Door Gods overmacht
Laat het heden bekend worden dat U God bent in Israël. 1 Koningen 18:36
Achab zorgde voor economische bloei. Eigenlijk presteerde hij zo slecht nog niet. Waarom heeft zijn naam bij ons dan toch zo’n slechte klank? Wel, de boeken Koningen beoordelen een koning op één vraag: dient deze koning de God van Israël en gaat hij zijn volk daarin voor?
Achab, die regeert van 872 tot 851 voor Christus, laat de prachtigste bouwwerken uitvoeren. Moab, dat zijn vader Omri had verslagen, houdt hij onder de duim. Achab is zelfs een speler op het wereldtoneel. 1 Koningen 20 vermeldt hoe Achab tot tweemaal toe koning Benhadad van Syrië weet te verslaan, ondanks diens uitgebreide coalitie. Achabs naam komen we tegen in buitenbijbelse bronnen. Ze hebben betrekking op de strijd met koning Salmaneser III van Assyrië in 853. Achab maakt dan deel uit van een brede coalitie. Salmaneser claimt de overwinning, maar waarschijnlijk ten onrechte. Ook later moet hij ten strijde trekken tegen een soortgelijke coalitie.
Koers van de leiders
Dus Achab lijkt het goed te doen, maar in de boeken Koningen draait het niet om economisch of militair succes. Ze beoordelen een koning op één vraag: dient deze koning de God van Israël en gaat hij zijn volk daarin voor? Voor Achab kan die vraag niet positief beantwoord worden. Nu was zijn vader Omri al niet de vroomste, maar Achab trouwt ook nog eens met de verkeerde vrouw. Izebel uit Sidon is haar naam. Ze is een vurig vereerster van de god Baäl. Hij faciliteert niet alleen de verering van Baäl voor zijn vrouw. Hij gaat ook zelf in die verering mee. Denk aan de Baälstempel die hij bouwt in Samaria. Bovendien neemt Achab zijn volk mee in de afgoderij. Bij de herbouw van Jericho worden kinderoffers gebracht. Wie trouw blijven aan de God van Israël, krijgen het steeds moeilijker. Elia moet schuilen. Obadja laat twee groepen van vijftig profeten onderduiken.
Achab laat ons zien dat de leiders van een land, in politieke zin of anderszins, een grote verantwoordelijkheid hebben. De weg die zij bewandelen en wijzen, beïnvloedt de koers van een heel volk. Leiders in het klein doen dat ook. Denk aan je gemeente, als je ambtsdrager bent, of aan je gezin.
De Heere overwint
Wie kan volharden in het geloof als de aantallen almaar afnemen? Als allerlei vormen van afgoderij beslag leggen op de mensen? Als je overtuiging hoe langer hoe minder begrepen wordt? Die vragen zijn in de tijd van Elia niet minder actueel dan nu. Een verrassende uitkomst volgt. Elia wil een duel organiseren tussen de Baäl en de levende God van Israël. Achab gaat akkoord. Hij zorgt ervoor dat 450 profeten en priesters van Baäl aantreden op de Karmel. Tegenover hen staat Elia in zijn eentje. Maar de menselijke overmacht helpt de Baälaanhangers niet. Met steeds heftiger aandrang roepen zij tot hun god. Vlees en hout blijven echter onaangeroerd.
Na een lange dag is Elia aan de beurt. Hij herbouwt het altaar voor de Heere. Niet alleen bereidt hij het altaar en het offer. Elia overgiet het met water. Duidelijk moet worden dat geen handelingen van mensen, maar alleen de Heere Zelf uitkomst kan geven. Vandaar dat Elia zijn toevlucht neemt tot het gebed ‘laat het heden bekend worden dat U God bent in Israël.’ Deze God laat Zich niet manipuleren, zoals de Baälaanhangers proberen met hun god. Wat rest, is een vertrouwende blik naar boven. Maar dan is de Heere ook daar: vuur uit de hemel ontsteekt het offer. Het aanwezige volk belijdt dat de Heere God is. En Hij alleen.
Eenzame aangelegenheid
Een zuster met dementie wees mij eens op Psalm 135:3: ‘God is groot. Ik weet dat Hij hoger is dan alle goôn.’ Zo gaf zij het onderwijs dat nodig is om te kunnen volharden in een geseculariseerd Nederland. Het volharden in de dienst aan de Heere kan een heel eenzame aangelegenheid lijken. Alsof je een van de laatsten bent, alsof na jou het licht wel uit zal gaan. Waarom zou je überhaupt proberen te volharden? Dat is om te voorkomen dat we gaan denken dat wij de Naam van de Heere in stand moeten houden. Dat doet Hij Zelf wel. Hij bezorgt Zijn eigen Naam de overwinning. In de levens van enkelingen, op de eerste plaats. De afgoden die je eropna hield, verliezen hun waarde. Met Israël op de Karmel leer je belijden: de Heere is God. Als God Zelf zo garant staat voor de voortgang van Zijn werk, op Zijn tijd en wijze, heeft het zin om te volharden. Het heeft zin om te volharden in het uitdragen van Zijn Naam, midden in die samenleving van ons.