In het verleden werd de catechese wel eens een eenzaam avontuur van de predikant genoemd. In veel gemeenten stond hij er alleen voor. Inmiddels is daar het nodige in veranderd, veelal door de vorming van catecheseteams. Is de prediking ook een eenzaam avontuur?
In zekere zin wel. Dat is onvermijdelijk omdat het met de aard van het preekwerk gegeven is, zowel bij de voorbereiding als bij het houden van een preek. Je bent op je studeerkamer uren in je eentje met de Schrift en de vertolking ervan bezig, terwijl je ook alleen op de kansel staat. Toch valt er iets van die eenzaamheid weg als er binnen de kerkenraad van tijd tot tijd openhartig over de prediking gesproken kan worden. En neem dat openhartig maar heel letterlijk: een gesprek waarin we elkaar een blik in ons hart gunnen.
Vormgeving
Dat zo’n gesprek niet vanzelfsprekend is en ook het nodige vraagt, hebben we in het eerste artikel gezien. Vooral onderling vertrouwen is van basaal belang. Ik wil nu proberen om kort op de concrete vormgeving in te gaan en vervolgens uitvoeriger op de inhoudelijke kant van het gesprek.
Een optie is om de volledige tekst van een gehouden preek onder de leden van de kerkenraad te verspreiden, zodat ze deze voorafgaand aan de vergadering zorgvuldig kunnen lezen. Zelf heb ik hier goede ervaringen mee. Het kan helpend zijn om via enkele vragen aan te geven waar in ieder geval op gelet moet worden. Het is uiteraard ook mogelijk om een recent gehouden preek nogmaals samen te beluisteren en er daarna op te reageren – niet elke voorganger schrijft de preek volledig uit. Ook dan kan het helpen om van tevoren enkele vragen/aandachtspunten voor tijdens het luisteren aan te reiken.
Echte zeggingskracht
Rond de prediking wordt er al gauw gekeken naar de overdracht, de meer communicatieve kant. Komt de boodschap over? Worden mensen aangesproken en geraakt? In hoeverre is de preek kindvriendelijk en voor jongeren goed te volgen? Op zichzelf zijn dit begrijpelijke vragen, zeker in onze tijd waarin communicatie, gevoel en beleving een belangrijke rol spelen. Toch mag de overdracht voor een kerkenraad niet voorop staan en gaat het om meer dan om ‘geraakt worden’, namelijk om het komen tot overgave, tot geloof.
Het gaat er in de prediking allereerst om wát er wordt doorgegeven. Wordt de Bijbel zorgvuldig uitgelegd, zodat hét Woord aan het woord komt? Een dominee kan wel allerlei boeiende en goed in het gehoor liggende dingen naar voren brengen, maar als de boodschap niet vanuit de Schrift opkomt, ontbreekt het meest wezenlijke van de prediking, en daarmee de echte zeggingskracht.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 10 maart 2022. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!