Een kwetsbare gemeente
Het is zondagmorgen. In Le Vigan staan de deuren van de kerk uitnodigend open. Als de dienst begint, zijn er twaalf volwassenen en twee kinderen. Wat zouden wij doen als we elke zondag met zo weinig mensen samenkomen?
De Bijbel ligt open op de preekstoel, brood en wijn zijn zichtbaar op de avondmaalstafel. Er wordt in Le Vigan gezongen, gebeden, gepreekt, een hechte gemeenschap wordt ervaren. Komend vanuit de Nederlandse context zijn we geraakt door die verbondenheid, maar ook die kwetsbaarheid. Wat zouden wij doen? Je beseft dat met het sluiten van de kerkdeuren er geen gemeente meer zou zijn, geen prediking, geen doop en avondmaal.
Toppen en dalen
Le Vigan is een typisch Frans dorpje gelegen aan de voet van Cevennes. Door het jaar heen komen er mensen die van wandelen en rust houden. De Mont Aigoual, bijna 1600 meter hoog, ligt op een steenworp afstand. Toppen en dalen zijn er ook in het kerkelijk leven. Al vroeg in de tijd van de Reformatie, in 1560, waren er Hugenoten te vinden. Het protestantisme werd door de inwoners omarmd en kon zich meer dan een eeuw ontwikkelen.
Het tij keerde echter met de herroeping van het Edict van Nantes in 1685. Koning Lodewijk XIV tolereerde geen andere godsdienst in zijn rijk dan het katholicisme. Voor het protestantisme volgde ruim honderd jaar lang een periode die ook wel de ‘woestijntijd’ wordt genoemd. In Le Vigan ging het grootste deel van de protestanten ondergronds of men verkoos te vluchten naar het buitenland.
Pas na de Franse Revolutie kon het kerkelijk leven weer worden opgebouwd. Binnen de Protestantse Kerk kwam er eenheid rond de geloofsbelijdenis van 1872. Helaas is de twintigste eeuw getekend door kerkscheuring, die ook Le Vigan niet voorbij is gegaan. De afzwakking van de geloofsbelijdenis ten gunste van de liberale geest in de kerk zorgde er in 1938 voor dat er twee gereformeerde kerken ontstonden. Dat heeft diepe sporen getrokken en de kerk nog meer kwetsbaar gemaakt. En toch…
Zichtbaar
De kleine gereformeerde evangelische kerk, waar wij bij betrokken zijn, zoekt waar mogelijk verbinding met andere kerken en probeert zichtbaar te zijn in het dorp. De plaatselijke overheid hanteert de strikte scheiding van kerk en staat, maar staat wel voorzichtig open voor initiatieven die het algemene nut dienen. In het dorp zijn veel mensen eenzaam en op zoek naar aandacht en hulp. Kortgeleden is een pand aangekocht midden in het dorp, waar kwetsbare mensen gastvrij en ongedwongen kunnen worden ontvangen. Op die manier zijn we als kerk, hoe klein ook, present in de samenleving.
Onderlinge verbondenheid
Het kerkgebouw van Le Vigan is niet gemakkelijk te herkennen. Je zou er zo aan voorbijlopen. Het is niet meer vanzelfsprekend dat de mens van deze tijd de weg naar de kerk vindt. We leren van de Franse kerk dat de kracht ligt in de onderlinge verbondenheid en het gebed, in de samenkomsten van de gemeente. Maar ‘kerk’ zijn we niet alleen op de zondag. Het volgen van Jezus doortrekt ons hele leven. Ook dáár is de kerk, waar volgelingen van Jezus vanuit een innerlijke gedrevenheid, onvoorwaardelijk, zonder vooroordelen, anderen tegemoet treden en hen zo in aanraking brengen met Christus. De uitspraak van Franciscus van Assisi is actueler dan ooit: ‘Verkondig het Evangelie, desnoods met woorden.’
Volgende week reizen we in deel 2 naar de gemeente in Saint Hippolyte-du-Fort.