Ds. Golverdingen schrijft moedig over crisis rond ds. R. Kok

De jaren na de Tweede Wereldoorlog waren dramatisch voor de Gereformeerde Gemeenten. Ds. R. Kok werd geschorst en er had een kerkscheuring plaats. Ds. M. Golverdingen laat in zijn dissertatie zien dat niet alleen theologische factoren een rol speelden.

Na de Tweede Wereldoorlog hebben zich in de Gereformeerde Gemeenten ingrijpende ontwikkelingen voorgedaan. In 1950 werd ds. R. Kok te Veenendaal geschorst, nadat hij het kerkverband 35 jaar als predikant had gediend. Later sloot hij zich met zijn gemeente aan bij de Christelijke Gereformeerde Kerken.

Enkele jaren later ontstond er opnieuw een scheuring door de afzetting van dr. C. Steenblok als docent van de Theologische School. Dat leidde tot het ontstaan van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Het waren voor de Gereformeerde Gemeenten dramatische jaren.

Over de theologische vragen die aan de orde waren, is al veel geschreven. Kort gezegd ging het over ‘het aanbod van genade’. De officiële lijn in de Gereformeerde Gemeenten was sinds de leeruitspraak van 1931 dat het genadeverbond wordt beheerst door de uitverkiezing tot zaligheid: de beloften van het verbond zijn alleen voor de uitverkoren kinderen Gods. Zij alleen zijn wezenlijk in het verbond begrepen.

Ds. Kok (1890-1982) onderschreef deze leeruitspraak, maar hij verkondigde het heil in Christus aan alle kerkgangers: de beloften zijn allen geschonken. De weg naar de hemel staat voor ons open. Wij moeten met die beloften werkzaam worden: in de weg van bekering en geloof krijgen we deel aan de zaak zelf. Overigens kan een mens het niet zelf aannemen, daarvoor is het werk van de Heilige Geest nodig en Die werkt het alleen in de uitverkorenen.Ds. Kok is geschorst omdat men vreesde dat hij daarmee toch (ook al heeft hij dat altijd ontkend) uitkwam bij de opvatting dat het heil voor alle gedoopten binnen handbereik was. Immers – zo was de redenering – als God het heil aan alle dopelingen belooft, krijgen ze er ook allemaal deel aan: wat God zegt, bewerkt Hij ook.