Een anker in de hemel
Bijbelse hoop is niet onzeker, maar juist heel zeker. Die opmerking is een cliché voor theologen, maar het is belangrijk om dit te blijven zeggen. We zeggen namelijk zo vaak ‘ik hoop’, gevolgd door iets waar we niet zeker van zijn, dat het moeilijk is de bijbelse betekenis van hoop vast te blijven houden.
In de Bijbel is hoop niet onzeker, maar onzichtbaar. Laten we eens kijken naar hoe in de Bijbel over hoop als onzichtbare zekerheid wordt geschreven. Een mooi vers daarvoor is Hebreeën 6:19: ‘Deze hoop hebben wij als een anker voor de ziel, dat vast en onwrikbaar is en reikt tot in het binnenste heiligdom, achter het voorhangsel.’
De toekomstige zaligheid
De hoop waar het hier om gaat, is de toekomstige zaligheid die God zal geven. Die wordt hier een anker genoemd. Een schip kan een kabel hebben die verdwijnt naar een onzichtbare plaats. Maar het schip blijft stilliggen, omdat aan het eind van de kabel een anker zit dat zich vastgrijpt in de zeebodem. Zo heeft iedere gelovige een kabel die leidt naar een onzichtbare plaats: de hemel. Aan het eind van die kabel ligt de zaligheid. Dat geeft ons leven zekerheid. We raken niet van slag door de golven van het leven en we weten wat de eindbestemming is.
Als we willen begrijpen wat die zaligheid inhoudt, kunnen we terecht bij Petrus. In 1 Petrus 1 schrijft de apostel dat we drie dingen krijgen als het resultaat van de wedergeboorte: een levende hoop (vs.3), een onvergankelijke, onbevlekte en onverwelkbare erfenis (vs.4) en de zaligheid die gereedligt om geopenbaard te worden in de laatste tijd (vs.5). Maar dat zijn helemaal geen drie dingen. Het is een en hetzelfde, wat Petrus op drie verschillende manieren uitdrukt.
Een erfenis
Als je dat op je laat inwerken, wordt duidelijk hoe zeker de bijbelse hoop is. Het is een erfenis die God voor ons klaargelegd heeft. Niets is zekerder dan wat God wil geven, want niemand kan Hem tegenhouden. Het is een erfenis die in de hemelen bewaard wordt, dus niemand kan erbij om haar weg te nemen. Het is een erfenis die onverwelkbaar is, dus er kan in de toekomst niets mee gebeuren.
Nog op een andere manier laat Petrus de zekerheid van de erfenis die God zal geven, zien. De erfenis wordt bewaard voor ons (vs.4) en wij worden bewaakt voor de erfenis (vs.5). De Heere God bouwt een dubbele zekerheid in, zodat het aan geen van beide kanten fout kan gaan. Aan de woorden die gebruikt worden, zien we wat voor de Heere God het belangrijkste is. De erfenis wordt bewaard, en wij worden bewaakt. Als je 1000 euro cash hebt, dan bewaar je dat op een veilige plek. Als je een miljard euro aan goudstaven hebt liggen, dan wordt dat bewaakt door mannen met geweren.
Bewaken gaat een stapje verder dan bewaren. Zo bewaart God al dat goede en mooie wat Hij gaat geven op de nieuwe aarde, maar Hij bewaakt wat voor Hem nog kostbaarder is: dat zijn wij. Wij worden beter bewaakt dan de miljarden van de Nederlandsche Bank, zodat we op geen enkele manier de zaligheid kunnen mislopen.
Ons leven nu
Petrus noemt onze hoop dus een erfenis, en legt uit dat die erfenis de zaligheid is. Dat Hebreeën daarover spreekt als een anker van de ziel, met een kabel tussen ons en de hemel, wijst op de twee verschillende aspecten van de zaligheid. In de eerste plaats is de zaligheid in de toekomst. Het is geluk in de eeuwigheid. Het is leven zoals leven bedoeld is, op de nieuwe aarde, in de tegenwoordigheid van de Vader en de Zoon.
