De moeilijkste waarheid om aan onze generatie over te dragen is wat de Bijbel zegt over zonde. Ik las deze stelling in een boekje van de Amerikaanse theoloog D.A. Carson. Het zijn woorden die ik meer dan de coronapandemie verbind met het jaar 2021.
Zeker, als we terugblikken op het bijna voorbije jaar, zal het woord ‘corona’ waarschijnlijk de hoogste ogen gooien. Niemand had gedacht dat toen in januari de vaccinaties startten, we nu sinds tien dagen opnieuw een lockdown beleven. De verhalen over de overvolle ic’s en ons krakende gezondheidsgebouw, over de fysieke en mentale belasting van werkers in de zorg werden dagelijks onderstreept door het bericht over vele duizenden besmettingen, door de página’s met rouwadvertenties in de kranten.
Terwijl anderhalf jaar geleden het onzeker makende virus zorgde voor saamhorigheid, was 2021 in dit opzicht een ander jaar. Diverse leden van de Tweede Kamer gingen schaamteloos voorop in respectloze discussies over te maken keuzen in het beleid. De reikwijdte van de bevoegdheid van de overheid leidde tot diverse meningen. Elk stukje samenleving achtte haar activiteit essentieel voor het welbevinden van de burgers: sportschool en restaurant, theater en hogeschool. Over de eigen positie van de kerken – premier Rutte zegt er alleen iets over, als hij erop bevraagd wordt – hebben we het dan nog niet.
Oorlog en honger
Over één ding wordt in het publieke leven niet gesproken: de stem van Jezus, Zijn spreken over de laatste dagen. Niet verschrikt moeten we zijn, als we horen van oorlogen en allerlei oproer (Luk.21:9). Ik zou hier een actuele rij van oorlogszuchtige landen kunnen noemen. Hongersnoden zullen er eveneens zijn, zegt Hij. Ja? Ja, de maand december begon met het bericht dat in het afgelopen halfjaar het aantal mensen dat verkeert op de rand van een hongersnood schrikbarend toegenomen is: op dit moment lopen wereldwijd 45 miljoen mensen het risico te verhongeren. Denk het je één minuut in dat jij een moeder bent die haar kind zonder eten in bed legt, dat jij een vader bent die wanhopig op zoek is naar voedsel.
Grote zorg is er over het wereldwijde klimaat – en zelfs Nederland werd geconfronteerd met een ongekende wateroverlast. In Glasgow had vorige maand de internationale klimaattop plaats: minder uitstoot van schadelijke stoffen, minder fossiele brandstof om extreme hitte, natuurbranden en overstromingen te voorkomen. De schepping moet bevrijd worden van de slavernij van het verderf (Rom.8:21), zegt Paulus, de schepping die gezamenlijk zucht, die gezamenlijk in barensnood verkeert.
Besmettelijke ziekten
Besmettelijke ziekten noemt Jezus ook. Laat de kerk dat gelovig onder ogen zien en daarover spreken, meer dan tot nu toe gebeurde. Wat het coronavirus doet, is ons voorzegd. We zien een teken van de naderende komst van Christus. Barensweeën noemt Jezus al het leed dat de aarde teistert, barensweeën die ‘moeten’ gebeuren op weg naar de geboorte van een nieuwe wereld. Nu weet elke moeder dat je barensweeën niet tegen kunt houden, maar wel kunt opvangen, de heftigheid ervan kunt verlichten. En barensweeën wijzen op iets wat staat te gebeuren.
Die barensweeën staan niet los van onze ongehoorzaamheid aan God, onze zonde, ons leven zonder Hem. De boodschap van de kerk is dat, vandaag en het komende jaar. Ze wijzen tegelijk een roeping aan: ‘En dit zal u overkomen, opdat u zult getuigen’, zegt Jezus. Die opdracht om te getuigen van het onwankelbare Koninkrijk dat komende is, gaat gepaard met ‘gehaat worden omwille van Mijn Naam’. De kerk op aarde is de strijdende kerk, die van doen heeft met een driehoofdige vijand: de duivel, de wereld, ons eigen vlees. De laatste zondag van de Heidelbergse Catechismus spreekt zelfs van doodsvijanden, die niet ophouden ons aan te vechten.
Lijden, vervolging én vrijheid
Lijden vanwege de gehoorzaamheid aan God, zelfs gehaat worden omwille van Hem – laten we dat niet te snel op ons leven betrekken. Op de Ranglijst christenvervolging komt ons land niet voor. Vrijheid van godsdienst, vrijheid van onderwijs, vrijheid van meningsuiting – de zegeningen voor een christen in Nederland zijn groot. En tegelijk, we kijken niet weg van trends in de Europese cultuur, ontwikkelingen in de samenleving. Het had beslist een reden dat de Gereformeerde Bond dit jaar ‘Volharding’ als jaarthema had.
