Gedeeld geloof
In een vakantiesetting kan er op een ontspannen manier ruimte komen om het leven in een nieuw, christelijk perspectief te zien. Reden voor Christian Endeavour (CE), een diaconale organisatie in Roemenië, om zomerkampen voor ouderen te organiseren. Zsóka Kondor deelt haar ervaringen.
De mensen van CE werken vanuit een levend geloof en willen anderen daar ook deelgenoot van maken. Stichting HOE (Hulp Oost- Europa) werkt al jaren samen met deze organisatie en wij als vrijwilligers bezochten Zsóka Kondor onlangs. Zsóka is vanuit het CE-huis in Oradea betrokken bij de zomervakantiekampen.
Ze vertelt over haar zorg en enthousiasme voor de kwetsbare groep ouderen. Zelf had ze vroeger minder oog voor ouderen, maar hoe meer zij de persoon achter het gerimpelde gezicht leerde kennen, hoe meer zij van de ‘oma’s’ ging houden, hoe meer oog ze kreeg voor hun ‘ik’ en hoe zij moeten omgaan met zorgen en moeite in het dagelijkse leven. Hoe gaan ze om met eenzaamheid, met lichamelijke beperkingen, met de dagelijkse zorgen? En hoe kan zij hen of kunnen zij elkaar bemoedigen? En vooral: hoe kunnen we ons geloof delen?
Laagdrempelig
Al enige jaren leidt Zsóka een bijeenkomst voor ouderen, meest vrouwen. De ouderengroep kwam eerst één keer in de maand bij elkaar. Later, toen de ouderen ook anderen hadden uitgenodigd en ze met ongeveer dertig mensen waren, werd dat elke drie weken.
Momenteel kan de groep vanwege de coronacrisis niet bij elkaar komen, maar normaal gesproken begint elke bijeenkomst met bijbelstudie. Soms wordt hiervoor een predikant uitgenodigd. Soms leidt Zsóka of een andere medewerker van het CE-huis de bijbelstudie. Geprobeerd wordt om dit laagdrempelig te houden, zodat ieder zich vrij voelt vragen te stellen en ook problemen met elkaar te delen. Er wordt ook tijd genomen om met elkaar te zingen en te bidden.
Zsóka hoort regelmatig: ‘Ik dacht dat ik de grootste problemen had, maar nu ik anderen hoor, merk ik dat ik niet de enige ben.’ Na het zingen is het tijd voor creatieve activiteiten of om koekjes te bakken voor de verkoop. De opbrengst wordt gebruikt om armen te ondersteunen met een warme maaltijd. Ouderen voor ouderen.
Idee
Het idee van een zomerkamp voor deze ouderen ontstond op een bijzondere manier. Toen in 2018 een jeugdkamp niet door kon gaan en het kamphuis leeg stond, zei een collega als grap: ‘Zsóka, kun jij niet gaan met je ouderengroep?’ Die opmerking sloeg in. Vanwege haar studie ‘Mental hygiene and spiritual counselling’ had ze al langer de wens een steek dieper te gaan in het contact met de ouderen. In een vakantiesetting kan er op een ontspannen manier ruimte komen om het leven in een nieuw, christelijk perspectief te zien.
Zsóka deelde het idee van een zomerkamp met de ouderen. Men was verrast, maar er kwamen ook allerlei bezwaren boven: ‘Dat is niks voor mij, want ik ben gehandicapt’, ‘Moeten we daar ook blijven slapen?’ Toch ging in 2018 een kleine groep van dertien ouderen voor drie dagen op kamp, maar het aantal dagen was veel te kort.
Geloofsgesprek
Vorig jaar is daarom gekozen voor een zomerkamp van een week. Het thema was ‘Onze reis: verleden, heden en toekomst’, aan de hand van het bijbelboek Jozua. Elke ochtend werd ruim de tijd genomen voor bijbelstudie en zingen. In het actieve of creatieve programma daarna werd zoveel mogelijk de verbinding gelegd met het bijbelgedeelte. Zo liet Zsóka de ouderen een miniatuurtuintje maken van materiaal dat ze rondom het kamphuis verzamelden.
Een vrouw die nogal gesloten overkwam, had in het tuintje een klein huisje gemaakt. Ze vertelde stukje bij beetje over haar verlangen naar een ‘thuis’. Haar man had alcoholproblemen. Dat gaf ook problemen met de kinderen. In het tuintje had ze een steen in de vorm van een hart gelegd. Daar stond op ‘God is met je’. Ze had thuis veel gemist, maar nu kreeg ze hoop. Later zei ze: ‘Als ik hier niet geweest was, had ik geen vrede gekend en was ik vanbinnen gestorven.’
