Globaal bekeken
Dr. M. van Campen en mr. drs. J.P. de Man schreven het prachtige boekje Hervormd ’s-Grevelduin-Capelle en haar voorgangers. Ten tijde van de bekende ds. Alphonse Pierre Antoine du Cloux, die van 1857 tot 1864 in het Brabantse dorp stond, voltrok zich een scheepsramp:
Een aangrijpende gebeurtenis vond plaats op de Tweede Pinksterdag (28 mei) van het jaar 1860. Een aantal gemeenteleden uit ’s-Grevelduin-Capelle was op deze christelijke feestdag gaan varen met Stoomboot De Langstraat die een geregelde verbinding onderhield tussen Dordrecht en Rotterdam. In hevige storm is dit schip gezonken op het Bergse veld, onder de dorpen Drimmelen en Made. Zo’n 48 mensen vonden in het diepe water hun graf, onder wie ook 15 inwoners van ’s-Grevelduin-Capelle. Drie slachtoffers hadden nog maar kort geleden bij ds. Du Cloux belijdenis van het geloof afgelegd. Tien personen, onder wie de stuurman en een matroos, brachten het er levend vanaf, nadat zij een angstige nacht hadden doorgebracht in de mast en op de schoorsteenpijp van de boot. Op de eerstvolgende zondag 3 juni heeft ds. Du Cloux uitvoerige aandacht besteed aan deze ramp, waarbij hij preekte over Deuteronomium 32:29, waar we lezen: ‘O, dat zij wijs waren; zij zouden dit vernemen, zij zouden op hun einde merken’. (…)
In een brochure, die in 1939 verscheen bij J.P. van den Tol uit Oud Beijerland, heeft ds. Du Cloux het gebeuren uitvoerig beschreven. Het verhaal kwam uit onder de titel Een Droevige Pinksteren. Behalve een beschrijving van het trieste gebeuren bevat zijn betoog ook een scherp geformuleerde duiding van de scheepsramp. De feitelijke gang van zaken was dat het schip door een hevige rukwind zodanig was gaan slingeren, dat het water door de kajuitspoorten naar binnen stroomde. De Capelse predikant was er echter diep van overtuigd, dat er meer aan de hand was en dat er sprake was van Gods slaande hand vanwege menselijke zonden. Letterlijk lezen we: ‘God laat Zich niet bespotten, wat de mensch zaait zal hij maaien. Lang draagt de Heere den zondaar met taai geduld en lankmoedigheid, doch eenmaal is de maat vol en dan spreekt de Almachtige: “tot hiertoe en niet verder”: en de nietige mensch blijkt te zijn als een worm, ja nietig kaf dat wegstuift voor den wind’.
In Kontekstueel (tijdschrift voor gereformeerd belijden nú) schrijft drs. Jos Wienen uit Haarlem onder het kopje ‘een doorgeslagen boycot’ over reacties op de oorlog in Oekraïne. ‘Wie zo’n brute oorlog steunt, kan toch geen echte christen zijn’, klinkt het:
Die verontwaardiging valt te begrijpen. Tegelijk aarzel ik. Het panslavisme of de slavofilie van de grote Russische schrijver Dostojewski, die me altijd wel grotesk leek, had toch ook iets mystieks en moois. En wij als westerse christenen hebben ook zelf een geschiedenis van verbinding van kerk en land of volk. De vaderlandse kerk is een benaming voor de Nederlandse Hervormde Kerk, die gebruikt werd om ook een bijzondere band tussen God en Nederland (en soms ook erbuiten) te benoemen. Zo’n zelfde verbinding van kerk en patriottisme kun je terugvinden in Duitsland, in Engeland, in Frankrijk, in de Verenigde Staten en vele andere landen. Of dat ook op vergelijkbare wijze goedkeuring van oorlogen met zich meebracht dat staat te bezien. Maar voorbeelden ervan zijn er zeker wel. Wie de Nederlandse strijd in Indië na de Tweede Wereldoorlog nader bekijkt, merkt bij alle verschillen dat we er nu op z’n minst veel kritischer naar kijken dan toen gebeurde. Er was bij velen, ook in de kerken, de overtuiging dat Nederland daar een historische missie had te vervullen. En net als Rusland was er ook moeite met de term oorlog. We spraken van politionele acties. En ook toen vielen er vele burgerslachtoffers. (…)
Boycot van alles wat Russisch is helpt ons niet echt verder. Het kwaad moet benoemd worden, niet Rusland als een kwade macht op zich. (…) In 2015 was ik betrokken bij een verkiezingswaarneming in Oekraïne. Daar waren ook parlementariërs uit andere Europese landen bij. Ik herinner me dat die hun uiterste best deden iedere vermelding van misstanden of onregelmatigheden onder de tafel te houden, omdat het Poetin maar in de kaart zou spelen.