Maar hoe kun je daar zeker van zijn? Dat kan alleen als die zaligheid nu al begint. Dat is het mooie van die uitdrukking in Hebreeën. Als de zaligheid die voor ons in de hemel weggelegd is, een anker is, dan loopt er een onverbreekbare kabel naar ons leven nu. De zaligheid begint nu. Zo spreekt Petrus er ook over.
Waar gaat het om in ons leven? Wat is het doel van ons geloof? De zaligheid van onze ziel. Dat klinkt natuurlijk verschrikkelijk ouderwets. Dat is omdat het inderdaad een heel oude gedachte is. Zo oud als de Bijbel, om precies te zijn. Het staat in 1 Petrus 1:9: ‘het einddoel van uw geloof, namelijk de zaligheid van uw zielen’. Dus als iemand nu eens vraagt: ‘Waar gaat dat nou eigenlijk om, dat geloof van jou?’, dan kunnen we rustig zeggen: om de zaligheid van mijn ziel. God heeft zoveel prachtige dingen voor me klaar liggen: eeuwig leven, eeuwig geluk, eeuwige liefde in een perfecte wereld. Daar wil ik niets van missen.
Antichristelijke maatschappij
Maar Petrus spreekt er in vers 9 over in de tegenwoordige tijd. Zaligheid nu, dat wil zeggen verlost zijn, vergeving van zonden ontvangen hebben. Dat is een zaligheid van de ziel die nu begint en die ons voorbereidt op de eeuwige zaligheid van ziel en lichaam op de nieuwe aarde.
Petrus schreef dit aan een kerk in een antichristelijke maatschappij. Christenen werden verdrukt en vervolgd. Hij richt hun ogen op de eeuwigheid. Hij zorgt dat de hoop die ze verwachten, de nieuwe aarde is. Wij hebben het gemakkelijk, op allerlei manieren. De neiging van onze tijd is dus om te kijken wat het geloof betekent voor ons leven hier op deze aarde, waar we het zo naar onze zin hebben. Velen worden zelfs wat meewarig over een geloof dat zich vooral richt op de eeuwigheid. Petrus wijst ons er echter op dat zo’n geloof niet een vergissing is, maar juist de essentie te pakken heeft. Door de opstanding van Jezus Christus worden we opnieuw geboren tot de zaligheid die we op de laatste dag volkomen zullen ontvangen.
Een vast punt
Archimedes zei ooit: ‘Geef mij een vast punt, en ik zal de aarde bewegen.’ Hij bedoelde een vast punt buiten de aarde. Wij hebben dat vaste punt. Wij hebben een anker in de hemel. Daarmee kunnen wij de aarde bewegen. En de aarde is bewogen. Zij is diepingrijpend veranderd, omdat de lofzang tot God nu niet meer alleen vanuit Israël opstijgt, maar vanuit alle naties, stammen, volken en talen. Daar dragen wij aan bij, omdat wij bij die Noord-Europese stammen horen die ook met het Evangelie zijn bereikt, of we nou Fries zijn of Nedersaks of Hollander. En we zien dat we ons in een steeds groter koor voegen met ook miljoenen uit China en Nigeria en Brazilië.
We leven hoopvol, omdat er een nieuwe hemel en een nieuwe aarde komen waar al Gods kinderen thuis zullen zijn. We leven hoopvol, omdat we zien dat de Heere God over de hele aarde aan het werk is om mensen daarop voor te bereiden. Maar die hoop is er pas echt als er een kabel loopt van onze ziel naar al die beloften van God. Hoopvol leven doen wij als we de zaligheid van onze zielen nu al ervaren door een levende verbondenheid met de Heere Jezus.
Leven met perspectief
Het jaarthema van de Gereformeerde Bond is in 2023 ‘Zie, Hij komt’. In dit kader belichten we in vier artikelen enkele kenmerken van het leven dat zich richt op de eeuwigheid, op Gods toekomst.
1. Hoopvol leven (dr. M. Visser)
2. Wakend leven (ds. D.J. Budding)
3. Biddend leven (ds. G.D. Kamphuis)
4. Werkend leven (ds. A. Schroten)