Werkvormen
Ook andere werkvormen werden gebruikt om verdriet te verwerken. Heftige herinneringen werden gesymboliseerd door stenen die bij een kruis gebracht werden. Een vrouw had haar zoon verloren en dit verdriet droeg ze dagelijks mee. De zorg voor haar schoondochter, die na het overlijden van haar man depressief geworden was, viel de vrouw ook zwaar. De werkvorm was een middel om haar strijd met anderen te delen. Ze huilde terwijl ze de steen bij het kruis bracht. Het werkte bevrijdend.
Zsóka: ‘De steen drukte op haar schouders, maar ze vond toch innerlijke vrede.’
Gedeeld geloof
Alles heeft ertoe bijgedragen dat de deelnemers God, elkaar en zichzelf beter leerden kennen. Na het zomerkamp zijn de relaties binnen de ouderengroep veranderd. Er is meer onderling begrip, meer openheid en er wordt gemakkelijker gesproken over wat hen innerlijk bezighoudt en welke rol het geloof daarin heeft. Dit werkt door naar de hele groep.
Helaas kon door het coronavirus het ouderenkamp dit jaar niet doorgaan. Vanuit het CE-huis wordt nu voor de ouderen gezorgd door middel van voedselpakketten die tot de deur gebracht worden. Pastoraal, diaconaal en ook onderling contact gebeurt telefonisch.
In alles geldt wat ds. Ferenc Visky eens zei: ‘Wie deelt, ontvangt. Wie niet deelt, verliest.’ Gedeeld geloof is een belangrijk thema voor CE en voor Stichting HOE. We delen met elkaar wat we ontvangen hebben. (Uit) het geloof delen blijft het uitgangspunt. Gedeeld geloof bemoedigt wederzijds.
Voor oma
Zonder aanzien des persoons verlenen de medewerkers van Christian Endeavour (CE) hulp aan en hebben betrokkenheid op de meest kwetsbare mensen in de samenleving. De organisatie heeft met name jongeren en ouderen op het oog. Voor kinderen worden huiswerkklassen georganiseerd. Ouderen krijgen thuiszorg. Om de eenzaamheid tegen te gaan is er een ouderengroep, waar bijbelstudie en ontmoeting centraal staan. In de zomermaanden worden ook jeugdzomerkampen georganiseerd. Stichting HOE ondersteunt verschillende onderdelen van het werk van CE. In samenwerking met de organisatie start HOE deze maand een sponsorcampagne onder de naam ‘Pentru Bunica’ (Roemeens voor: Voor oma). Met deze campagne hoopt HOE Nederlandse sponsors te vinden voor maandelijkse financiële ondersteuning van 160 arme, eenzame ouderen. CE heeft deze mensen op het oog en hoopt met deze bijdrage te zorgen voor een bemoediging in het leven van deze ouderen.
Werkvakantie
In het kader van een werkweek voor Hoornbeeckstudenten, mede georganiseerd door stichting HOE, kwam docente omgangskunde Roos Willigenburg in juni 2019 in Roemenië. De werkweek was georganiseerd met het doel kennis te maken met welzijnsorganisaties en zorg in Oradea, maar daarnaast werkte het voor de studenten blikverbredend en maakte het indruk dat ook in Europa echte armoede is.
Van het één kwam het ander en toen Zsóka vroeg of Roos, een paar weken later al, mee zou willen met het ouderenkamp, hoefde ze niet lang na te denken. Soms was het vanwege de taalbarrière lastig om in contact met de ouderen te komen, maar haar panfluit maakte veel goed. Meer en meer ontdekte Roos dat communiceren op allerlei manieren mogelijk is: ‘Pas als het niet meer anders kan, gebruik je je mond.’ Met elkaar zingen brengt verbondenheid tot uitdrukking, temeer omdat de psalmen met dezelfde melodie gezongen worden.
In kleine dingen kon Roos bijdragen: bij de ochtendgymnastiek deed ‘Hoofd, schouders, knie en teen’ het goed. Ook was het handig dat ze ervaring heeft met groepsspellen. Al met al heeft het ouderenkamp haar verrijkt. Een dergelijke ‘vakantie’ heeft zeker meerwaarde. Anderen ontmoeten en luisteren naar de verhalen en kleine dingen voor hen kunnen doen: dat alles geeft voldoening. In gesprekken leer je de ander kennen en vallen vooroordelen weg. Ze wil studenten daarom aanraden: ga eens in gesprek met mensen uit een andere cultuur, buiten je eigen plaats en gemeente. Met geven ontvang je veel.