Een andere kijk op de echtverbintenis

De Reformatie kent aan het huwelijk een ereplaats toe. Zij bezingt herhaaldelijk de vreugde van de totale levensverbintenis van man en vrouw, vertelt dr. W. Verboom.

De Reformatie benoemt enkele belangrijke uitgangspunten voor het huwelijk, die ook vandaag nog steeds van belang zijn. De ereplaats van het huwelijk blijkt al uit deze zin in het klassiek gereformeerde huwelijksformulier (1566): ‘De Heere Jezus heeft het huwelijk hoog geëerd met Zijn tegenwoordigheid, gaven en wondertekenen te Kana in Galilea.’

Dit wil niet zeggen dat de Reformatie het niet-getrouwd zijn als een mindere vorm van leven ziet. In zondag 41 van de Heidelbergse Catechismus staat het gehuwd en ongehuwd zijn op één lijn. Maar nu staan we stil bij enkele belangrijke uitgangspunten van de Reformatie voor het huwelijk, waarvan zij belijdt dat het God de Heere behaagt.

Rooms-katholiek

Deze laatste zin zou de Rooms-Katholieke Kerk in de Middeleeuwen niet zomaar voor haar rekening genomen hebben. Het gehuwd zijn is voor haar van een lagere orde dan het ongehuwd zijn. Wellicht speelt hier de invloed van Augustinus mee. Het belangrijkste doel van het huwelijk is dan ook niet dat man en vrouw elkaar trouw zullen helpen en bijstaan, maar het voortbrengen van kinderen. De sluiting van het huwelijk behoort tot het terrein van de kerk. In het canonieke recht vindt men er allerlei bepalingen voor. Het is een sacrament, dat wil zeggen dat het huwelijk de (ingestorte) genade van de kerk nodig heeft om huwelijk te kunnen zijn. Echtscheiding is niet mogelijk.

Eerherstel

We kunnen de Reformatie van de kerk gerust ook een reformatie van het huwelijk noemen en daarmee een eerherstel. Het huwelijk is niet iets minderwaardigs. Integendeel, God heeft het Zelf ingesteld (Gen.2:21-24). Daar behoort ook de seksuele relatie van man en vrouw bij. Ook die is een gave van God, door God Zelf geschapen en gewild. Daarom heeft het huwelijk het sacrament van de kerk helemaal niet nodig om huwelijk te zijn. Alsof het huwelijk pas goed zou zijn als de genade er ingestort zou zijn. Bovendien kent de Bijbel geen sacrament van het huwelijk.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 23 februari 2017, een themanummer dat gewijd is aan de Reformatie.