Het diepe doopwater

Wie doop en Reformatie zegt, zegt ook verbond. Het genadeverbond is de grondslag van de kinderdoop, betoogt dr. H. van den Belt.

Het klassieke doopformulier voor de volwassendoop zegt dat de kinderen van de christenen ‘uit kracht van het verbond gedoopt’ worden, zonder dat zij er iets van begrijpen. Volwassenen echter worden pas gedoopt, wanneer zij met berouw hun zonden erkend en hun geloof in Christus beleden hebben.

Over het verbond is veel gezegd en helaas ook veel getwist. De strijd over het verbond heeft alles te maken met het uitgangspunt van de Reformatie – en dan met name van de Zwitserse Reformatie in Zürich in het sola scriptura. Dat uitgangspunt roept bij enkele radicale leerlingen van Ulrich Zwingli de vraag op of de kinderdoop niet moet worden afgeschaft. Zo ontstaat rond 1525 – zeer kort na de Reformatie – de doperse of anabaptistische beweging.

Fundament kinderdoop

In reactie op die radicalisering zoekt Zwingli naar een nieuw bijbels fundament voor de kinderdoop en de onderbouwing vindt hij in twee zuilen. In zijn Von der Taufe, von der Wiedertaufe und von der Kindertaufe beargumenteert hij het standpunt van de katholieke kerk van alle tijden ten aanzien van de kinderdoop vanuit de Schrift. De kinderen van de gelovigen mogen gedoopt worden 1. omdat de kinderen van de christenen God toebehoren en 2. vanwege de eenheid van het Oude en Nieuwe Testament. Wij vinden in het Oude Testament ‘datgene wat toen gelijk stond aan onze doop vandaag. Dit is: de besnijdenis. Zoals destijds kinderen, mannen en vrouwen zinnebeeldig gedoopt zijn [hij bedoelt door de wolkkolom en in de Rode Zee] en de mannen daadwerkelijk besneden, zo is het voor alle gelovigen niet minder passend om gedoopt te worden’.

Bijbelse argumenten

De bijbelse argumentatie is een echte theologische vernieuwing in de Reformatie. Om aan te sluiten bij de traditie en de praktijk van de Vroege Kerk moet de Reformatie nieuwe bijbelse argumenten vinden. Baptisten beschouwen die argumenten tot op de dag van vandaag als gelegenheidsargumenten.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van vrijdag 28 april 2017.