‘Kerk’ is een breekbaar woord dat vraagt om geloof. Hebben we het over de kerk, dan hebben we het over een belijdenis. Een woord dat je moet leren spellen. De Gereformeerde Bond zet met de jaarlijkse studieweek voor theologiestudenten hoog in met het thema: ‘Kerk, lichaam van Christus’.
In onze tijd heeft de kerk de wind niet bepaald mee. De kerk wordt vanbinnen en -buiten aangevreten. Verschillende sprekers merkten dan ook op blij te zijn met het thema. Een nieuwe generatie theologen die zichzelf de vraag stelt naar hun identiteit. Wie zijn wij eigenlijk als kerk? Drie kernwoorden wil ik eruit lichten: ‘verbond’, ‘zichtbaarheid’ en ‘kruis’.
Verbond
Blijf de aandacht vestigen op het bijbelse kernwoord ‘verbond’. Dat was het appel dat ds. J.A.W. Verhoeven op ons deed. Verstaan we het verbond, kennen we de God van het verbond, dan leren we ook onszelf kennen. Dat is niet gemakkelijk, want de cultuur staat ons niet bepaald terzijde. Als we denken aan het doorgeschoten individualisme, waarbij de ander mijn vrijheid beperkt in plaats van verrijkt. Niet alleen voor de samenleving werkt dat ontwrichtend, ook de christelijke gemeente wordt erdoor afgebroken. Gericht op het eigen ik zoeken we het heil in Christus zoals het ons goed past. Missionaire projecten moeten vooral relevant moet zijn, gericht op onze eigen ‘gelovigheid’.
Het verbond daarentegen leert om niet eerst bij onszelf in te steken, maar vanuit God te theologiseren. Want het is niet ons verbond, maar Gods verbond. Er is in de gemeente een plaats voor mij gemaakt dankzij Christus. Wij worden ingedoopt in de gemeente (1 Kor.12:13). Aan de avondmaalstafel verzegelt en verzekert God Zijn eigen betrouwbaarheid. In de sacramenten bedient God Zijn verbond. Hij verbindt Zich aan mij, niet omgekeerd. Gaat dan alles maar vanzelf, is dat niet ‘voorwerpelijk’? Nee, want als je vertrouwelijk met Hem omgaat, leer je Zijn verbond (Ps.25:14).
Niet veranderd
Het woord ‘verbond’ als zodanig komen we met name tegen in het Oude Testament. De vraag die zich dan als vanzelf aan ons opdringt, is: moeten we het als nieuwtestamentische gemeente daar nog wel over hebben? Dr. A.J. van den Herik en ds. S.J. Verheij hebben op die vraag geantwoord met een volmondig ‘ja’. Twee argumenten wil ik eruit lichten. In de eerste plaats, omdat God Zelf niet is veranderd. Het wezen van de oudtestamentische openbaring – en dus ook het verbond met Israël – is in Christus niet gewijzigd, maar vervuld in de volheid van de tijd. Zo is het verbond in Christus’ bloed nieuw en volkomen geworden. De kerk was er dus al vanaf het verbond met Adam en is niet pas met Pinksteren gesticht.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 8 september 2022. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!