Een verschrikkelijk ongeval
Zaterdagavond 27 augustus 2022 staat in ons geheugen gegrift. In Zuidzijde raakt een vrachtauto van de weg. Ineens sta je dan als predikant bij de gevolgen van een verschrikkelijk ongeval. Groot is de ontreddering. Terwijl je geen woorden hebt, besef je dat elk woord ertoe doet.
Op zondagmorgen wordt de omvang duidelijk: zeven doden, van wie vier uit één gezin: een moeder, haar zoon en schoondochter en een bijna voldragen kleinkind. De man die zijn gezinsleden verloor, is lid in de hervormde gemeente van Oud-Beijerland. Zijn omgekomen zoon behoorde bij de gemeente van Goudswaard. De plek van het ongeval hoort geografisch bij Nieuw-Beijerland.
Op de rampplek
Op zondag tussen de middag hadden we als predikanten contact met elkaar, nadat de predikant van Oud-Beijerland de achtergebleven weduwnaar had ontmoet. Wat hebben wij het als een zegen ervaren om als predikanten samen op te trekken. Terwijl de één elke dag op de rampplek kwam om met buurtbewoners en hulpverleners te spreken, concentreerden de andere twee zich op de pastorale zorg voor de families. Samen bezochten we als twee predikanten de familie op zondagavond opnieuw. Waardevol was dat we elkaar als dienaren van het Woord al wel kenden. De collegiale band is essentieel in zo’n turbulente situatie. Je weet wat je aan elkaar hebt, je vertrouwt elkaar, je loopt elkaar niet voor de voeten en je weet je van Godswege aan elkaar gegeven.
Door de politie werden we al op de avond van het ongeval benaderd om pastorale hulp op de rampplek te verlenen. Dat stemde ons, ondanks het onmogelijke van de opdracht, toch dankbaar. Je ervaart wat het betekent om in zo’n situatie dorpspredikant te zijn en je weet je geroepen gehoor te geven aan de vraag van Gods dienares (de overheid).
Mediabelangstelling
Iets wat ons overviel, was de overweldigende mediabelangstelling vanaf het eerste moment. Meerdere keren stemden we samen af: wat doen we wel? En wat niet? Achteraf kunnen we niet anders dan verwonderd zijn dat de Heere ook via seculiere kanalen mogelijkheden gaf om te getuigen van de hoop die in ons is. In de kerkelijke gemeenten was de schok groot.
Tegelijk was er van meet af aan een grote bereidheid tot meeleven en werd praktische hulp aangeboden. Verschillende gemeenteleden waren als buurtbewoners of als hulpverleners op het moment van de ramp of kort daarna aanwezig om eerste hulp te verlenen. Vragen en raadsels stapelden zich op. Het mocht stem krijgen in het gebed tot God. Persoonlijk, in het pastoraat en in de kerkelijke gemeenten.
Getuigenis
Wonderlijk was het om te bemerken hoe nabij de Heere wilde komen. Het heeft ons als predikanten diep geraakt hoe het getuigenis van Gods genadevolle nabijheid uit de mond van de diepbedroefde familie klonk, juist daar waar je zelf geen woorden hebt. Tijdens de rouwdienst in de Hervormde kerk van Goudswaard was voor ieder tastbaar welke kracht God geeft als het onmogelijke gedaan moet worden. Zichtbaar werd de getroffen weduwnaar, vader en opa gesterkt door de Heere en door Zijn genade. Woorden die we op zondagavond bij de familie thuis gelezen hadden, klonken ook in de rouwdienst: ‘Want alle vlees is als gras en al de heerlijkheid van de mens is als een bloem in het gras. Het gras is verdord en zijn bloem is afgevallen. Maar het Woord van de Heere blijft tot in eeuwigheid.’ (1 Petr.1:24,25a)
Woordkeus
Zwaar drukt de verantwoordelijkheid als je voorgaat in een dienst waarin zoveel mensen aanwezig zijn of meekijken die niet of nauwelijks weten hoe het er in de kerk aan toegaat en die evenmin bekend zijn met woorden uit de Bijbel. Je zoekt naar de juiste woordkeus en je zucht tot God om de werking van Zijn Geest. Met het bijbelwoord mocht dicht worden aangesloten bij de werkelijkheid die iedereen herkent. Niet te ontkennen was immers dat wat kort daarvoor nog zo mooi gebloeid had, plotseling was afgevallen… Machtig is dan het getuigenis dat het Woord van de Heere tot in eeuwigheid blijft. Het is dát Woord dat getuigt van de levende hoop die in Jezus Christus is. Het is wat Job getuigde, toen hij bijna alles was kwijtgeraakt: ‘Ik weet, mijn Verlosser leeft!’ Zingend hieven we ons hart in de rouwdienst op tot God: ‘Maar de heer’ zal uitkomst geven, Hij die ’s daags Zijn gunst gebiedt.’ Die verwachting heeft de Heere niet beschaamd.
