‘De Heilige Geest heeft in het boek van de Psalmen alle pijnen, zorgen, angsten, twijfels, hoop, verlangens, verbijstering, kortom alle verwarrende gevoelens, die de geest van de mens doorgaans meeslepen, tot leven gebracht’, zegt Johannes Calvijn.
De reformator noemt het boek van de Psalmen een anatomie van de ziel. Er is geen enkele menselijke emotie die hier niet als in een spiegel wordt weergegeven. De Psalmen geven stem aan de geloofsbeleving, niet alleen in de eredienst, maar in het hele christenleven voor het aangezicht van God, het aangezicht dat vrolijkheid en licht verspreidt (Ps.97:11).Dat aangezicht van God is in Psalm 97 trouwens niet zo vriendelijk als de berijming suggereert: ‘Vuur gaat voor Zijn aangezicht uit en zet rondom Zijn tegenstanders in vlam. (…) De bergen smelten als was voor het aangezicht van de HEERE, voor het aangezicht van de Heere van heel de aarde.’ (Ps.97:3-5) Er is in de Psalmen een spanning tussen Gods verhevenheid en Zijn nabijheid. De kern van de bijbelse geloofsbeleving is de aanbidding. ‘Heilig, heilig, heilig is de HEERE van de legermachten; heel de aarde is vol van Zijn heerlijkheid.’ Gods heiligheid is de binnenkant van Gods heerlijkheid en Gods heerlijkheid is de uitstraling van Zijn heiligheid.
Frozen chosen
De psychologie onderscheidt zes basisemoties: vreugde, verdriet, boosheid, angst, verwondering en afschuw. Het is opvallend dat juist in de Psalmen al deze emoties voorkomen en dat er vaak sprake is van een bepaald evenwicht. De uitbundigste lofpsalmen zijn doortrokken van een diep ontzag voor God. Sommige Psalmen, zoals Psalm 150, zijn een en al loflied. Meestal gaat de droeve klacht over in aanbidding. Alleen Psalm 88 is één jammerklacht, al begint Heman dit gebed met de belijdenis dat de HEERE de God is van zijn heil. In de meeste Psalmen wisselen verschillende emoties elkaar af.
De Psalmen bewaren ons bij het bijbelse evenwicht met betrekking tot de verschillende emoties die het geloof vergezellen. We worden niet gered door ons goede gevoel en zelfs niet door ons slechte gevoel over onszelf als we berouw hebben over de zonde, maar alleen door het geloof in het volbrachte werk van Christus. Dat geloof is een kwestie van kennen en vertrouwen.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 13 april 2023. Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!
Volgende week deel 1b in deze serie, onder andere over de relatie tussen onze emoties en ons lichaam.