De vraag naar gezag en ambt blijft een actuele. De spanning tussen het gezag dat volgens de Bijbel is gegeven met het ambt, en de gezagskritische tijd waarin we leven, groeit alleen maar. In coronatijd werd duidelijk dat het gezag van autoriteiten niet meer algemeen wordt erkend.
Over deze kwestie schreef ik in 2019 al eens in De Waarheidsvriend. Verder studerend over dit thema ontdekte ik bij de Amerikaanse theoloog Victor Lee Austin gedachten die verder kunnen helpen in dit spanningsveld. Hij behandelt in zijn boek Up With Authority de geschiedenis van Jezus’ ontmoeting met de hoofdman over honderd in Mattheüs 8 (zie kader). Hier gaat het ook over gezag.
Gezagsketen
In vers 8 erkent de hoofdman over honderd de autoriteit (of: het gezag) van Jezus, zelfs over ziekte en verlamming: ‘Heere, (…) spreek slechts een woord, en mijn knecht zal genezen zijn.’ Zo’n groot geloof heeft Jezus zelfs in Israël niet gevonden (vs.10).
Maar als de hoofdman in vers 8 de autoriteit van Jezus erkend heeft, zegt hij in het daaropvolgende vers (9): ‘Want ook ik ben een mens onder het gezag van anderen en heb zelf soldaten onder mij.’ Dat de hoofdman soldaten onder zich heeft die hij kan bevelen, spreekt vanzelf. Over hen heeft hij gezag. Toch noemt de hoofdman zichzelf niet – zoals te verwachten is – een mens mét gezag maar ‘een mens ónder gezag’. Waarom? Hij is toch juist degene die gezag uitoefent?
Dat is waar, en toch zegt de hoofdman dat hij een man ónder gezag is. Hij oefent gezag uit, maar staat ook zelf onder gezag. Hij staat blijkbaar in een ‘gezagsketen’, die hiërarchisch loopt van boven naar beneden. Zo is dat in het leger vandaag nog.
Ook ik
Opvallend is echter dat de hoofdman zegt: ‘ook ik ben een man onder gezag’. Dit woord ‘ook’ wijst erop dat die hoofdman Jezus op diezelfde manier ziet: als Iemand onder gezag van anderen, en Die daarom ook Zelf gezag draagt en uitoefenen kan: in dit geval zelfs over de ziekte van de zoon van de hoofdman. Dat Jezus een autoriteit is, heeft volgens de hoofdman dus alles te maken met het feit dat Hij onder autoriteit staat. Zo is het immers ook in zijn eigen positie als hoofdman. Hij ontleent zijn autoriteit over die honderd soldaten onder hem, aan degene die weer over hém gesteld is en aan wie híj verantwoording schuldig is. Zo werkt het in een hiërarchische structuur.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 3 november 2022. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!