Na de rouwdienst merkte een aanwezige op: ‘Er zijn geen woorden voor, maar toch gáf God woorden deze morgen!’ Zo’n reactie doet goed. Het doet ons zien dat bij alles wat hier op aarde gebeurt, God Zelf het laatste Woord heeft. Zijn Woord keert niet vruchteloos terug; het zal doen wat Hem behaagt.
Indrukwekkend en hartverscheurend was het moment van begraven. Drie kisten, vier lichamen. Onze woorden schieten schromelijk tekort, Christus’ woord blijft over: ‘Ik ben de Opstanding en het Leven. Wie in Mij gelooft, zal leven, ook al was hij gestorven. En ieder die leeft en in Mij gelooft, zal niet sterven in eeuwigheid. Gelooft u dat?’
Gitzwarte dag voor Alblasserdam
‘6 mei 2022 is een gitzwarte dag voor Alblasserdam.’ Dit zijn de woorden van burgemeester Jaap Paans, uitgesproken in de talkshow Op1. Deze dag begint voor mijn gezin op zee. Na een citytrip naar Londen zijn we donderdagavond ingescheept. ’s Nachts worden we slapend naar Nederland vervoerd. Zelf ben ik vroeg wakker en ga het dek op. Mijn mobiel meldt een dodelijk ongeluk met twee meiden op een scooter. Een van hen is al overleden, de ander leeft nog, maar niet voor lang. Zij blijkt een gemeentelid.
Weinig woorden, veel wanhoop
Tijdens de rit van Europoort naar Alblasserdam is het in de auto stiller dan anders. Ik zet mijn gezin af bij huis en rij richting het Erasmus MC in Rotterdam. Weinig woorden, veel wanhoop. Een kort gebed, een laatste zegen voor dit jonge leven.
Op weg naar huis een nieuw bericht: een tweede drama in het dorp. Schietpartij op een zorgboerderij. Doden, gewonden en paniek en dat bij deze kwetsbare mensen.
Die middag en de zaterdag erna is onze kerk, dicht bij de fatale plek, open voor gesprek en gebed. De pers weet ons te vinden, een filmploeg van de NOS meldt zich voor de zondagochtenddienst. Een fragment uit het gebed en een enkel kort gesprek halen het 12 uurjournaal.
Uitvaarten
Enkele dagen later is de uitvaart van de achttienjarige Ilse. Een kerk vol verdriet. Van ‘Mallan’ tot moslim rouwt mee. Op verzoek van de familie staat Prediker 9 centraal: ‘geniet van elke dag die God je geeft’. Een leven met God is niet somber, saai of schraal. Het slotlied: ‘U zij de glorie, Opgestane Heer’ echoot na. We leven na Pasen. De dood heeft wel een indringende stem, maar niet het laatste woord.
Diezelfde dag zijn er in het dorp twee andere grote uitvaarten. Molens staan in rouwstand, verkeersregelaars staan paraat. In de tijd erna roepen de rechtszaken steeds opnieuw emoties op. In een recente bijeenkomst met nabestaanden blijkt hoe vers alles nog is. Door het juridisch gebeuren en de daaropvolgende nieuwsberichten komen de families nauwelijks aan rouwen toe.
6 mei staat in onze geheugens. Inderdaad als een gitzwarte dag en toch een dag na Pasen.
Ds. M. van Heijningen, Alblasserdam