Een toekomstgerichte kerk
De focus, de inhoudelijke spits, die we als Protestantse Kerk de afgelopen jaren gekozen hebben, is vastgelegd in het visiedocument ‘Van U is de toekomst’. Ook ons beleid richten we daarop, op een toekomstgerichte kerk en daarmee ook op een toekomstbestendige kerk.
Het hoofdthema van deze jaarvergadering, ‘Zie, Hij komt’, sluit prachtig aan bij deze focus. Voor ons, nadenkend over waar we nu als kerk in deze tijd toe geroepen zijn, is dit een heel belangrijk thema. We zien immers dat de kerk krimpt, ook in Gereformeerde Bondsgemeenten. En de krimp leidt ook veel tot kramp, terwijl het Evangelie toch bedoeld is om te leven vanuit de genade van God. Vandaar dat wij een dikke streep hebben gezet onder dat woord ‘genade’, want genade ontspant en genade geeft perspectief.
Uit de kramp
Tegelijkertijd zien we dat juist in deze tijd die kramp ons vaak te pakken heeft. En hoe komen we daar nu uit? Juist ook als we zien dat het kerkelijk leven onder druk staat, ambten moeilijk vervuld kunnen worden, de kring van mensen kleiner wordt, minder mensen meer dingen moeten doen. Wat helpt ons dan om uit die kramp te komen?
De herontdekking van het woord ‘genade’, maar daarnaast ook het leven vanuit de toekomst. Het besef: de kerk is niet van ons, maar de kerk is van God. Zo ook de toekomst: de toekomst is niet van ons, maar van U is de toekomst. Dat betekent niet: ten slotte komt alles wel goed. Nee, het is de roeping om vanuit het einde, van Hem Die komt, te leven. We mogen hier en nu ontspannen, omdat de toekomst aan Hem is, om daar te zijn waar Christus is, als een gemeenschap rond Woord en tafel, samen met broeders en zusters, biddend om de komst van het Koninkrijk, zoals in de hemel zo ook op de aarde.
Dit vraagt om een gelovige levenshouding, een leven vanuit de genade, vanuit de toekomst van God. Dit in vertrouwen en hoop dat de toekomst zeker is, omdat God ons vaste vertrouwen is. En ook hoopvol voor de kerk, omdat God daar Zelf wel zorg voor zal dragen en dat we van daaruit ook onze roeping verstaan in de tijd van nu.
Hoopvol leven
Ik moest denken aan twee woorden uit de Schrift, uit het Mattheüsevangelie: jullie zijn het zout der áárde, jullie zijn het licht der wéreld. Juist dat leven vanuit het vertrouwen roept ons op om hoopvol, gelovig te leven in deze wereld. Daar komt het wel op aan, ook in onze tijd.
Misschien heeft u de cijfers ook gezien. Het vertrouwen in de kerk – het CBS becijferde het – daalt en daalt en daalt. Op de politiek na is de kerk het instituut waar de mensen in Nederland het minste vertrouwen in hebben. Minder dan dertig procent heeft vertrouwen in de kerk. Nu kunnen we natuurlijk zeggen: ‘Ja, dat geldt misschien voor andere kerken, maar misschien niet voor ons.’ Of we kunnen zeggen: ‘Ja, de kerk is ook niet van deze wereld, die is van God, dus…’
Ik denk dat dat te gemakkelijk is. Zijn deze cijfers niet een oproep tot zelfonderzoek, tot inkeer, tot onderzoek van onszelf: hebben wij mensen niet in de weg gezeten om Christus te vinden? Is onze kerk wel dienstbaar, is onze kerkelijke gemeente dienstbaar aan mensen om Christus te vinden en vreugdevol en hoopvol in het leven te staan?
Tot zegen zijn
Ik moest ook denken aan Mattheüs 25. Het laatste gedeelte wordt natuurlijk vaak aangehaald, maar dat hele hoofdstuk bevat drie indrukwekkende gelijkenissen. De eerste over die tien meisjes. Het komt erop aan om extra olie bij je te hebben om licht te kunnen verspreiden in deze wereld. Die tweede gelijkenis over de talenten: het komt erop aan om de talenten die God je gegeven heeft, te gebruiken, of het er nu vijf of twee zijn of één. En het komt erop aan om naaste te zijn in deze wereld, naaste van wie ook maar op je pad komt, om zó hoopvol te zijn. Want hoopvol zijn, omdat de toekomst aan God is, betekent hoopvol leven, tot zegen van mensen om ons heen, tot eer van God, zodat het vertrouwen in God en daarmee ook toch in Zijn kerk, in kerkmensen, in het lichaam van Christus kan groeien.