blog

Wie deze feestdag niet viert, geeft ruimte aan de duivel

Hemelvaart moet

Veel mensen, ook veel christenen, vieren geen Hemelvaartsdag. Dit blijkt uit een enquête die het ‘Nederlands Dagblad’ twee jaar geleden hield. Het gevolg hiervan is dat de Hemelvaartsdag terecht de martelaar onder de christelijke feestdagen genoemd wordt.

Deze uitslag had ik eerlijk gezegd wel verwacht. Maar dit is niet zo onschuldig als het wel lijkt. Ik denk dat we hier te maken hebben met een list van de duivel. Want de hemelvaart van Jezus is een heel centraal punt in het heilswerk dat God tot stand gebracht heeft.
Niet voor niets neemt dit heilsfeit in het Nieuwe Testament een heel grote plaats in. Of je nu denkt aan de beschrijving van het heilsfeit zelf (bijv. in Lukas 24) of aan wat we in de brieven in het Nieuwe Testament lezen (bijv. in Efeze 2), telkens merk je dat het van fundamentele betekenis is voor ons heil dat Jezus naar de hemel is gevaren.

Wapen

Met andere woorden: als Jezus niet naar de hemel was gegaan, dan zou het hele heilsplan van God met deze wereld als een kaartenhuis in elkaar gestort zijn. Een kerk die verleert om de Hemelvaartsdag te vieren, ontneemt zich een belangrijk wapen in de strijd tegen de duivel. Dit verzuim wordt een invalspoort voor zijn aanval op alle heilsfeiten. Daarom is Hemelvaart een goddelijk moeten. Daarmee zijn we bij het bijbelgedeelte waarin dit met zoveel woorden wordt gezegd, Handelingen 3. Petrus zegt daar over Jezus: ‘Hem móét de hemel ontvangen tot de tijden, waarin alle dingen worden hersteld.’

Opstanding

Handelingen 3 neemt ons mee naar de tijd vlak na de uitstorting van de Heilige Geest op het pinksterfeest in Jeruzalem. Petrus en Johannes lopen naar de tempel om daar te gaan bidden. Bij de Schone poort zien ze een man zitten die bedelt. Hij is kreupel en moet op deze wijze in zijn levensonderhoud voorzien. Petrus zegt tegen hem: ‘In de Naam van Jezus Christus, de Nazarener, sta op en ga lopen.’ Meteen trekt hij de man overeind. Het volgende moment ‘huppelt hij met nieuwe benen’. Wat zichtbaar wordt, is dat Jezus leeft. De man staat op door de kracht van de opgestane Heiland.
Maar dan gaat blijken dat er meer is dan de opstanding van Jezus. De mensen stromen samen bij de zuilengang van Salomo, waar Petrus een toespraak gaat houden. Hij legt uit dat de kreupele man niet door hún kracht is opgestaan, maar door Jezus. Petrus zegt: jullie hebben Hem gedood, maar God heeft Zijn Kind opgewekt uit de dood. Bekeer je tot Hem, dan deel je in Zijn redding.

Naar de hemel

Dan begint Petrus te spreken over de hemelvaart van Jezus. Hij is er zelf getuige van geweest op de Olijfberg, toen Jezus op de veertigste dag na Zijn opstanding naar de hemel ging en door een wolk werd weggenomen van hun ogen. Dat móést gebeuren, zegt Petrus. Daarom is Hij niet meer op de aarde. Daarachter zit het handelen van God. Het woordje ‘moet’ hoort bij het werk van Jezus. Hij móést naar Jeruzalem gaan; Hij móést lijden en sterven; Hij móést tot zijn heerlijkheid ingaan (Matt.16:21; Luk.13:33; Luk.24:26,44). ‘Moet’ is maar een klein woordje, maar het spat bijna uit elkaar van spanning. Dat voelen we als we bedenken dat de duivel maar door één ding bezeten is: hemelvaart moet absoluut níét.
Waarom móét de hemel Jezus ontvangen? Allereerst omdat de profeten en psalmisten en anderen zo geprofeteerd hebben over de Messias (Jes.53; Ps.47; Ps.110 e.a.). In de hemelvaart worden de Schriften vervuld.
Maar waarom moeten deze Schriften worden vervuld? Nu gaan we de spanning ontdekken. Hier opent zich het veld van de geschiedenis van God met Zijn wereld. Een wereld die sinds Genesis 3 met God heeft gebroken. Een wereld die meende vrij te zijn, maar in de valstrik van de duivel terechtkwam en sindsdien door eigen schuld onder de knoet van de tegenstander van God zit.
Hoe zal de wereld daarvan bevrijd worden? Hoe zullen wij mensen die samen de wereld vormen, daaruit verlost worden? Alleen door het lijden en sterven van Jezus in onze plaats. Daarom moest Hij sterven aan het kruis en moest Hij opstaan uit de dood.

