column

Gekwetter

‘Woorden vervliegen, maar het geschrevene blijft.' Deze gevleugelde uitspraak van de Romeinse senator Caius Titus lijkt in onze tijd van sociale media geheel achterhaald en bepaald geen richtsnoer meer voor onze onderlinge communicatie.

Waar bij het schrijven van een brief werd gewikt en gewogen als iets aan het papier moest worden toevertrouwd, vliegen via de elektronische snelweg meningen door de ether waarvan de oppervlakkigheid die van het gesproken woord vaak ver overtreft.

Twitteren (Engels voor kwetteren) is een breed geaccepteerde manier geworden om met bekenden en onbekenden van gedachten te wisselen. Van wikken en wegen is daarbij vaak weinig te bespeuren. Integendeel, mensen die zich in een gesprek met anderen volstrekt normaal weten te gedragen, blijken alle schroom van zich te kunnen afwerpen als ze achter hun pc of ipad plaatsnemen. Achter het beeldscherm gaan niet zelden remmen los en slaan knoppen door.

Dat is in zekere zin nog functioneel ook. Om immers boven het gekwetter van anderen uit te kunnen komen, moet je een bijzonder stemgeluid laten horen. Stemverheffing is digitaal onmogelijk en daarom is stemverruwing de aangewezen manier om te worden gehoord.

Desondanks lijken de uitingen via sociale media zeer serieus te worden genomen. Opiniepeilers bepalen via twitter binnen een half uur de mening van het Nederlandse volk over de meest uiteenlopende onderwerpen. Politici spenderen aanzienlijke hoeveelheden tijd om uit de kwetterende kakofonie de stem van hun achterban op te pikken. Zelfs kerkelijk werkers zien mogelijkheden via een twitteraccount op alternatieve wijze met kerkvolk en buitenkerkelijken het gesprek aan te gaan.

Hierbij is het goed ons te realiseren dat de verruwing in het taalgebruik dat bij deze communicatiemiddelen wordt gebezigd selecterend werkt. Sommigen worden erdoor aangetrokken, anderen juist door afgestoten. Van representativiteit is daarmee geen sprake meer.

Daarom is het goed aan de uitingen van deze vorm van communicatie niet veel meer waarde te hechten dan de aanduiding suggereert: gekwetter. In ieder geval moeten we de fout vermijden van de medesenatoren van Caius Titus, die in de stem van het Romeins gepeupel niet alleen de stem van het volk, maar zelfs de stem van God beluisterden.

F.A. van der Duyn Schouten