Geen vervolging…, maar in ons land en werelddeel is er wel toenemende moeite met de notie van ‘zonde’. Om die reden haalde ik in het begin van deze bijdrage een uitspraak van D.A. Carson aan. Zonde – dat is ten diepste niet een andere mening over goed en kwaad, een oordeel over jouw of mijn levensstijl, maar zonde is in de Bijbel niet anders dan onze afkeer van God, de belediging van Hem, Die onmetelijk goed is en genadig. Als Paulus de gemeenten leert dat de rechtvaardige uit het geloof leven zal, wijst hij er vervolgens op dat de toorn van God vanuit de hemel over alle goddeloosheid en ongerechtigheid van de mensen geopenbaard wordt. (Rom.1:18)
Zonde en verzoening
Zonder deze aangrijpende notie verdampt de dienst van de verzoening, de prediking van elke zondag. Op de grens van een nieuw jaar spreken we daarom hoop en verlangen uit dat in de verkondiging ‘met twee woorden’ gesproken blijft worden. Ooit zei een dertiger tegen me ‘dat het in de preek altijd maar over Jezus gaat, maar ik weet niet waarom ik Hem nodig moet hebben’. De vrouw was gelukkig met haar echtgenoot, twee kinderen en leuke baan.
Aan onze generatie overdragen hoe zwaar de Heere de zonde opneemt én dat we daarom de Middelaar nodig hebben – als het in de gemeenten niet altijd lukt, hoe getuigen we dan in de samenleving? Moeilijker is dit geworden, nu het christelijke referentiekader wegviel, waardoor zij die de geboden van God liefhebben, als onverdraagzaam gezien worden. Zomaar wat signalen uit het voorbije jaar:
– in februari noemde de Franse minister van binnenlandse zaken, Gerald Darmanin, evangelische christenen ‘problematisch’ en stelde hij dat de wet van de Republiek altijd boven die van God staat;
– in Finland werd bisschop Juhana Pohjala aangeklaagd voor haatzaaien tegen homoseksuelen vanwege het uitgeven van een publicatie over het huwelijk. Dit najaar moest hij terechtstaan;
– in Duitsland keerde de socialistische partij Die Linke zich voor de verkiezingen van september tegen de kinderdoop en de besnijdenis, het (automatische) lidmaatschap van kinderen van de godsdienstige gemeenschap van hun ouders;
– in Italië mocht iemand vorige maand voor het eerst medische hulp krijgen bij zelfdoding, nadat een medisch-ethische commissie zich hierover uitsprak;
– deze maand was er een commissie van de Europese Unie die voorstelde elkaar geen ‘vrolijk kerstfeest’ maar ‘goede feestdagen’ toe te wensen.
Legio zijn dit soort voorbeelden uit binnen- en buitenland, bewijzen van de ontgoddelijking van onze Schepper, van Hem Die juist oneindig rechtvaardig en oneindig barmhartig is.
Ongehinderd
Bij de overgang naar een nieuw jaar beseffen we dat het Evangelie voortgaan zal, ongehinderd. Tegelijk zal het samenspannen van de overheden tegen de HEERE en Zijn Gezalfde intenser worden. Bonhoeffer zei al dat ‘hoe ouder de wereld wordt en hoe feller de strijd tussen Christus en de antichrist ontbrandt, de wereld zich des te grondiger van de christenen probeert te ontdoen’.
Het spoort ons aan om het Evangelie te verkondigen, Jezus Christus bekend te maken, zoals dat in 2021 online of offline in de gemeenten plaatshad. In dankbare herinnering aan hun dienst noemen we de namen van de dienaars van het Woord die het voorbije jaar overleden zijn, afgelost van hun aardse loopbaan. Hun geloof mogen we navolgen. In de laatste twaalf maanden waren dat:
– ds. W. Westland, overleden op 24 december (72 jaar);
– ds. P.H. de Ruyter, overleden op 3 januari (99 jaar);
– prof. dr. W. Balke, overleden op 21 januari (87 jaar);
– ds. H. Jongerden, overleden op 4 februari (90 jaar);
– ds. C. van Duijn (zie p.8), overleden op 6 april (60 jaar);
– ds. A.A. Floor, overleden op 14 april (65 jaar);
– ds. R.H. Kieskamp, overleden op 29 april (85 jaar);
– ds. C. van Bart, overleden op 10 juli (90 jaar);
– ds. W. van den Hul, overleden op 28 juli (83 jaar);
– dr. B.J. Wiegeraad, overleden op 19 oktober (86 jaar);
– ds. I. Hoornaar, overleden op 23 november (73 jaar);
– ds. L.H. Oosten, overleden op 6 december (81 jaar);
– ds. L.D. Burger, overleden op 13 december (87 jaar).
Opgeroepen hebben zij ertoe om – in de duisternis van de wereld, in de donkerte die ons persoonlijk leven kan omgeven – met een volkomen hart op God te vertrouwen. Zoals William Cowper ervan zong, 250 jaar geleden:
God gaat Zijn ongekende gang
vol donk’re majesteit,
die in de zee Zijn voetstap plant
en op de wolken rijdt.
Uit grondeloze diepten put
Hij licht, en vreugde uit pijn.
Hij voert volmaakt Zijn plannen uit,
Zijn wil is soeverein.
Geliefden Gods, schept nieuwe moed,
de wolken die u vreest,
zijn zwaar van regen, overvloed
van zegen die geneest.
Hoe blind vanuit zichzelve is
het menselijk gezicht.
God Zelf vertaalt de duisternis
in eind’lijk eeuwig licht.
Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!