Herstel schepping

Maar er is meer. Het gaat God niet alleen om onze persoonlijke bevrijding uit de macht van de zonde, de dood en de duivel. Het gaat Hem ook om de verlossing, het herstel van heel zijn schepping. De duivel kan wel menen dat de wereld zijn bezit is. Dat heeft hij goed mis. De wereld is en blijft Gods schepping.
God laat het er niet bij zitten dat de ganse schepping zucht en kreunt en als in barensnood verkeert (Rom.8:23). We zien dit inderdaad elke dag om ons heen. De duivel hitst mensen tegen elkaar op, zodat ze elkaar vernietigen: Oost-Oekraïne, Syrië, Nigeria enzovoort, enzovoort. Het wordt steeds erger. In het bijzonder Gods kinderen lijden steeds meer en het antisemitisme neemt steeds ergere vormen aan. Zal dit dan zo maar doorgaan? Zal dat de wereld ten slotte terecht doen komen in één grote hellevaart? Zal de wereldgeschiedenis daarin eindigen?

Gods heilsplan

Jezus gaat naar de hemel. Dat moet. Want daar is Zijn residentie en neemt Hij de regie in handen. Dat is voor ons niet te zien, maar wel te geloven. Het is onderdeel van Gods wereldwijde heilsplan. De contouren ervan worden al zichtbaar in het boek Handelingen, waarin het gaat om de handelingen van Jezus zelf. Hij is het Die de Heilige Geest uitstort (Hand.2). Petrus had het al gezegd in zijn pinksterpreek.
De Heilige Geest is de Geest van Jezus Christus, Die tot de tegenaanval overgaat in de wereld en mensen terugwint op de duivel. Daarom stuwt Hij de apostelen de wereld in om het evangelie van Jezus te verkondigen. Hij gaat van volk tot volk, tot alle mensen het evangelie gehoord zullen hebben (Matt.28:19).
Het hele boek Handelingen is doortrokken van dit goddelijk moeten. Overal waar het evangelie komt, ontbrandt de strijd en moet de duivel het ten slotte verliezen. Nogmaals, dat zien we niet, maar dit is het wat er vandaag gebeurt, ook in onze wereld. De duivel slaat hard terug. Hij zaait dood en verderf en verblindt de ogen voor Jezus. Hij weet: als de Hemelvaartsdag vergeten is, heb ik de poten onder de stoel van Gods heilsplan vandaan getrokken.

Bemoediging

Het is hierom dat de Hemelvaartsdag moet. Het alternatief is de overwinning door de duivel. Zo bezien zit er een geweldig appèl in de woorden van Petrus, toen in Jeruzalem, ook aan ons adres. Bekeer je tot Hem, Die alle macht heeft in hemel en op aarde. Zo bezien zit er ook een geweldige bemoediging in dit moeten van Hemelvaart. De duivel kan – om zo te zeggen – op zijn kop gaan staan, maar Jezus moest naar de hemel om vandaaruit zijn macht te breken.

Herstel

Petrus wijst ten slotte op de hemel als tijdelijk verblijf voor Jezus. Eenmaal zal Hij de hemel weer verlaten en wederkomen op aarde. Hij noemt dat het herstel van alle dingen. Dan zal Hij oordelen de levenden en de doden. Dan zal Zijn recht het laatste woord hebben. Dan zal Genesis 3 ongedaan gemaakt worden. Want Hij móét als Koning heersen. Totdat Hij alle vijanden onder Zijn voeten heeft gelegd (1 Kor.15:25). Ik wens ons allen een spannende en gezegende Hemelvaartsdag.

W. Verboom

Dr. W. Verboom uit Harderwijk is emeritus hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme.