader geven we nu onze gaven voor de voortgang (!) van het Evangelie, zodat het Woord in onze dagen niet schaars zal worden, zodat de gedachtenis aan de Naam in ons land niet uitgeroeid worden zal. Concreet wordt dat deze week in de gaven die ik bestem voor de gemeente waarin ik meeleven mag, waarvoor ik verantwoordelijkheid draag.

In plaats van berichten over kerken die afgestoten worden, over predikanten die moeten wennen aan parttime aanstellingen zien we uit naar tekenen van de vermenigvuldiging van onze gaven door God Zelf.

P.J. Vergunst

Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Bestel dan een los nummer, maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,- of neem een jaarabonnement op De Waarheidsvriend.