Dr. G. van Meijeren promoveerde onlangs aan de Protestantse Theologische Universiteit op een studie over de Leidse hoogleraar Praktische theologie F.O. van Gennep (1926-1990). Het is bevreemdend dat Van Meijeren de cultuurtheoloog op bepaalde punten kritiekloos volgt.
Een jarenlang onderzoek resulteerde in een boeiend geschreven dissertatie. Daarmee wil ik hem graag feliciteren. De dissertatie van ds. Van Meijeren, classispredikant in Zuid-Holland Zuid, richt zich specifiek op de brede literaire belangstelling van Van Gennep. Dat maakte zijn onderzoek niet eenvoudiger. Ook het recenseren van deze studie wordt daardoor vrij lastig, want letterkunde is niet ieders vak. Wat de recensent wel moet doen, is nagaan wat het theologisch gehalte is van dit onderzoek. Dat wil ik dan ook proberen te doen in deze bespreking.
Omhelzing
Dat Van Gennep zo geboeid was door de cultuur, had uiteraard met zijn persoonlijke interesse te maken maar het zit dieper bij hem. Het hart van zijn theologie is om kerk en cultuur met elkaar te verbinden. Soms denk je: wordt die band niet te innig? Kent de Bijbel ook zo’n omhelzing van de cultuur? Wordt zijn theologie niet zo breed dat het een universele, grenzeloze theologie wordt?
Literatuur
Het boek bestaat uit drie delen: ‘opmaat’, ‘gesprekken met literatuur’ en ‘opbrengst en betekenis’. Deze drie delen zijn verdeeld over elf hoofdstukken. Hoofdstuk 2 bevat een biografische schets van Van Gennep. Die is boeiend om te lezen. Tijdens de oorlog volgt Van Gennep catechisatie bij ds. J.C.A. Fetter, die, naar ik begrijp, niet de geloofsleer onderwees, maar met de catechisanten Dostojewski las. In onze tijd is dat niet voor te stellen. Deze kennismaking met de literatuur was voor de jonge Van Gennep van betekenis en was een van de redenen die hem deed besluiten om theologie te gaan studeren. Zoals gezegd, is de focus van Van Meijerens studie gericht op de grote literatuur (Dostojewski, Tolstoj, Camus) en de vraag wat dat gedaan heeft met de theologie van Van Gennep.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 21 juli 2022. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!