Globaal bekeken
Een lezer stuurde me een gedeelte van een bijdrage over ‘de eredienst’ van prof. dr. H. Jonker (1917-1990) uit Protestantse verkenningen na Vaticanum II. Een fragment:
Bij mijn studie van de benedictijner pater wijlen Odo Casel (1886-1948) ontdekte ik merkwaardige uitspraken, die mij zeer sterk deden denken aan de prediking van ds. I. Kievit (1887-1954), in leven hervormd predikant te Baarn van gereformeerde richting, tijdgenoten die elkaar en elkanders publikaties niet hebben gekend. Ik noem Kievit, niet omdat hij veel over de liturgie heeft geschreven, maar omdat ik zelf heb meegemaakt, hoe hij, ontroerd menigmaal, de lijdende en overwinnende Christus door zijn Woord- en Sacramentsbediening zo indringend voor de gemeente present wist te stellen dat deze diep verslagen het kerkgebouw verliet. En wat was de bedoeling van Odo Casel anders dan dat hij slechts één enkele waarheid schijnt te willen doorgeven, de waarheid van de transitus Christi van het grote Pascha, de doorgang van de Heer door de kruisdood tot het eeuwige leven en de wijze waarop de Heer de zijnen daarin medevoert. Zeker, onderschatten wij de tegenstellingen niet. Ds. Kievit heeft zich in zijn leven eerder anti- dan pro-rooms betoond en de zienswijze op het protestantisme van Odo Casel wijkt niet af van het traditioneel roomskatholieke oordeel. Zeker, de uiterlijke en theologische tegenstellingen kunnen in een aantal schemata worden uitgedrukt: altaar tegenover kansel, kleurrijke kazuifel tegenover zwarte toga, rite tegenover menselijk woord, mysterie-denken tegenover verkondigingsdenken, participerende gemeente tegenover luisterende gemeente, objectieve manifestatie tegenover subjectieve beleving, spiritualiteit tegenover dogmatische en bijbelse doordenking, oud-christelijke theologie tegenover reformatorische theologie, enz. Maar als men de preken en verhandelingen van deze twee evangeliedienaren leest en er op let waar het hun beiden ‘wezenlijk’ om te doen geweest is, nl. de verkondiging en de beleving van de ‘uitnemendheid van Christus’, dan zijn gelijkluidende uitspraken te constateren en komen de liturgische vragen vanuit deze elkaar rakende geloofsbeleving in een geheel andere belichting te staan.
De hervormde zangvereniging Vox Jubilans te Waddinxveen gaf in verband met haar 75-jarig bestaan een prachtige glossy uit. De familie Kooijman vertelt:
Muziek werd ons als kind met de paplepel ingegoten. Er waren ‘slechts’ twee smaken: Vox Jubilans en Feike Asma. We zijn er best trots op dat o.a. onze familie aan de wieg van het ontstaan van Vox Jubilans stond.
Ter gelegenheid van de terugkeer van diverse jongens uit Duitsland, waaronder oom Arie Kooijman, werd er op 5 mei 1945 een gelegenheidskoortje/dubbelkwartet gevormd. Daarin zongen o.a. Gijs, Dina, Leni, Miep en Til Kooijman, broers en zussen van Arie. Zij stonden bekend als een muzikale familie met prachtige stemmen. Twee maanden later werd het koor Vox Jubilante opgericht. Oom Arie is tot aan zijn overlijden in 1986 ruim 30 jaar voorzitter geweest. En in al die jaren waren er leden uit de familie Kooijman, die zongen op Vox Jubilans. Later kwamen daar ook de kinderen bij. Eerst op het knapenkoor, daarna op de Zangvogels en ook op het jeugdkoor. De jongste broer van Arie was Jan. Hij had een gezin met dertien kinderen en allemaal hebben ze op het kinderkoor gezeten. Het jeugdkoor was daarna een logische stap, maar niet voor allemaal. Enkelen hielden niet echt van zingen, maar bespeelden liever een muziekinstrument. Steevast werden we vroeger ook meegenomen naar concerten van Vox of Feike Asma. Daar hebben we mooie herinneringen aan: De Doelen, de St. Jan in Gouda, de Laurenskerk in Rotterdam, Maassluis, Bolsward… Fantastisch vonden we het als kind! (…) Eén psalm stond altijd centraal en dat was psalm 108. Vader Jan heeft, tot aan zijn plotselinge overlijden in 2010, altijd als bariton op Vox gezongen. Deze psalm was zijn levensmotto: “Mijn hart, o Hemelmajesteit, is tot Uw dienst en lof bereid”. Dat heeft hij aan ons als kinderen nagelaten. En daarom neemt Vox Jubilans nog altijd een grote plaats in ons familie- en gezinsleven in.